IX c.d

więzi kompetencyjne między normami systemu

wyrażają się w tym, że jedne normy powstaja na podstawie norm, które jakiemuś podmiotowi udzieliły kompetencji (upoważnienia) do ich stanowienia.

delegacja ustawodawcza

jest to delegowanie przez parlament kompetencji do stanowienia ustaw na inne podmioty.

subdelegacja

jest to przekazywanie kompetencji prawodawczej przez organ, który z mocy ustawy uzyskał upoważnienie do wydawania w jakiejś dziedzinie aktów wykonawczych.

uporządkowanie pionowe norm

normy tworzą system hierarchiczny

recepcja prawa

jest to przejęcie norm prawnych z jednego systemu prawa do innego

Rewolucyjna zmiana systemu prawa

ma miejsce wtedy, gdy tworzy się jakiś zespół norm, które nie mają ani kompetencyjnego, ani treściowego oparcia w obowiązującej konstytucji, ale które są przejawem faktycznej władzy jakiejś grupy politycznej

-

,przy czym członkowie społeczeństwa są gotowi dawać tym normom posłuch.

więź treściowa norm systemu

przejawia się tym, że normy, które do niego należą, znajdują uzasadnienie aksjologiczne w uporządkowanym systemie wartości.

zasady prawa

są to wiążące prawnie normy, a więc normy, które są elementami danego systemu, ale które zajmują w tym systemie pozycje nadrzędną względem innych norm i którym wyznacza się w tym systemie szczególną rolę.

funkcja zasad prawa przejawia się w tym, że:

a) wyznaczają one kierunki tworzena prawa b) wskazują kierunki interpretacji prawa c) wyznaczają, w jaki sposób wykorzystać zakres swobody pozostawiony organowi stosującemu prawo

uporządkowanie poziome norm systemu prawa

jest to uporządkowanie ich według kryteriów treściowych.

prawo materialne

są to te normy prawne, które w sposób pierwotny wyznaczają sytuacje prawne różnych podmiotów, tj. wyznaczają im obowiązki lub ze względu na te normy powstają dla nich rożnego rodzaju uprawnienia i upoważnienia.

normy prawa formalnego (prawo procesowe)

są to normy, które kształtują określone instytucje (np. sąd), sposób ich powoływania i zasady ich funkcjonowania oraz sposób postępowania tych instytucji, służący zabezpieczeniu realizowania norm prawa materialnego

instytucja prawna

jest to zespół norm powiązanych z sobą funkcjonalnie, a regulujących powstanie, trwanie i ustanie jakiegoś typowego stosunku prawnego.

kodyfikacja

jest to działanie ustawodawcy zmierzające do tego, by w formie jednej ustawy ująć wszystkie normy składające się na daną gałąź prawa.

kodeks

jest to ustawa, która w sposób wyczerpujący, oparty na spójnym zespole zasad, normuje jakąś rozległą, wyodrębnioną dziedzinę stosunków społecznych.

inkorporacja

jest to ułożenie i opublikowanie usystematyzowanego zbioru obowiązujących przepisów prawnych.

unifikacja prawa

jest to ujednolicenie obowiązującego prawa polegające na tym, że w miejsce odrębnych przepisów obowiązujących na poszczególnych częściach terytorium państwa wprowadza się przepisy jednolite dla całego terytorium.