Moja lekcja

na jakich zasadach partie polityczne zrzeszają obywateli polskich?

dobrowolności i równości

kto moze byc czlonkiem partii politycznej?

obywatel polski powyzej 18 lat

kto prowadzi ewidencję partii politycznych?

SO w Warszawie

co wpisywane jest do ewidencji?

faktycznie istniejąca struktura

kto może dokonać wniosku o wpis do ewidencji?

osoby wchodzące w skład organów które sa uprawnione do reprezentacji na zewnątrz

co powinno być dołączone do zgłoszenia partii politycznej?

statut, lista poparcia przez 1000 obywateli mających pełną zdolnośc do czynności prawnych

co jeżeli SO w Warszawie stwierdzi ze zachodza watpliwosci co do zgodnosci celow lub dzialalnosci partii z konstytucją?

SO kieruje pytanie prawne do TK

gdzie wydaje się prawomocne orzeczenie sądu o wpisie do ewidencji?

w monitorze sądowym i gospodarczym

kiedy partia polityczna nabywa osobowość prawną?

z chwilą jej wpisu do ewidencji

wniosek w sprawie zbadania zgodności celów partii z Konstytucją:

musi zawierać wskazanie statutu lub programu partii lub jego części, które budzą wątpliwości konstytucyjnej

Finansowanie partii politycznych jest

jawne

Subwencje przysługuje każdej partii politycznej, która w ostatnich wyborach do Sejmu otrzymała co najmniej

3% partia 6% koalicja

wysokość subwencji uzależniona jest od

łącznej liczby głosów ważnych oddanych na partię

do prowadzenia jakich funduszy partie są zobowiązane?

Fundusz Ekspercki (5-15% subwencji), fundusz wyborczy

co rok partie składają...

informację o otrzymanej subwencji oraz poniesionych wydatkach oraz sprawozdanie biegłego rewidenta

Co się dzieje, jeśli informacja zostanie odrzucona albo niezłożona na czas?

Partia traci przez rok prawo do otrzymywania subwencji.

Możliwe działania PKW ze sprawozdaniem

przyjęcie bez zastrzeżeń, przyjęcie ze wskazaniem uchybień, odrzucenie

Co się dzieje, jeśli sprawozdanie zostanie odrzucone?

Partia traci prawo do subwencji na kolejne 3 lata, w których mogłaby ją otrzymać

Co się dzieje, jeśli sprawozdanie nie zostanie złożone na czas?

partie wykreśla się z ewidencji

ejestry prowadzone przez partie (są zobowiązane do prowadzenia ich i muszą robić to online

rejestr otrzymywanych wpłat pieniężnych 2. rejestr zawieranych przez partię umów

dotacja podmiotowa

Środki z budżetu państwa dla partii za zwrot kosztów kampanii i zdobycie mandatu

Czy każdy kolegialny organ państwa może być uznany za organ przedstawicielski?

nie

Prawo wyborcze od strony podmiotowej

Uprawnienia jednostki w głosowaniu powszechnym: bierne i czynne prawo wyborcze

prawo wyborcze od strony przedmiotowej

Reguluje zasady wyboru organów w głosowaniu powszechnym

Wybory (ustawodawca posługuje się aż 3 różnymi znaczeniami tego pojęcia)

1. Cały proces od zarządzenia do ogłoszenia wyników głosowania powszechnego. 2. Synonim dnia głosowania. 3. Proces decyzyjny lub stan prawny związany z uzyskaniem mandatu

kto zarządza wybory do sejmu i senatu i nie później niż na ile dni przed upływem kadencji?

prezydent, 90

wybory do sejmu i senatu muszą przypaść na jaki dzień

wolny od pracy, przypadający w ciągu 30 dni przed upływem kadencji

Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów

określa ustawa

Postępowanie karne wszczęte wobec osoby przed dniem wyboru jej na posła ulega

na żądanie Sejmu zawieszeniu do czasu wygaśnięcia mandatu. to samo z przedawnieniem

reguły gry wyborczej nie powinny być modyfikowane w zbyt bliskiej perspektywie samego głosowania

najmniej 6 miesięcy od potencjalnie pierwszego możliwego dnia dokonania najwcześniejszej urzędowej czynności

kiedy zaczyna się kadencja sejmu

pierwsze posiedzenie

kiedy kończy się kadencja sejmu

dzień przed poczatkiem nowej kadencji

ujemne przesłanki czynnego prawa wyborczego

ubezwłasnowolnienie, pozbawienie praw publicznych, pozbawienie praw wyborczych (TS za delikt konstytucyjny)

Bierne prawo wyborcze (prawo do bycia wybranym) - kto nie moze być posłem/senatorem/prezydentem

osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego

czy prerogatywą prezydenta jest zarządzenie wyborów?

tak

W jakiej formie Prezydent zarządza wybory?

w formie postanowienia

Gdzie postanowienie ma być ogłoszone?

w dzienniku ustaw

Co ma zawierać postanowienie Prezydenta?

date głosowania i kalendarz wyborczy

stałe organy wyborcze:

PKW, komisarze wyborczy

Skład PKW od 2019 r.

sędzia TK (9 lat), sędzia NSA (9 lat), 7 osób mających kwalifikacje do zajmowania stanowiska sędziego na czas trwania kadencji sejmu

Kto wskazuje członków PKW?

Sędziów do PKW wskazują prezesi tych organów sądowych na 9 lat

Jak Sejm wybiera 7 kandydatów?

Kandydatów Sejmu zgłaszają kluby parlamentarne lub poselskie, proporcjonalnie do liczby mandatów, maksymalnie 3

Powoływanie członków PKW - kto

prezydent w drodze postanowienia (wymaga kontrasygnaty)

Wewnętrzna struktura PKW

przewodniczący PKW, 2 zastępców przewodniczącego, sekretarz PKW (szef KBW)

Komisarz wyborczy - kto to

pełnomocnik PKW wyznaczony dla danego województwa lub jego części. jest ich 100. kadencja 5 lat

Kto powołuje komisarzy wyborczych?

PKW

Okręgowe komisje wyborcze - kto powołuje

PKW

Kto zgłasza sędziów do składu okręgowej komisji?

Minister Sprawiedliwości, w liczbie uzgodnionej z PKW

Obwodowe komisje wyborcze - kto powołuje

komisarz wyborczy

Kto może zgłaszać kandydatów? (wybory sejm i senat)

Partie polityczne i wyborcy (według Konstytucji)

Kogo trzeba zawiadomić o utworzeniu komitetu wyborczego?

PKW

na listach zawsze musi być

co najmniej 35% mężczyzn albo kobiet

Czy wyborca jest ograniczony ilością list kandydatów, na którym może udzielić poparcia?

nie

do zgłoszenia listy kandydatów w każdym okręgu konieczne jest udzielenie jej

do zgłoszenia listy kandydatów w każdym okręgu konieczne jest udzielenie jej

limit wpłat od obywatela na kampanię:

poparcia przez co najmniej 5000 wyborców stale zamieszkałych w danym okręgu wyborczym

limit wpłat od kandydata na posła albo senatora

nie może przekraczać w danym roku 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę

Sprawozdanie finansowe:

składa pełnomocnik finansowy komitetu, 3 miesiące od dnia głosowania, do PKW, opiniuje biegły rewident

dotacja podmiotowa przysługuje wyłącznie tym podmiotom

które złożyły sprawozdanie f inansowe i nie zostało ono ostatecznie odrzucone

kiedy mówimy o rozpoczęciu kampanii wyborczej?

z dniem ogłoszenia postanowienia prezydenta o zarządzeniu wyborów

kiedy można rozpocząć agitację wyborczą?

dopiero po przyjęciu przez PKW zawiadomienia o utworzeniu komitetu

Wybory do Senatu- przymiotniki

powszechność, bezpośredniość, tajność

Do jakiego obwodu przypisany jest obywatel?

właściwego dla jego miejsca zameldowania

Równość jako przymiotnik wyborczy - jakie mamy typy?

formalna - każdy wyborca w okręgu ma równą liczbę głosów do wyrażenia preferencji materialna - wpływ wyborcy na efekt głosowania ma być możliwie taki sam

ile jest okręgów wyborczych do sejmu?

41

w okręgu wyborczym ma być przydzielanych co najmniej

7 mandatów poselskich

Rozdział mandatów na okręgi:

podział dokonuje się z zastosowaniem jednolitej normy przedstawicielstwa

czy głosowanie korespondencyjne i przez pełnomocnika jest zgodne z zasadą bezpośredniości?

tak

Typy obwodów:

stałe, odrębne

ile osób obejmuje obwód stały?

od 200 do 4000

Obwody odrębne: gdzie i kiedy

np w DPS, zakładach leczniczych - co najmniej 15 wyborców

stwierdzenie ważności wyborów - kto stwierdza

SN

Protest przeciwko ważności wyborów - kto może

wyborca, ma termin 7 dni od ogłoszenia wyników wyborów w dzienniku ustaw

powody wniesienia protestu wyborczego

przestępstwo przeciwko wyborom, naruszenie przepisów wyborczych dot głosowania

Skutek unieważnienia wyborów:

ponowne przeprowadzenie glosowania. wtedy wybory odbywają się tylko na terytorium kraju. Postanowienie prezydenta ogłasza się w Dzienniku Ustaw w 5 dni od uchwały SN

Wygaśnięcie mandatu posła:

stwierdza marszałek sejmu w drodze postanowienia, publikuje w monitorze polskim

Uzupełnienie składu Sejmu:

nie ma nowych wyborów. Marszałek zawiadamia kandydata z tej samej listy, który po parlamentarzyście ma najwięcej głosów

Wygaśnięcie mandatu senatora:

stwierdza Marszałek Senatu w drodze postanowienia, publikuje się w MP, prezydent zarządza wybory uzupełniające

Jaka ustawa uszczegóławia konstytucyjne regulacje dotyczące referendum?

ustawa o referendum ogólnokrajowym

jaki jest przedmiot referendum

sprawa o szczególnym znaczeniu dla państwa, jednak brak prewencyjnej kontroli konstytucyjności pytań referendalnycph

pytanie referendum

nie może być dwuznaczne, konkretny i ściśle okreslony problem, niedotyczący problemów lokalnych,

gdzie publikuje się zarządzenie o referendum?

dziennik ustaw

kto może zarządzić referendum?

sejm bezwzględną, prezydent za zgodą senatu bezwzględną,

z czyjej inicjatywy może być referendum (sejm)

prezydium Sejmu, komisji sejmowej grupa co najmniej 69 posłów Senatu Rady Ministrów grupy co najmniej 500 tys. obywateli mających prawo udziału w referendum

czego nie moze dotyczyć referendum

wydatków i danin publicznych, obronności państwa, ogłoszenia amnestii

głosowanie nad referendum - kiedy?

max 90 dni od dnia ogłoszenia uchwały lub postanowienia

czy referendum może być dwudniowe?

tak, ale drugi dzień tez musi być wolny od pracy

od której do której trwa glosowanie w referendum? (wariant jednodniowy)

od 6 do 22

kto stwierdza ważność referendum?

SN, ocenia zgodność z prawem całej procedury referendalnej

Sąd Najwyższy rozstrzyga o ważności referendum w ciągu

60 dni od dnia ogłoszenia wyników, orzeka w całym składzie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych

uchwała o ważności referendum zamieszczana jest

dziennik ustaw

wiążący charakter referendum

ponad połowa uprawnionych do głosowania, liczymy tylko karty ważne

wykonanie wyniku referendum

Organy państwa muszą zrealizować przedmiot referendum w ciągu 60 dni od ogłoszenia uchwały SN

wg zubika zgromadzenie narodowe to

odrębny organ państwa

kto przewodniczy obradom ZN

marszałek sejmu

czy ZN ma własny regulamin?

ma autonomię regulaminową

kompetencje ZN:

Uchwala swój regulamin. Odbiera przysięgę nowego Prezydenta (bez uchwały). Stwierdza trwałą przeszkodę w urzędzie Prezydenta (stan zdrowia). Postawia Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu.

przeszkoda w sprawowaniu urzędu - jaka ma być

musi wynikać ze stanu zdrowia i mieć charakter trwały

Zgromadzenie podejmuje uchwałę w sprawie uznania zajścia trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu większością

2/3 ustawowej liczby członków

Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia przez Trybunałem Stanu za delikt konstytucyjny albo popełnione przestępstwo:

wniosek 140 posłów, uchwała 2/3 ZN, z chwilą podjęcia uchwały prezydent jest zawieszony w pełnieniu obowiązków

czy w polskim systemie istnieje przerwa międzykadencyjna?

nie

Skutki początku kadencji nowego Parlamentu (zebrania się posłów na pierwsze posiedzenie izby po wyborach):

Dymisja premiera kończy rząd i uruchamia powołanie nowego. Dyskontynuacja Sejmu — prace nad nieuchwalonymi ustawami przerywają się

Skrócenie kadencji:

2/3 z 460, podlega ogłoszeniu w dzienniku ustaw, nie może być cofnięta, oznacza skrócenie kadencji senatu

przed wydaniem postanowienia o skróceniu kadencji prezydent

musi zasięgnąć opinii Marszałka Sejmu i Marszałka Senatu

kiedy prezydent może skrócić kadencje sejmu

przeciąganie się prac nad ustawą budżetową, niemożność powołania rządu w 3 krokach

Wybory po skróceniu kadencji:

Prezydent musi ogłosić akt w Dzienniku Ustaw w ciągu 5 dni od podpisania, wybory 45 dni od dnia zarządzenia skrócenia, pierwsze posiedzenie max 15 dni po wyborach

Jaką normą jest zasada dyskontynuacji prac Parlamentu?

normą prawa zwyczajowego

Wyjątki od zasady dyskontynuacji:

Wniosek o odpowiedzialność przed TS (poza byłym deputowanym), obywatelska inicjatywa, sprawozdania komisji śledczych, wniosek karny dla parlamentarzysty (ponownie wybranego), kontynuacja prac komisji petycji i UE.

kto wskazuje marszałków seniorów

prezydent

Zadania do zrobienia podczas 1 posiedzenia Sejmu:

Zadania do zrobienia podczas 1 posiedzenia Sejmu: