woss

warunek kandydowania na prezydenta

kandydaci na stanowisko prezydenta muszą mieć ukończone 35 lat

co to Zgromadzenie Narodowe

Zgromadzenie Narodowe zwoływane jest między innymi w celu odebrania przysięgi od nowo wybranego prezydenta

jak wybieramy prezydenta

wybory wygrywa ten który zdobył poparcie ponad połowy obywateli jeśli żadna z osób ubiegających o urząd prezydencki nie uzyska wymaganej większości jest druga tura biorą w niej udział dwaj kandydac którzy w pierwszym głosowaniu zdobyli największe poparcie

przykłady partii centrowej

Platforma Obywatelska PO i Polskie Stronnictwo Ludowe PSL

kompetencje sejmu

tworzenie nowego prawa poprzez uchwalenie ustawy zatwierdzenie składu rządu i programu jego działania poprzez przyjęcie uchwały o wotum zaufania odwoływania rządu przez uchwalenie wotum nieufności kontrolowanie działalności i rządu innych organów państwa

kompetencje senatu

ocenianie ustaw uchwalonych przez sejm występowanie z inicjatywą ustawodawczą czyli zgłaszanie własnych projektów ustaw zatwierdzenie decyzji prezydenta o przeprowadzeniu referendum udział w powoływaniu opieka Polakami mieszkającymi poza granicami państwa

Ile trwa kadencja prezydenta

2 kadencje czyli 5 lat

Prezes Rady Ministrów

Mateusz morawiecki

prokurator

urzędnik państwowy którego zadaniem jest ściganie przestępstw Jeśli dojdzie do wniosku że dana osoba popełniła czyn zabroniony prawem kieruje do sądu akt oskarżenia pismo w którym domaga się jej ukarania

przykład partii lewicowej

nowa lewica, Konfederacja

premier Polski

Mateusz morawiecki

prezydenci III RP

Wojciech Jaruzelski Lech Wałęsa Aleksander Kwaśniewski Lech Kaczyński Bronisław Komorowski Andrzej Duda

Trybunał Konstytucyjny

badania zgodność aktów prawnych z konstytucją RP rozpatruje Skargi konstytucyjne taką skargę może wnieść obywatel który uważa że jego prawa zagwarantowane w ustawie zasadniczej zostało naruszone

proces uchwały Konstytucji

1Inicjatywa ustawodawcza 2 Sejm 3senat 4 prezydent 5podpisanie ustawy 6 ustawa

głosować mogą obywatele którzy ukończyli (prawo czynne)

18 lat

ile liczy senatorów

100 senatorów

aby zostać posłem trzeba mieć ukończone(prawo wyborcze)

21 lat

nazwiska marszałków sejmu

Elżbieta Witek

ile sejm liczy posłów

460 posłów

ile Ile trwa kadencja posłów i senatorów

4 lata

żeby zostać senatorem trzeba mieć ukończone(prawo wyborcze)

30 lat

marszałek sejmu

Stanisław Szafraniec Mikołaj Grzybowski Jan Firlej

Jakie są ministerstwa

minister spraw zdrowia minister spraw zagranicznych Minister Edukacji Narodowej minister zdrowia

Co to władza sądownicza

władzę sądowniczą czyli czuwają nad przestrzeganiem przepisów konstytucji RP zapisano że władzę sądowniczą sprawują sądy i trybunały wydaje one wyroki w imieniu państwa polskiego

Minister Finansów

Magdalena rzeczkowska

prezydent Polski

Andrzej Duda

na czele rządu stoi Prezes Rady Ministrów czyli

premier

Media 4 władza

siła oddziaływania mas mediów a także ich wolności i niezależności które w sposób znaczący wpływają na opinię publiczną i procesy decyzyjne państwa przez Co zyskały sobie one przydomek czwartej władzy. wolna prasa.

co to państwo?

państwo jest rodzajem organizacji która dysponuje konkretnym wydzielonym granicami terytorium i sprawuje władzę nad zamieszkującą je ludnością

cechy państwa

istnienie władzy posiadanie przez określoną zbiorowość własnego terytorium suwerenność przymusowość

przykład partii prawicowych

Prawo i Sprawiedliwość PIS

funkcje państwa zewnętrzne

kontakty międzynarodowe czyli zabezpieczenie interesów państwa i jego obywateli na scenie międzynarodowej działalność dyplomatyczna obrona granic utrzymanie siły zbrojonych strzegących granic przed napaścią innych państw

funkcje państwa wewnętrzne

Funkcja prawodawcza funkcja administracyjna funkcja porządkowa funkcje kulturalno-oświatowa funkcja socjalna funkcja gospodarcza

funkcje państwa funkcja prawodawcza

ustanawianie praw regulujących działanie państwa

konstytucja wszystko

w naszym kraju panuje ustrój demokratyczny i jednocześnie Polska jest państwem prawa oznacza to że organy władzy i wszyscy mieszkańcy muszą przestrzegać prawa

Uchwalono Konstytucję co to

1997

funkcja państwa administracyjna

realizowanie poprzez pracę urzędu zadań publicznych zgodnych z prawem i polityką rządu

funkcja państwa porządkowa

utrzymywanie porządku i bezpieczeństwa przez policję oraz wymiary sprawiedliwości

funkcja kulturalna Oświatowa

wspomaganie Kultury i Edukacji na przykład budowa Szkół wspieranie sztuki finansowanie muzeum

funkcja socjalna funkcja państwa

zapewnienie pomocy osobom które z powodu wieku niepełnosprawności lub trudnej sytuacji życiowej nie mogą same o siebie zadbać

funkcja państwa gospodarcza

stwarzanie warunków do rozwoju gospodarczego

ustrój demokratyczny

rządzący są wybierani przez społeczeństwo o sprawowanie władzy w państwie konkurują różne partie polityczne obywatele są wolni i mają zapewniony duży Zakres praw. wolność słowa nie jest ograniczona. niezależne media mogą swobodnie oceniać rządzących

ustrój autorytarny

rządzi stosunkowo Wąska grupa osób. do umocnienia swojej władzy rządzący wykorzystują wojsko i policję wolność i prawa i obywateli są ograniczone przez czynniki władz są zastraszani i nierzadko prześladowywani wolność słowa jest ograniczona

ustrój totalitarny

władza jest skupiona w rękach przywódcy i partii rządzącej działalność innych ugrupowań jest zakazana Państwo stara się kontrolować wszystkie dziedziny życia ludzi każdy sprzeciw jest brutalnie tłumiony wolność słowa nie istnieje

ustrój demokratyczny krócej

obywatele mają duży wpływ na funkcjonowanie państwa między innymi decydują o tym Kto sprawuje władzę

ustrój autorytarny skrócej

cechujący się tym że obywatele mają możliwość kontrolowania rządzących

ustrój totalitarny krócej

charakteryzujący się brakiem wpływu społeczeństwa na życie publiczne a także problemy kontrolowania przez rządzących wszystkich stref funkcjonowania jednostki

demokracja pośrednia

decyzja podejmują z upoważnienia obywateli przedstawiciele społeczeństwa wyłonini w powszechnym głosowaniu przykładowo posłowie decydują o imieniu wyborców między innymi o wysokości podatków w sposobie funkcjonowania służby zdrowia

demokracja bezpośrednia

decyzje dotyczącą konkretnej sprawy osobiście podejmują Uprawnienie do tego obywatela rola władz państwowych ogranicza się do wykonywania ich postanowień referendum i inicjatywa Obywatelska

referendum

forma głosowania w której obywatele opowiadają się za przedstawioną propozycją albo przeciw niej najczęściej odpowiadają na zadane pytania tak lub nie

inicjatywa obywatelska

polega na zgłoszeniu do parlamentu wniosku o zmianę istniejącego bądź stworzenia nowego prawa wymagana jest do tego określenia liczba obywateli w Polsce 100 000

wszystkie akty prawne

konstytucja ustawy ratyfikowanie umowy międzynarodowe rozporządzenia Akty prawa miejscowego

konstytucja hierarchia

różni się nazwą mocą prawną treścią sposobem uchwalenia i wprowadzenia zmian

ustawy hierarchia

regulują najważniejsze kwestie związane z funkcjonowaniem społeczeństwa i państwa musi ich przestrzegać każdy Kto podlega polskiemu prawo Uchwala je parlament obowiązują na terenie całego kraju

rozporządzenia hierarchia

mają charakter wykonawczy uszczegwiają i wdrażają przepisy ustawy

akty prawa miejscowego hierarchia

uprawnione do ich wydawania są organy samorządu terytorialnego na przykład Rada gminy miasta i terenowe organy administracji rządowej na przykład wojewoda

ratyfikowanie umowy międzynarodowych hierarchia

ich ranga należy do sposobu ratyfikacji czyli uznania umowy za obowiązującą ratyfikację która wymaga podpisu prezydenta oraz zgody parlamentu wyrażonej w ustawie lub zgody o obywateli udzielonej w referendum powoduje że umowa ma wyższą rangę niż ustawa

konstytucja to najwyższy akt prawny określający

zasady ustroju państwa czyli reguły jego funkcjonowania kompetencje najważniejszych organów władzy wolności i prawa oraz obowiązki obywateli

zasady państwa demokratycznego

konstytucjonalizmu trójpodziału władzy równowagi władz suwerenności narodu przedstawicielstwa państwa Prawo pluralizmu politycznego wolności i praw obywateli republikańskiej formy rządów decentralizacji władzy

Jaka instytucja stoi na straży przestrzegania Konstytucji

Trybuł konstytucyjny

zgodnie z regułą trójpodziału władzy wyróżniamy władzę

ustawodawczą wykonawczą i sądowniczą

zasada suwerenności narodu

władza w państwie należy do narodu które sprawuje ją pośrednio poprzez swoich przedstawicieli w Sejmie i Senacie lub bezpośrednio gdy głosuje w referendum i podejmuje inicjatywy obywatelskie

zasada przedstawicielstwa

przedstawiciele narody na przykład posłowie senatorowie są uprawnieni do podejmowania decyzji w imieniu obywateli

zasada republikańskiej formy rządów

wybrany przez obywateli organ władzy prezydent parlament pełnią swoje funkcje przez określony czas wykluczona zostaje zasada władzy dziedzicznej i dożywotniej

zasada republikańskiej formy rządów

wybrane przez obywateli organy władzy prezydent parlament miał swoje funkcje przez określony czas wykluczona zostaje zasady władzy dziedzicznej i dożywotniej

zasada trójpodziału i równowagi

organami władzy ustawodawczej są sejm i senat władza wykonawcza należy do prezydenta i odpowiedzialnej przed parlamentem rady ministrów rządu natomiast władze sądowniczą sprawują niezależnie sądy i trybunały

zasada decentralizacji władzy publicznej

władze centralne przekazują samorządom terytorialnym zadania o znaczeniu lokalnym i prawo do podejmowania decyzji w sprawach lokalnej społeczności

zasada państwa prawa

osoby sprawujące funkcję publiczne podlegają przepisom prawa chroniącym interesy zarówno całego społeczeństwa jak i każdego obywatela

zasada pluralizmu politycznego

w kraju można swobodnie tworzyć partie polityczne i inne organizacje między innymi związki zawodowe stowarzyszenia fundacje

zasada wolności i praw człowieka i obywatela

każdemu obywatelowi przysługują określone prawa bez względu na pochodzenie wykształcenie wyznanie płeć i poglądy polityczne

Kto w krajach demokratycznych sprawuje władzę ustawodawczą

parlament do jego zadań należy tworzenie prawa regulującego różne obszary życia społeczeństwa Określenie zasad działania organów państwa oraz przywoływanie osób na urzędy państwowe

co to immunitet poselski

w czasie sprawowania urzędu posłom i senatorom przysługuje immunitet czyli nie można tych osób aresztować, postawić przed sądem. immunitet zapewnia przedstawicielom władzy ustawodawczej ochrona przed zastraszaniem oraz naciskami z innych organów państw

uchwalenie ustawy pierwsza Inicjatywa ustawodawcza

z propozycją nowej ustawy może wystąpić komisja sejmowa grupa co najmniej 15 posłów rząd senat prezydent lub grupa 100 000 obywateli

uchwalenie ustawy Sejm 2

projekt ustawy trafia do izby niższej parlamentu która może zaproponować swoje poprawki posłowie dyskutują o dokumencie po czym przeprowadzają głosowanie nad jego przyjęciem

uchwalenie ustawy 3 senat

gdy projekt ustawy zostanie zaakceptowany przez sejm trafia do senatu izba wyższa może zaproponować poprawki do ustawy a także ją zanegować jednak decyzja senatu może zostać odrzucona przez sejm

uchwalenie ustawy 4 prezydent

jeżeli parlament uchwali ustawy zostaje ona przedłożona do podpisu prezydentowi

pięć podpisanie ustawy uchwalenie ustawy

Prezydent podpisuje ustawę w ciągu 21 dni a w wypadku Ustaw pilnych w ciągu 7 dni i zarządza jej ogłoszenie w dzienniku ustaw

6ustawa uchwalenie ustawy

po podpisaniu ustawy akt ten zostaje Opublikowany w dzienniku ustaw i staje się obowiązującym prawem

zasada działania sądów

zasada dwuinstancyjności postępowania zasada niezależności sądów zasada niezawisłości sędziów

zasada dwuinstancyjności postępowania

osoba która nie zgadza się z wyrokiem wydanym przez sąd niższego szczebla może się odwołać do sądu wyższego szczepla takie rozwiązanie gwarantuje że sprawy wnoszone przez obywateli zostaną należycie rozpatrzone A ewentualne pomyłki naprawiane

zasada niezależności sądów

sądy niezależne od organów władzy ustawodawczej i wykonawczej oznacza to że na przykład parlament i rząd nie mogą zmieniać wyroków sądowych

zasada niezawisłości sędziów

podczas rozpatrywania spraw sędziowie nie mogą podlegać żadnym nadzieczkom na przykład ze strony uczestników procesu czy innych organów państwa powinni wydawać wyroki wyłącznie na podstawie obowiązującego prawa

obrońca

reprezentuje osobę której postawiono zarzuty dba o to by przestrzegano przysługujących jej praw i broni ją przed sądem może podejmować tylko takie działania które będą korzystne dla oskarżonego obrońcom zostaje adwokat lub radca prawny

sędziowie

sędziowie podczas prowadzenia procesów sądowych i przy wydawaniu wyroków muszą oni zachować bezstronność oznacza to że nie powinni się opowiadać po żadnej ze stron sporu nie mogą również należeć do partii politycznych i związków zawodowych

zasada dwuinstancyjności w postępowaniu sądowym

zapewnia stronie wniesienie ośrodka odwoławczego do drugiej instancji jeśli orzeczenie sądu pierwszej instancji nie jest według jej satysfakcjonujące odwołanie wnoszone jest do organów wyższego pod względem hierarchii

Sąd Najwyższy

organ wymiaru sprawiedliwości w Polsce sprawujący Nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie Orzekania oraz wykonujący inne czynności określone w Konstytucji i ustawach

partia polityczna

dobrowolna Organizacja zrzeszająca obywateli która dąży do sprawowania władzy w państwie przystąpić może do niej każda osoba która ukończyła 18 lat

rodzaje partii politycznych

Partie prawicowe partie centrowa partie lewicowe

systemy partyjne

system jednopartyjny system dwupartyjny system wielopartyjny

system partyjny jednopartyjny

w parlamencie zasiadają przedstawiciele jednej partii taki system funkcjonuje najczęściej w państwach totalitarnych w których zakazana jest działalność ugrupowań w innych niż partia rządząca

system partyjny dwupartyjny

to parlamentu wchodzą niemal wyłącznie przedstawiciele dwóch partii ta z nich która zdobyła więcej miejsc samodzielnie tworzy rząd

system partyjny w wielopartyjny

reprezentacje w parlamencie posiada kilka ubór poinformowań zazwyczaj żadne z nich nie dysponuje samodzielną większością więc aby sformować rząd partie te zmuszone są do tworzenia koalicji

co to status partii

każda partia działa na podstawie statusu które określa między innymi jej nazwę kompetencji organów oraz sposób ich wywoływania

Co to jest Koalicja rządząca

zwycięsko partia która nie zdobyła w wyborach większości miejsc w Parlamencie decyduje się nawiązanie koalicji z innymi ugrupowaniami partie koalicyjne razem ustalają program a także formują wspólny rząd i wspierają go w głosowaniach

Co to jest opozycja

ugrupowanie lub grupa ugrupowań w szczególności partii politycznych sprzeciwiających się polityce rządu lub większości parlamentarnej krytykującą dominujące ideologię czy instytucje nie naruża przy tym parawan ani zasad gry wyborczej i parlamentarnej

co to kampania wyborcza

działalność której celem jest przekonanie wyborców do zagłosowania na określone stronnictwo polityczne na kampanii każdego ugrupowania

Liderzy najważniejsze ugrupowań w Polsce politycznej

Prawo i Sprawiedliwość Jarosław Kaczyński. Platforma Obywatelska Donald Tusk. Nowa lewica Robert biedron I Włodzimierz Czarzasty. Polskie Stronnictwo Ludowe Władysław Kosiniak Kamysz

władza wykonawcza w Polsce

prezydent sprawuje on władzę wykonawczą wspólnie z Radą Ministrów prezydenta wybierają obywatele jego kadencja trwa 5 lat dana osoba może pełnić tę funkcję niedużej niż przez dwie kadencje

procedura tworzenia rządu 1

prezydent RP wyznacza prezesa Rady Ministrów zazwyczaj wskazuje on osoby nominowaną przez partie która zwyciężyła w wyborach parlamentarnych

procedura tworzenia rządu 2

szef rządu prezentuje prezydentowi skład swojego gabinetu następnie głowa państwa powołuje członków Rady Ministrów

procedura tworzenia rządu 3

premier przedstawia sejmowi program działania rządu i zwraca się do posłów z prośbą o udzielenie mu wotum zaufania po jego uzyskaniu Rada Ministrów może rozpocząć działalność

Czym się zajmuje rząd w Polsce

bezpieczeństwem budżetem państwa ustawami zarządzaniem

kompetencja prezydenta polityka zagraniczna

reprezentuje Polskę w kontaktach z innymi państwami mianuje ambasadorów reprezentujących Polskę na terenie innych państw ratyfikuje umowy międzynarodowe

kompetencja prezydenta polityka wewnętrzna

powołuje premiera oraz członków rządu zarządza wybory do sejmu i senatu w określonym przez Konstytucję RP sytuacjah ma prawo skrócenia kadencj Parlamentu sprawuje zwierzchnictwo nad armią. nadaje polskie obywatelstwo powołuje sędziów i nadje tytuł naukowy

rząd w polsce

podejmuje decyzję o dotyczące różnych obszarów funkcjonowania państwa oraz sposobów rozwiązywania pojawiających się zgłasza projekty ustaw i wprowadza w życie które uchwala parlament sporządza projekt budżetu czuwa nad bezpieczeństwem