Moja lekcja

WCHŁANIANIE

proces transportu rozpuszczonych składników odżywczych, witamin, minerałów i wody przez błonę śluzową przewodu pokarmowego głównie jelita cienkiego do krwiobiegu lub limfy

TRAWIENIE

proces rozkładu pokarmu na proste substancje odżywcze które organizm może następnie wchłonąć i wykorzystać do pozyskania Energi i budowy organizmu

układ otwarty - co to?

jest układem otwartym bo posiada on otwór odbytowy(on-organizm)

układ zamknięty - co to?

przykładem jest np. układ krwionośny nie osiada on otworu odbytowego i jest zamknięty, nic nie wydostaje się na zewnątrz i do środka

jama ustna funkcje

pobieranie i rozdrabnianie

HETERODONTYZM

cecha uzębienia gdzie żeby występują o różnym kształcie i funkcji przystosowanych dno pełnienia różnych zadań w trakcie odżywiania

HOMO-DONTYZM

żeby są jednolite czyli takie same NP. RYBY

funkcje ogólne zębów

chwytanie i rozdrabnianie pokarmu

SIEKACZE (1 czasownik)

odcinanie

KŁY (1 czasownik)

odrywanie

PRZEDTRZONOWCE I TRZONOWCE (1 czasownik)

miażdżenie i rozcieranie

ile generacji zębów i jakie

2 generacje, mleczne i stale

mleczne uzębienie

brak zębów przedtrzonowych i jednego trzonowca łącznie jest 20 zębów

stale uzębienie

32 zęby, na każdej szczęce i połowie żuchwy po 8 zębów

podaj wzór zębowy uzębienia mlecznego

2102

podaj wzór zębowy uzębienia stałego

2123

WZÓR ZĘBOWY

są to liczby oznaczające ilość zębów każdego z typów w połowie szczęki górnej (licznik) i dolnej (mianownik)

szkliwo skład

5% woda i tkanka kostna

szkliwo funkcja

ochrona przed drobnoustrojami

zębina funkcja

jest oparciem dla pozostałych tkanek zęba

miazga funkcja

wypełnia wnętrze zęba odrzywiajac je, zbudowana z naczyń krwionośnych i zębów

korona funkcja

miazdzy i rozciera

czy szyjka jest pokryta szkliwem?

NIE

ograniczony wzrost

rośniecie do określonych rozmiarów ostatecznych po czym zaprzestanie rośnięcia

stały wzrost = wzrost nieograniczony

czyli nie kończy się on po osiągnięciu ostatecznych rozmiarow tylko trwa cale życie

funkcje języka

funkcja zmysłowa - mieszanie pokarmu ze ślina - umożliwianie wydawania artykułowanych dźwięków - umożliwianie formowania kęsów pokarmu oraz jego połykanie

wymień 3 pary gruczołów ślinowych

ślinianki przyuszne - ślinianki podjęzykowe - ślinianki podżuchwowe

skład śliny

woda, białka, sole mineralne, enzymy

odczyn śliny

obojętny

wymień dwa enzymy w ślinie

1- amylaza ślinowa 2-lipaza ślinowa

amylaza ślinowa - rozwiń

działa na skrobie czyli złożony polisacharyd rozkładając je na prostsze cukry czyli maltoza i dekstryna

lipaza ślinowa - rozwiń

trawi tłuszcze w formie naturalnej emulsji

W JAMIE USTNEJ TRAWIENIE TO PROCES...

jest to proces w którym pokarm jest mechanicznie rozdrabniany przez zeby i mieszany ze ślina

substraty początkowej fazy trawienia

węglowodany- głównie skrobia ORAZ tłuszcze

produkty trawienia w jamie ustnej

cukry proste z rozkładu przez amylazę ślinowa ORAZ rozdrobniony pokarm

gardło wspólny odcinek czego

układu pokarmowego i oddechowego

jak jest nazywana i co robi chrząstka krtani

nagłośnia - zamyka ujście do dróg oddechowych podczas połykania pokarmu przez co pokarm jest kierowany do przełyku nie do tchawicy

co laczy gardło

jamę nosowa i jamę ustna z przełykiem ORAZ krtań z tchawica

części gardła

1- nosowa część gardła 2- ustna część gardła 3- krtaniowa część gardła

co robi część nosowa gardła

odprowadza powietrze z nosa do krtani

część ustna gardła co tam mamy

mamutam migdałki podniebienne i językowe ORAZ tutaj krzyżują się drogi oddechowe i pokarmowe

co łączy część krtaniowa gardła

łączy gardło z przełykiem i krtanią

wymień ściany gardła

1- sciana mięśniowa 2- śluzówka 3- tkanka chłonna

jakim nabłonkiem jest pokryta śluzówka

nabłonkiem migawkowym/ wielowarstwowym płaskim

co umożliwiają mięśnie gardła?

przełykanie

funkcje gardła

- pokarmowa - oddechowa - ochronna - fonacyjna

rozwiń funkcje ochronna gardła

posiada migdałki produkujące limfocyty które chronią przed drobnoustrojami

MIGDALKI - co to

skupiska tkanki limfatycznej znajdujące się w obrębie gardła ---- wchodzą one w skład pierścienia chłonnego WALDEGERA który stanowi pierwsza linie obrony organizmu przed drobnoustrojami wnikającymi droga oddechowa i pokarmowa

rodzaje migdałków

- gardłowe - podniebienne - językowe - trabkowe

budowa zewnętrzna migdałków

pokryte są nabłonkiem wielowarstwowym płaskim lub migawkowym ---- posiadają zagłębienia które zwiększają powierzchnie kontaktu z antygenami

budowa wewnętrzna migdałków

tkanka limfatyczna z grudkami chłonnymi w których są limfocyty typu B i T

funkcje migdałków

ochronna (bariera immunologiczna i wytwarzanie limfocytów i przeciwciał) - u dzieci budowanie pamięci immunologicznej oraz rozpoznawanie antygenów - ochrona układu pokarmowego i oddechowego

przełyk - co to

rurowaty narząd mięśniowy układu pokarmowego który łączy gardło z żołądkiem (rozciąga się podczas przełykania)

umiejscowienie przełyku

biegnie za tchawica przed kręgosłupem przechodzi przed przepona

wymień dwa odcinki przełyku

- brzuszny - piersiowy - szyjny

odcinek brzuszny przełyku

zakończony wypustem do żołądka

odcinek szyjny przełyku

polaczenie z gardłem

odcinek piersiowy przełyku

biegnie za tchawica i sercem

wymień ściany przełyku po kolei od wewnątrz do zewnątrz

-błona śluzową- błona podśluzową- błona mięśniową- przydanka

czym jest pokryta blona śluzową przełyku

pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim odpornym na urazy mechaniczne

co zawiera błona podśluzową przełyku

zawiera gruczoły śluzowe ułatwiające przesuwanie się pokarmu

budowa błony mięśniowej przełyku

górna część- mięśnie poprzecznie prążkowane --- w środkowej- mieszane ---- w dolnej części - mięśnie gładkie

co to przydanka

łącznotkankowa oslonka zewnętrzna

gorny zwieracz przełyku funkcje

zapobiega cofaniu sie pokarmu do gardła -- chroni przed dostaniem się treści pokarmowej do dróg oddechowych

dolny zwieracz przełyku funkcje

zapobiega cofaniu się treści żołądkowej (refluks)

główne funkcje przełyku

transport pokarmu z gardła do wnętrza żołądka

dzięki perystaltyce co pokarm robi(przełyk)

przesuwa się wbrew sile grawitacji

fazy połykania

1- ustna 2- gardłowa 3- przełykową

MIESNIOWKA PRZEWODU POKARMOWEGO

to warstwa mięśniową obecna w ścianie przewodu pokarmowego od przełyku do odbytnicy

z jakich mięśni zbudowana jest mięśniówka układu pokarmowego

z mięśni gładkich WYJATEK GORNY ODCINEK PRZELYKU TAM SA MIESNIE POPRZECZNIE PRAZKOWANE

wymień warstwy mięśniówki

warstwa okrężną oraz warstwa podłużna

warstwa okrężną

włókna biegną dookoła światła przewodu - Kurcza się zważając światło przewodu

zgrubienia warstwy okrężnej

tworzą zwieracze- dolny zwieracz przełyku, odźwiernik, zwieracz odbytu

warstwa podłużna

włókna biegną wzdłuż przewodu - Kurcza sie skracany jest przwod w dolnym odcinku

za co razem odpowiada warstwa okrężną i podłużna

za perystaltykę

co to jest klasyczny układ mięśniówek i co je ma

ma je dwunastnica i jelita czyli występuje mięśniówka okrężną i podluzna

struktury mięśniówki od wewnątrz

- błona śluzową- błona podsluzowa- splot nerwowy podśluzówkowy MEISSNERA

co robi splot nerwowy podśluzówkowy MEISSNERA

reguluje wydzielanie gruczołów i ukrwienie

co to mięśniówka właściwa

jest to warstwa okrężną i podłużna

SPLOT MIESNIOWY AKERBACHA (co robi i gdzie leży)

leży miedzy warstwa okrężną a polduzna - kontroluje skurcze mięśni i perystaltykę

co jest na zewnątrz mięśniówki

przydanka lub błona surowicza

funkcje mięśniówki

-perystaltyka - segmentacja - zwężanie i zamykanie światła - ochrona przed cofaniem się treści - defekacja

perystaltyka mięśniówek

przesuwanie pokarmu do przodu dzięki skoordynowanej pracy warstwy podłużnej i okrężnej

segmentacja mięśniówek

skurcze warstwy okrężnej mieszające treść pokarmowa, poprawiające kontakt z enzymami i błona śluzową

zwężanie i zamykanie światła możliwe dzięki...

zwieraczom

mięśniową okrężną (1 czasownik)

zwęża

mięśniówka podłużna(1 czasownik)

skraca