historia - pojęcia

migracja

przenoszenie się ludności, np. ze wsi do miast, a także z rejonów słabiej do lepiej uprzemysłowionych

urbanizacja

rozwój miast i wzrost liczby ich mieszkańców związany przede wszystkim z migracją

kapitaliści

ludzie posiadający duży kapitał, np. właściciele kopalń i fabryk, bogaci kupcy, bankierzy

robotnik

osoba utrzymująca się z pracy najemnej, np. w zakładzie przemysłowym lub na roli

industrializacja

uprzemyslowienie

urbanizacja

rozwój miast

proletariat

robotnicy fabryczni

luddyzm

niszczenie maszyn przez ludzi (wielu ludzi za utratę pracy obwiniało postęp techniczny)

czartyzm

walka o poprawę warunków pracy

konserwatyzm

pogląd społeczno - polityczny uznający za naczelne dobro tradycyjne wartości i ład społeczny; zdaniem konserwatystów gwarancją równowagi społecznej było silne i scentralizowane państwo, a rewolucja to bunt przeciwko władzy i naturze

liberalizm

system poglądów politycznych podkreślających znaczenie wolności; dążono do zagwarantowania prawa do własności, wolności słowa, zgromadzeń, rozdziału państwa od Kościoła; zniesienia przywilejów stanowych, zrównania wszystkich wobec prawa

liberalizm gospodarczy

pogląd, który podkreślał znaczenie prawa jednostki do swobodnego działania w życiu ekonomicznym bez ingerencji państwa

socjalizm

nazwa teorii społeczno - politycznych i ruchów społecznych, które głosiły hasła budowy społeczeństwa i ustroju politycznego państwa, w którym środki produkcji, czyli ziemia, nakłady przemysłowe stałyby się wspólną własnością pracujących

węglarze (karbonariusze)

spiskowy ruch rewolucyjny, który rozwinął się we Włoszech

demokraci

radykalni (posiadający skrajne poglądy) liberałowie; domagali się równości wszystkich obywateli, powszechnego prawa wyborczego i wprowadzenia republiki demokratycznej jako ustroju państwowego

Wiosna Ludów

ruchy rewolucyjne, które w latach 1848-49 ogarnęły większość Europy

reforma uwłaszczeniowa

reforma oddająca chłopom użytkowaną przez nich ziemię na własność

kreole

potomkowie kolonizatorów z Półwyspu Iberyjskiego

romantyzm

początek XIX w.; odrzucono oświeceniowe teorie poznania przez rozum, kładąc nacisk na uczucia; chętnie sięgano do historii, charakterystyczna stała się postawa buntu; fascynacja naturą, częste stały się motywy orientalne, rozwinął się styl negotycki

rozwój negotyku

polegał na inspiracji budowlami gotyckimi

elektyzm

łączenie różnych elementów wywodzących się z różnych stylów architektonicznych

równowaga sił

zasada kongresu; żadne państwo nie może zapanować nad innymi ani narzucić im swoich praw

legitymizm

zasada głosząca, że prawa historyczne dynastii tronów i ziem są nienaruszalne; wszelka władza pochodzi od Boga

rastauracja

zasada polegająca na przywróceniu na tron obalonej dynastii lub przywróceniu ustroju

Święte Przymierze

osobisty pakt Aleksandra I, Franciszka I i Fryderyka Wilhelma III, miał na celu utrzymanie postanowień kongresu

Królestwo Polskie

utworzone z części ziem Księstwa Warszawskiegi

Wielkie Królestwo Poznańskie

wchodziło w skład Prus, utworzone z pozostałych terenów Księstwa Warszawskiego

Związek Niemiecki

konfederacja państw niemieckich i wolnych miast, utworzona na kongresie wiedeńskim w 1815

Królestwo Niderlandów

połączone podczas kongresu Belgia i Holandia

"koncert mocarstw"

na straży nowego ładu europejskiego stanęły Rosja, Austria, Prusy, Wielka Brytania i Francja

kontrybucja

kara dla pokonanego agresora