Wykład nr 1

Aksjologia - etymologia

z greki - aksis - godny, cenny + logos - słowo

aksjologia

ogólna teoria wartości

typy wypowiedzi w dyskursie prawniczym

1 opisowe 2 normatywne 3 oceniające

wypowiedzi opisowe

wyrażenia, które w danym języku jednoznacznie stwierdzają że tak a tak jest lub tak a tak nie jest, są prawdziwe albo fałszywe

wypowiedzi normatywne

wskazują, jakie zachowanie należy podjąć, obowiązują albo nie, nie są ani prawdziwe ani fałszywe

wypowiedzi oceniające (oceny)

wypowiedzi wyrażające aprobatę albo dezaprobatę danego stanu, nie są ani prawdziwe ani fałszywe, można kwalifikować jako szczere albo nie

dyskurs prawniczy

najszersza możliwość kategorii związana z tym, jak prawnik wykonuje swoje funkcje

różnice między wypowiedzią a wyrażeniem normatywnym

1 wyrażenie wyłącznie znaczenie słownikowe 2 wypowiedź ma znaczenie słownikowe oraz znaczenie nadane przez kontekst jej sformułowania

teoria prawdziwości normy

norma prawna jest prawdziwa wtedy, jeżeli jest spełniona - Jerzy Wróblewski

ocena prosta

przeżycie aprobaty, dezaprobaty albo obojętności w stosunku do danego stanu rzeczy, bez kwalifikowania tego stanu rzeczy jako bardziej albo mniej cennego (czy też równocennego) w odniesieniu do innego, podlegającego także ocenie, stanu rzeczy

ocena porównawcza (preferencyjna)

polega na przedkładaniu jednego stanu rzeczy nad drugi albo na stwierdzeniu, że oba stany rzeczy SA aksjologicznie nieodróżnialne

ocena zasadnicza samoistna

polega na aprobacie, dezaprobacie albo traktowaniu obojętnie jakiegoś stanu rzeczy ujmowanego jako cenny (dodatnio, ujemnie albo indyferentnie) sam przez się

ocena zasadniczo podbudowana instrumentalnie

– ma miejsce wówczas, gdy aprobuje się/dezaprobuje albo traktuje obojętnie jakiś stan rzeczy ze względu na to, że służy jako środek do osiągnięcia takiego stanu rzeczy, jaki jest już aprobowany samoistnie

ocena jednoaspektowa

odnosi się do stwierdzalnych empirycznie jednorodzajowych cech ocenianego obiektu

ocena globalna

wypadkowa wielu ocen prostych

oceny indywidualne

ocena pozytywna, negatywna albo indyferentna określonego stanu rzeczy rozpatrywanego z jakiegoś punktu widzenia żywiona przez imiennie wskazany podmiot w danym czasie i okolicznościach

oceny rodzajowe

ocena podmiotu o ustabilizowanym sposobie oceniania, zakładająca że w podobnych okolicznościach porównywalny stan rzeczy wywoła u niego taką samą pozytywną, negatywną albo indyferentną reakcję emocjonalną