Moja lekcja

 0    107 Datenblatt    szefowyszef
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
Norma sankcjonowana
Lernen beginnen
jest kierowana do adresata pierwotnego, zawiera hipotezę i dyspozycję
Norma sankcjonująca
Lernen beginnen
Kierowana do adresata wtórnego (organ państwowy), który realizuje wzór zachowania (sankcja)
System prawa
Lernen beginnen
Całokształt obowiązujących w państwie aktów normatywnych, przepisów prawnych i norm prawnych, które są uporządkowane według określonych kryteriów
Systematyka pionowa - hierarchia aktów normatywnych
Lernen beginnen
uporządkowanie norm prawnych w zależności od normotwórczych kompetencji organu państwowego, który dany akt wydał. Podstawowym kryterium porządkującym jest moc prawna aktu normatywnego.
Systematyka pozioma – podstawą oceny są akty i przepisy
Lernen beginnen
Poziomy system prawa – otrzymamy, gdy za kryterium porządkowania przyjmiemy treść stosunków społecznych.
Źródła prawa powszechnie obowiązujące
Lernen beginnen
obowiązują na całym terytorium Polski, na ich podstawie są kreowane prawa i obowiązki obywatela
Konstytucja
Lernen beginnen
– akt normatywny, powszechnie obowiązujący, posiada najwyższą moc prawną i reguluje podstawowe zasady funkcjonowania państwa
Rozporządzenie
Lernen beginnen
akt powszechnie obowiązujący, posiada niższą moc prawną niż ustawa, stanowi akt wykonawczy dla ustawy.
cechy normy prawnej w procesie tworzenia prawa
Lernen beginnen
● abstrakcyjność; ● generalność.
cechy normy prawnej w procesie stosowania prawa
Lernen beginnen
● indywidualność; ● konkretność.
Adresat powszechny
Lernen beginnen
– ludzie, którzy przebywają na terytorium danego państwa i muszą przestrzegać prawa tego państwa
Adresat rodzajowy
Lernen beginnen
jest tworzony przez zbiór ludzi którzy mają wspólną charakterystyczną cechę:
Adresat zindywidualizowany
Lernen beginnen
prawo reguluje określone podmioty, generowanie przepisów które regulują funkcje jedynych w państwie, np. prezydent, premier.
Stosowanie prawa
Lernen beginnen
jest to proces decyzyjny, realizowany przez kompetentny organ państwowy, który na podstawie generalnej i abstrakcyjnej normy prawnej, realizuje indywidualne i konkretne decyzje procesu stosowania prawa.
Przestrzeganie prawa
Lernen beginnen
realizacja nakazów lub zakazów
Typy stosowania prawa:
Lernen beginnen
typ sądowy; typ administracyjny
Trybunał Konstytucyjny
Lernen beginnen
badanie zgodności treści ustaw z konstytucją (kompetencja specyficzna).
Cecha bezstronności sędziego
Lernen beginnen
sędzia nie wykazuje zainteresowania w wydaniu orzeczenia na korzyść którejkolwiek ze stron (sędziowie mogą się wyłączać z postępowania).
Cecha niezawisłości sędziów
Lernen beginnen
brak merytorycznego wpływu na decyzje sędziego. Decyzje nie wiążą się z jednomyślnością. Sędzia w swej praktyce orzeczniczej podlega wyłącznie konstytucji i ustawom.
Cecha niezależność sądów
Lernen beginnen
nikt nie wpływa na jego działalność.
różnica między typem sądowym a typem administracyjnym
Lernen beginnen
Różnica polega na tym że jeśli w typie sądowym strona po wyroku wniesie pozew do wyższej instancji, wyższa instancja orzeka tylko na podstawie pozwu, zaś w typie administracyjnym respektuje całość;
przepis prawny
Lernen beginnen
zdanie w sensie gramatycznym, tworzące logiczną całość, opatrzone wskaźnikiem identyfikacyjnym i umieszczone w akcie normatywnym. Z jego treści odkodowywana jest norma prawna.
przepisy ogólne
Lernen beginnen
określa podstawowe zasady zachowania w danych okolicznościach;
przepisy Szczegółowe
Lernen beginnen
wprowadzają wyjątki od sposobów zachowania określonych w przepisach ogólnych
przepisy konkretne
Lernen beginnen
pozwalają na wyinterpretowanie normy;
przepisy odsyłające
Lernen beginnen
nie posiadają dyspozycji, w kontekście wzorca zachowania zawierają odesłanie do innych przepisów określających wzór zachowania adresata;
przepisy blankietowe
Lernen beginnen
treść przepisu odsyła do aktu normatywnego, który dopiero zostanie wydany.
Przepisy bezwzględnie obowiązujące (ius cogens)
Lernen beginnen
wzór zachowania zakodowanych w tym przepisie jest sformułowany w sposób kategoryczny – adresat nie ma możliwości zachowania się inaczej.
przepisy względnie obowiązujące (ius dispositivum)
Lernen beginnen
wzór zachowania nie ma charakteru kategorycznego – adresat może się tak zachować, ale nie musi;
przepisy materialne
Lernen beginnen
– norma prawna odkodowana z tego przepisu wskazuje na wzór zachowania i adresata;
przepisy formalne
Lernen beginnen
regulują tryb dochodzenia praw i egzekwowania obowiązków określonych przepisami materialnymi.
Przepisy uniwersalne
Lernen beginnen
obowiązują na terenie całego państwa;
Przepisy partykularne
Lernen beginnen
obowiązują na wyodrębnionej części terytorium państwa.
Przepisy końcowe
Lernen beginnen
– określają zakres czasowy obowiązywania innych przepisów.
Fontes iuris
Lernen beginnen
źródło prawa
Cognoscendi
Lernen beginnen
źródła poznania prawa
Źródła oficjalne
Lernen beginnen
Dzienniki Urzędowe RP (np. dziennik ustaw, Monitor polski itp.);
Źródła nieoficjalne
Lernen beginnen
– akty normatywne, które można kupić w Iuris Prudentii. Charakteryzują się tym, że wydawane są przez prywatne firmy i niekoniecznie muszą być prawdziwe/aktualne.
Oriondi
Lernen beginnen
źródła powstania/tworzenia prawa.
Źródła prawa w znaczeniu materialnym:
Lernen beginnen
czynniki obiektywne i czynniki subiektywne
czynniki obiektywne
Lernen beginnen
pokazują główne przyczyny powstawania prawa, skutki istnienia tego prawa, obserwacja zmian ustrojowych
Czynniki subiektywne
Lernen beginnen
– poziom świadomości prawnej społeczeństwa, poglądy aktualnej władzy
Prawo przedmiotowe
Lernen beginnen
całokształt obowiązujących norm prawnych zawartych w przepisach prawa, lub z nich wynikających.
Prawo podmiotowe
Lernen beginnen
jest to pewna sfera uprawnień podmiotu prawa.
prawo publiczne
Lernen beginnen
karne, konstytucyjne, publiczne prawo gospodarcze, administracyjne
prawo prywatne
Lernen beginnen
cywilne, handlowe, rodzinne, opiekuńcze, międzynarodowe prywatne
prawo publiczno-prywatne
Lernen beginnen
prawo pracy
pierwotne gałęzie prawa
Lernen beginnen
cywilne, karne, administracyjne
(Cecha systemu prawa) Postulat zupełności
Lernen beginnen
system prawny winien być tak skonstruowany, aby zbiór uregulowań, którym on jest, mógł zawierać unormowania stanowiące podstawę do kwalifikacji prawnej dla każdego stanu faktycznego
(Cecha systemu prawa) Jednolitość systemu
Lernen beginnen
system stanowi jednorodny twór pod względem zamierzeń prawodawczych, celów, które za pomocą prawa chce osiągnąć prawodawca.
(Cecha systemu prawa) Różnorodność systemu
Lernen beginnen
tworzenie norm obowiązujących w różnych obszarach stosunków społecznych (wymiar cywilnoprawny, karnoprawny, administracyjnoprawny itp).
(Cecha systemu prawa) Stopień niesprzeczności systemu prawa
Lernen beginnen
postanowienia zawarte w systemie prawnym czasami są ze sobą sprzeczne. Kolizje są dwojakiego rodzaju: wewnętrzne i zewnętrzne.
Kolizja Zewnętrzna
Lernen beginnen
sprzeczność między zmieniającym się życiem społecznym (dynamicznym) ze statecznym prawem, np. przemiany ustrojowo-polityczne. Wartości zewnętrzne kolidują z prawem.
Kolizja Wewnętrzna
Lernen beginnen
sprzeczność wartości wewnętrznych z prawem.
Uzasadnienie obowiązywania prawa
Lernen beginnen
Aksjologiczne, behawioralne, tetyczne
Aksjologiczne uzasadnienie (psychologiczne) –
Lernen beginnen
według tej koncepcji prawo obowiązuje, jeżeli jego treść jest zgodna z powszechnie uznanymi wartościami funkcjonującymi w społeczeństwie.
Behawioralne uzasadnienie (socjologiczne)
Lernen beginnen
prawo obowiązuje, gdy jego normy wywołują zgodność zachowań adresatów norm z treścią ich dyspozycji. Podstawą uzasadnienia obowiązywania jest zatem jego obowiązywanie w znaczeniu faktycznym.
Tetyczne uzasadnienie
Lernen beginnen
prawo obowiązuje, dlatego że zostało ustanowione przez kompetentny organ państwowy.
Prawo obowiązuje na trzech płaszczyznach:
Lernen beginnen
Czasu; Przestrzeni; w stosunku do określonych podmiotów
Obowiązywanie prawa w czasie
Lernen beginnen
1. Proces legislacyjny; 2. Ustanowienie ustawy; 3. Podpis; 4. Ogłoszenie; 5. Vacatio legis; 6. Ustawa wchodzi w życie.
Stosunek prawny
Lernen beginnen
szczególna postać stosunku społecznego, w którym zachowania podmiotów uczestniczących są wyznaczone przez normy prawa obowiązującego.
Zdarzenia prawne=zdarzenie faktyczne
Lernen beginnen
zdarzenie, z którym norma prawna łączy zmianę, powstanie lub wygaśnięcie stosunku prawnego.
fakty
Lernen beginnen
zdarzenia prawne, które są niezależne od woli ludzkiej (np. śmierć, upływ czasu), powodują zmianę lub wygaśnięcie stosunku prawnego;
działania
Lernen beginnen
czynności prawne, orzeczenia sądowe, decyzje administracyjne
czynności prawne
Lernen beginnen
działanie, którego istotnym elementem jest oświadczenie woli danej osoby, zmierzające do wywołania skutku w postaci powstania, zmiany lub wygaśnięcia stosunku prawnego.
orzeczenia sądowe
Lernen beginnen
są to działania organu sądowego;
Akt administracyjny
Lernen beginnen
jest wynikiem działania organu administracji państwowej, podjętego w ramach posiadanych przez nie kompetencji, zmierzającego do wywołania prawnych konsekwencji.
Zdolność prawna
Lernen beginnen
zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków na gruncie prawa cywilnego. Zdolność prawna jest atrybutem:
Zdolność do czynności prawnych
Lernen beginnen
możliwość nabycia uprawnień lub zaciągania zobowiązań w drodze czynności prawnych.
Osoby prawne
Lernen beginnen
– podmiot zbiorowy, został stworzony przez ustawodawcę prawa dla ułatwienia obrotu prawnego. Osobami prawnymi są skarb państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
kiedy osoba prawna uzyskuje osobowość prawną
Lernen beginnen
Osoba prawna nabywa osobowość prawną w momencie wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego, a traci w momencie wykreślenia.
osoba prawna
Lernen beginnen
odrębny podmiot prawa, niezależny od osób, które powołały ją do życia, ponosi odpowiedzialność;
Quasi osoba prawna
Lernen beginnen
nie stanowi odrębnego podmiotu prawa, nie ponosi odpowiedzialności, ponoszą ją ludzie.
Fazy procesu stosowania prawa
Lernen beginnen
Faza inicjująca; Faza ustaleń faktycznych; Faza walidacyjna; Faza interpretacyjna; Faza subsumcyjna; Faza decyzyjna
Faza inicjująca
Lernen beginnen
w typie sądowym elementem inicjującym jest pozew, złożenie powództwa. W postępowaniu administracyjnym faza ta łączy się z wypełnieniem wniosku.
Faza ustaleń faktycznych
Lernen beginnen
faza najdłuższa, oparta na rozważaniach nieprawniczych, ustalenie stanu faktycznego sprawy. Sądy administracyjne nie przeprowadzają tej fazy, to organ administracyjny ustala stan faktyczny
Zasady prawdy materialnej (Faza ust. fakt.)
Lernen beginnen
– ustalenie rzeczywistego przebiegu, wierne odzwierciedlenie rzeczywistości (dominuje);
Zasada prawdy formalnej (Faza ust. fakt.)
Lernen beginnen
polega na przyjęciu za prawdę, tego co udało się przed sądem ustalić.
Faza walidacyjna
Lernen beginnen
ustalenie podstawy prawnej. Jeżeli ustalenia walidacyjne są błędne, dalsze fazy również są obarczone błędem.
Faza interpretacyjna
Lernen beginnen
zmierza do wyinterpretowania z przepisów prawnych normy prawnej (odkodowanie normy prawnej).
5. Faza subsumcyjna
Lernen beginnen
podciągnięcie ustalonego stanu faktycznego pod sformułowaną w wyniku wykładni normę prawną.
Faza decyzyjna
Lernen beginnen
decyzja stosowania prawa, konsekwencje prawne wynikają z sekwencji stosowania prawa.
5 reguł kolizyjnych
Lernen beginnen
Lex...
1. Lex posteriori derogat legi priori (chronologiczna)
Lernen beginnen
przepisy późniejsze uchylają przepisy wcześniejsze;
Lex superior derogat legi inferiori (hierarchiczna)
Lernen beginnen
prawo o wyższej mocy prawnej uchylają zastosowanie prawa o niższej mocy prawnej;
Lex speciali derogat legi generali (merytoryczna)
Lernen beginnen
prawo szczególne uchyla zastosowanie prawa ogólnego;
Lex posteriori generali non derogat legi priori speciali
Lernen beginnen
– prawo późniejsze ogólne nie uchyla prawa wcześniejszego szczególnego.
Lex superior generalis derogat legi inferiori speciali
Lernen beginnen
prawo o wyższej mocy prawnej ogólne uchyla prawo o niższej mocy prawnej szczegółowe
Wykładnia prawa
Lernen beginnen
proces myślowy, który zmierza do ustalenia jakie normy wynikają z przepisów prawa i co one znaczą, jest determinowane stanem faktycznym.
Wykładnia autentyczna
Lernen beginnen
dokonywana jest przez organ stanowiący prawo
Wykładnia legalna
Lernen beginnen
norma prawna z przepisu prawnego jest odkodowywana przez upoważniony organ państwowy, ma moc wiążącą
Wykładnia praktyczna (sądowa lub operatywna)
Lernen beginnen
norma prawna z treści przepisu prawnego jest odkodowywana przez podmiot stosujący prawo przy wydawaniu decyzji konkretno-indywidualnych.
Wykładnia doktrynalna
Lernen beginnen
norma prawna z treści przepisu prawnego odkodowywana jest przez wykładowców, prawników, nie ma charakteru wiążącego
Analogia legis
Lernen beginnen
polega na zapożyczeniu normy prawnej z przepisu regulującego stan podobny.
Analogia iuris
Lernen beginnen
polega na dotworzeniu normy prawnej na podstawie ogólnych zasad i cech systemu prawnego (nie może być stosowana w prawie karnym i podatkowym).
Zasada prospektywności
Lernen beginnen
prawo reguluje sytuacje przyszłe, czyli te, które powstały od momentu jego wejścia w życie.
Zakaz retroakcji
Lernen beginnen
prawo nie działa wstecz.
Klauzule derogacyjne
Lernen beginnen
przepis prawa, który powoduje uchylenie mocy obowiązującej aktów normatywnych bądź przepisów.
Desuetudo
Lernen beginnen
ustanie obowiązywania normy prawnej w wyniku jej długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania, a kompetentne organy państwowe mimo to nie stosują sankcji prawnej.
Abrogatio
Lernen beginnen
– dla aktu normatywnego lub przepisy prawnego – utrata obowiązywania mocy prawnej, nie ma od razu następnego przepisu lub aktu – uchylenie czyste.
Obrogatio
Lernen beginnen
tylko akt normatywny, uchwalenie na miejsce aktu normatywnego nowego aktu normatywnego
Derogatio
Lernen beginnen
nowelizacja prawa. Powoduje utratę mocy obowiązującej jakiejś ilości przepisów, jednocześnie wprowadzając na ich miejsce przepisy o zmienionej treści.
Ustawa epizodyczna
Lernen beginnen
W tej ustawie ustawodawca ustala z góry czas obowiązywania tego aktu normatywnego.
Tryby powstania osób prawnych
Lernen beginnen
Rejestracyjny, koncesyjny, erekcyjny
Rejestracyjny
Lernen beginnen
tryb oddolny, grupa osób spełniając warunki ustawowe ubiega się w sądzie o powołanie osoby prawnej. Meldunkowy.
Koncesyjny
Lernen beginnen
rejestracyjny wymagający uzyskania odpowiedniej koncesji na prowadzenie działalności.
Erekcyjny
Lernen beginnen
osoba prawna powstaje odgórnie, ustawodawca decyduje się na powołanie osoby prawnej do realizacji danego założenia

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.