wos- temat pierwszy

jak definiował państwo niemiecki prawnik georg jellinek? (19/20 wiek)

twierdził, że konieczne jest wystąpienie 3 elementów: władzy, ludności, terytorium

podaj dwie przykładowe definicje państwa na przestrzeni lat

-arystoteles (IV w. p. n. e) "państwo jest wspólnotą ludzi należących do różnych grup, której celem jest realizacja zasad etycznych". -markiści (XIX w) "organizacja umożliwiająca wyższym klasom społecznym panowanie nad niższymi"

podaj cechy państwa

jest to organizacja suwerenna, terytorialna i przymusowa

definicja suwerenności

oznacza, że państwo działa samodzielnie i niezależnie

suwerenność wewnętrzna to?

polega na sprawowaniu najwyższej władzy przez państwo nad swoim terytorium i ludnością a jego orgny są niezależne

suwerenność zewnętrzna to?

państwo samodzielnie i dobrowolnie kształtuje swoje relacje z innymi państwami oraz decyduje o dołączeniu do organizacji międzynarodowych

terytorium państwa obejmuje:

-powierzchnie lądowa i wody wewnętrzne -pas wód morskich przylegających do lądu. -strefe powietrzną

przymusowość państwa to?

państwo musi stosować różne środki przymusu aby zdobyć posłuszeństwo. Pierwszym są groźby (np przepisy przewidujące konsekwencję) czy kary (np grzywna, pozbawienie wolności)

czym jest władza?

możliwością wpływania jednej strony na zachowanie drugiej

władza państwowa to?

jej trzy cechy: -wysokie zorganizowanie. -ma suwerenny charakter (jest najważniejsza w państwie). -zawiera element przymusu

władza polityczna to?

dane zbiorowości lub jednostki mogą określać metody działalności państwa (przykładem są partie polityczne bądź osoby głosujące)

różnica między władzą państwowa a publiczna

to potem ogarne

legitymizacja władzy to?

sytuacja w której osoby poddane rządzeniu wyrażają aprobatę dla dla władzy, są przekonane, że postępuje słusznie, ufają jej

kto podzielił legitymizację na trzy typy?

max weber 👍🏿 (niemiecki socjolog)

panowanie legitymizowane tradycyjnie

poszanowanie opiera się na tradycji, podwładni wierzą że władza może być wybrana z bozej łaski, ogólnie trochę klimaty średniowiecza/starożytności. przykłady: aktualnie występuje np w monarchiach islamskich Arabii Saudyjskiej czy Maroku

panowanie legitymizowane charyzmatycznie

poszanowanie dla przywódcy opiera się na jego charyzmie i mocnym charakterze który ciągnie za sobą tłumy, budzi powszechny autorytet swoją wyjątkowością. przykładem był np Piłsudski, hitler, napoleon bonaparte

panowanie legitymizowane legalne (racjonalne)

poszanowanie wynika z kompetencji organów władzy i zasady sprawowania rządów. podporządkowanie obywateli wynika z przekonania o konieczności posłuszeństwa wobec norm prawnych. jest formą charakteryczna dla państw demokratycznych jak polska, niemcy, francj

teoria teistyczna (jedna z teorii powstania państwa)

mówi o tym, że państwa powstały dzięki boskiemu czynnikowi, wybieranie władców albo objawianie się w nich. kwitła w starożytności, jednak istniała również w średniowieczu tylko zawężona lekko. (+monarcha powinien naśladować stwórcę).

teoria umowy społecznej (jedna z teorii powstania państwa)

mówi o tym, że państwo powstało w wyniku umowy zawartej między ludźmi, którzy mieli potrzebę stworzenia porządku społecznego i bezpiecznej strefy. miało chronić podstawowe prawa (do życia, wolności)

teoria podboju i przemocy (jedna z teorii powstania państwa)

zakłada, że państwo powstało poprzez podbijanie słabszych ludów, przez te silniejsze, które objęły władzę

teoria marksistowska (jedna z teorii powstania państwa)

mówi o przechwyceniu narzędzi i środków produkcji przez jednostki silniejsze od tych słabszych, przez co ludzie podzielili się na tych posiadających środki produkcji i nie. ta pierwsza uzyskała przewagę ekonomiczną co dało jej władze i zaczęła brać podatk

czym zajmuje się państwo

powinno zapewnić obywatelom bezpieczeństwo i dogodne warunki do rozwoju

wymień funkcję państwa

-wewnętrzna -zewnętrzna -gospodarczo-organizatorska -socjalna. -kulturowo-oświatowa. -wychowawcza