Moja lekcja

 0    90 Datenblatt    ikaqq
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
związki nieorganiczne
Lernen beginnen
substancje, które nie zawierają atomu węgla (oprócz CO2 i H2CO3)
związki organiczne
Lernen beginnen
substancje, których głównym składnikiem jest węgiel
Wiązanie kowalencyjne
Lernen beginnen
wiązanie silne, które powstaje przez uwspólnienie jednej lub kilku par elektronów należących do różnych elektronów.
wiązanie jonowe
Lernen beginnen
Wiązanie silne. Powstaje w wyniku przyciągania się różnoimiennych jonów.
ketony
Lernen beginnen
atomy o ładunku dodatnim, powstają w wyniku utraty elektronów
aniony
Lernen beginnen
atomy o ładunku ujemnym, powstają w wyniku przyjęcia elektronów
wiązanie wodorowe
Lernen beginnen
Wiązanie słabe, ale występuje w dużych ilościach. Powstaje między dodatnio naładowanym atomom wodoru jezdnej cząsteczki a innym atomem naładowanym ujemnie, pochodzącym z innej cząsteczki.
Siły van der Waalsa
Lernen beginnen
oddziaływanie międzycząsteczkowe. Występuje między dwubiegunowymi cząsteczkami.
oddziaływanie hydrofobowe
Lernen beginnen
Słabe oddziaływanie międzycząsteczkowe. Powstaje wtedy, gry w środowisku wodnym znajdują się cząsteczki, które nie są dipolami.
Sacharydy (cukry)
Lernen beginnen
powstają w wyniku fotosyntezy przeprowadzanej przez rośliny.
Sacharydy dzieli się na:
Lernen beginnen
-monosacharydy, oligosacharydy, polisacharydy
monosacharydy
Lernen beginnen
jednocukry, mają najprostszą budowę, zawierają od 3 do 7 atomów węgla w cząsteczce. Każdy z cukrów prostych ma kilka grup hydroksylowych (-OH) i jedną grupę karboksylową: aldehydową (_CHO) lub ketonową (-CO).
oligosacharydy
Lernen beginnen
Powstają przez połączenie od dwóch do pięciu cząsteczek cukrów prostych wiązaniem O-glikozydowym
Wiązanie O-glikozydowe
Lernen beginnen
części cząsteczki jest połączona mostkami tlenowymi
monosacharydy - przykład
Lernen beginnen
triozy, pentozy, heksozy
oligosacharydy - przykład
Lernen beginnen
sacharoza, laktoza, maltoza
polisacharydy
Lernen beginnen
związki zbudowane z dużej liczby monosacharydów połączonych wiązaniami O-glikozydowymi.
polisacharydy - przykład
Lernen beginnen
zapasowe (skrobia, glikogen); budulcowe (celuloza, chityna)
lipidy (tłuszczowce)
Lernen beginnen
związki organiczne, ich cząsteczki są niepolarne, dlatego nie rozpuszczają się w wodzie. Dobrze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych
lipidy dzielimy na:
Lernen beginnen
proste, złożone i izoprenowe
lipidy proste
Lernen beginnen
estry alkoholu (glicerolu) i wyższych kwasów tłuszczowych
estry
Lernen beginnen
produkty kondensacji alkoholu i kwasów
lipidy złożone
Lernen beginnen
składają się z alkoholu, kwasów tłuszczowych i innych związków np. kwas fosforanowy V lub cukry
budowa fosfolipidów - lipidy złożone
Lernen beginnen
ogon (hydrofobowy) i główka (hydrofilowa)
lipidy izoprenowe
Lernen beginnen
produkty polimeryzacji cząsteczek izoprenu (węglowodoru)
lipidy izoprenowe dzielimy na:
Lernen beginnen
steroidy i karotenoidy
steroidy
Lernen beginnen
(lipidy izoprenowe) -związki o złożonej budowie pierścieniowej. Jednym z głównych steroidów jest cholesterol.
karotenoidy
Lernen beginnen
(lipidy izoprenowe) -żółte, pomarańczowe i czerwone barwniki występujące w komórkach roślin
aminokwasy
Lernen beginnen
podstawowa jednostka budulcowa białek. Składa się z centralnego atomu węgla, połączonego wiązaniem kowalencyjnymi z grupą aminową (-NH2), grupą karboksylową (-COOH), atomem wodoru oraz charakterystycznym podstawnikiem
Aminokwasy - formy
Lernen beginnen
jony obojętne, aniony, kationy
białka, podział ze względu na ilość aminokwasów:
Lernen beginnen
oligopeptydy (2- 10 aminokwasów), polipeptydy (11-100 aminokwasów), makropeptydy, czyli białka (powyżej 100 aminokwasów)
Rodzaje białek
Lernen beginnen
białka fibrylarne (włókienkowe) oraz białka globularne
białka fibrylarne (włókienkowe)
Lernen beginnen
mają strukturę włóknistą i nie rozpuszczają się w wodzie, wchodzą w skład elementów strukturalnych organizmów
białka globuralne
Lernen beginnen
mają kształt kulisty, zazwyczaj rozpuszczają się w wodzie
zol
Lernen beginnen
wodny roztwór białek
żel
Lernen beginnen
zol po dodaniu soli metali lekkich- po koagulacji białek
koagulacja
Lernen beginnen
dodanie do wodnego rozwory białek soli metali lekkich, proces ten jest odwracalny, ponieważ nie narusza struktury przestrzennej białek
deanaturacja
Lernen beginnen
proces nie odwracalny, zachodzi pod wpływem czynników fizycznych - temperatura ok 40 stopni
komórki prokariotyczne
Lernen beginnen
komórki nie zawierające jądra komórkowego - bakterie
komórki prokariotyczne
Lernen beginnen
komórki zawierające jądro komórkowe
budowa komórki prokariotycznej
Lernen beginnen
ściana komórkowa, błona komórkowa, rybosomy, materiał zapasowy i nukleoid
nukleoid
Lernen beginnen
pełni funkcje jądra komórkowego, jest to nieograniczony błoną obszar cytoplazmy, w którym znajduje się kulista cząsteczka DNA nazywana genoforem
plazmidy
Lernen beginnen
małe cząsteczki DNA
budowa komórki prokariotycznej
Lernen beginnen
ściana komórkowa*, błona komórkowa, jądro komórkowe, jąderko, mitochondrium, siateczka śródplazmatyczne, rybosomy, aparat Golgiego, wakuole*, chloroplasty*
budowa błony biologicznej
Lernen beginnen
Składa się głównie z lipidów (fosfolipidy lub glikolipidy) i białek (głównie lipoproteiny, glikoproteiny)
białka błony biologicznej dzieli się na:
Lernen beginnen
integralne (przechodzą przez dwie warstwy fosfolipidów) i powierzchniowe (peryferyczne - związane z błoną poprzez inne białka)
Właściwości błony biologicznej
Lernen beginnen
płynność, asymetria, selektywna przepuszczalnosć
funkcje błony biologicznej
Lernen beginnen
tworzą fizyczną przegrodę między komórką a jej otoczeniem; kontrolują transport określonych cząsteczek i jonów; odbierają sygnały ze środowiska zewnętrznego
Transport przez błonę:
Lernen beginnen
-proces zachodzący bez zmiany w strukturze błon (transport bierny i czynny); - transport, w którym struktura błony ulega zmianie (endocytoza i egzocytoza)
transport bierny
Lernen beginnen
zgodnie z różnicą stężeń, bez nakładu energo
transport czynny
Lernen beginnen
wbrew różnicy stężeń, ruch ten wymaga nakładu energii, odbywa się on za pośrednictw białek transportujących
Białka transportujące
Lernen beginnen
białka kanałowe (małe cząsteczki i jony) oraz białka nośnikowe (zmieniają strukturę przestrzenną, wiążą cząsteczki substancji)
Pompa sodowo-potasowa
Lernen beginnen
nośnik uczestniczący w transporcie aktywnym, działa bez przerwy, utrzymując wewnątrz komórki mniejsze stężenie jonów sodu i większe stężenie jonów potasu niż na zewnątrz
endocytoza
Lernen beginnen
materiał pobrany z otoczenia jest zamykany w pęcherzyku endocytotycznym powstałym przez wypuklenie błony komórkowej. Jego zawartość jest rozkładana przez enzymy hydrolityczne pochodzące z lizosomów
rodzaje endocytozy
Lernen beginnen
fagocytoza (duże cząsteczki) oraz pinocytoza (małe cząsteczki o płyny)
Egzocytoza
Lernen beginnen
pęcherzyki transportujące lipidy i białka z aparatów Golgiego zlewają się z błoną komórkową i uwalniają swoją zawartość na zewnątrz
Osmoza
Lernen beginnen
odmiana dyfuzji prostej, polega ona na przenikaniu rozpuszczalnika - wody przez błonę biologiczną z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o wyższym stężeniu substancji do roztworu.
jądro komórkowe
Lernen beginnen
jest otoczone podwójną błoną - otoczką jądrową. Jego wnętrze wypełnia kariolimfa zawierające chromatynę. W jądrze występują również jedno lub kilka jąderek
funkcje jądra komórkowego
Lernen beginnen
kontrolowanie przebiegu większości procesów życiowych komórki; powielanie i przekazywanie materiału genetycznego (DNA) do komórek potomnych
Skład chromtyny
Lernen beginnen
kwas deoksyrybonukleinowy (DNA); kwas rybonukleinowy (RNA); białka histonowe; białka niehistonowe
kariotyp
Lernen beginnen
zespół chromosomów charakterystycznych dla danego gatunku
chromosomy homologiczne
Lernen beginnen
dwa podobne do siebie chromosomy
cytozol
Lernen beginnen
roztwór koloidalny, w którym fazę rozpraszającą stanowi woda, a fazę rozproszoną - inne związki chemiczne i organiczne (białka)
cytoszkielet
Lernen beginnen
skomplikowana, dynamiczne sieć włókien utworzona przez białka włókienkowe cytozolu, występująca wew wszystkich komórkach eukariotycznych
Skład cytoszkieletu
Lernen beginnen
mikrotubule, filamenty pośrednie, filamenty aktynowe
mikrotubule
Lernen beginnen
długie rurki, zbudowane z białka - tubuliny, ich sieci decydują o rozmieszeniu organelli w komórce i tworzy szlaki transportowe wewnątrzkomórkowe
filamenty pośrednie
Lernen beginnen
włókna różnych białek, tworzące silną, trwałą sieć, która otacza jądro komórkowe- zapewnia wytrzymałość mechaniczną
filamenty aktynowe (mikrofilamenty)
Lernen beginnen
cienki struktury zbudowane z białka - aktyny. Umożliwiają zmianę kształtu i ruch pełzakowaty, uczestniczy w skurczach włókien mięśniowych
rzęski
Lernen beginnen
krótkie wypuski, o dużej ilości
wici
Lernen beginnen
długie wypustki, zwykle jedna lub dwie
ciało podstawowe
Lernen beginnen
wyrastają z niego rzęski i wici, stanowi środek formowanie się budujących je mikrotubuli
ruch cytoszkieletu
Lernen beginnen
ruch wewnątrzkomórkowy, dzięki któremu cytozol pośredniczy w transporcie substancji
siateczka śródplazmatyczna
Lernen beginnen
system błon biologicznych przyjmujących postać spłaszczonych woreczków (cystern) i rozgałęzionych się kanalików
siateczka śródplazmatyczna szorstka
Lernen beginnen
na jej znajdują się rybosomy, odpowiada za syntezę białek przeznaczonych na eksport
siateczka śródplazmatyczna gładka
Lernen beginnen
nie zawiera rybosomów, synteza lipidów, w tym kwasów tłószczowych, fosfolipidów i steroidów.
rybosomy
Lernen beginnen
nie mają błony, odpowiedzialne za syntezę białek w komórce, składają się z dwóch podjednostek -małej i dużej- zbudowanych z białek i rybosomowego RNA (rRNA)
aparat Golgiego
Lernen beginnen
wiele płaskich, rozszerzonych cystern ułożonych w stos, odpowiada za modyfikowaniu przenoszonych z siateczki białek oraz lipidów, sortowaniu ich oraz upakowaniu w pęcherzyki transportowe
lizosomy
Lernen beginnen
pęcherzyki otoczone jedną błoną, zachodzi w nich trawienie wewnątrzkomórkowe
mitochondria
Lernen beginnen
mają owalny kształt, zachodzi w nich główny etap oddychania tlenowego.
plastydy- podział
Lernen beginnen
plastydy barwne (chloroplasty, chromoplasty) plastydy bezbarwne (leukoplasty)
chloroplasty
Lernen beginnen
ma dwie błony, bierze udział w fotosyntezie
teoria endosymbiozy
Lernen beginnen
mitochondria i plastydy- organelle półautonomiczne, pochodzą od komórek prokariotycznych, które zostały wchłonięte przez komórki swojego gospodarza ponad milion lat temu. Niektóre z pochłoniętych wówczas bakterii nie uległy całkowitemu strawieniu,
dowody teorii endosymbiozy
Lernen beginnen
-podobne wymiary kom. prokariotycznych oraz mitochondriów i plastydów 2. podobieństwo budowy i rozmiarów rybosomów m i p do rybosomów kom prokariotycznych 3. możliwość przemieszczania się DNA z mitochondriów i plastydó do jądra komórkowego
wakuole
Lernen beginnen
pęcherzyki otoczone jedną błoną i wypełnione płynem, uczestniczą w trawieniu wewnątrzkomórkowym, degradacji struktur jej komórek, magazynują chwilowo związki organiczne, gromadzą uboczne produkty przemiany materii
połączenia komórkowe u zwierząt
Lernen beginnen
1. połączenia zamykające 2. desmosomy 3. połączenia szczelinowe
połączenia zamykające
Lernen beginnen
znajdują się na szczytowej części komórki, izolują wewnętrzne środowisko narządu od jego otoczenia
desmosomy
Lernen beginnen
łączą sąsiednie komórki nabłonka, spinając je w sposób mechaniczny
połączenia szczelinowe
Lernen beginnen
zbudowane z kompleksów białkowych tworzą kanały, przez które kontaktuje się cytoplazma sąsiadujących komórek
kariokineza
Lernen beginnen
podział jądra komórkowego
cytokineza
Lernen beginnen
podział cytoplazmy

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.