Nauka o języku

 0    25 Datenblatt    kacpermargul
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
Wymień działy gramatyki.
Lernen beginnen
fonetyka, fleksja, słowotwórstwo, składnia, komunikacja językowa, kultura języka, retoryka
Co to jest znak?
Lernen beginnen
Obraz, przedmiot, gest, dźwięk lub inny element wywołujący określone skojarzenie; każdy znak ma formę i treść, np. biała litera P na niebieskim tle (forma) oznacza miejsce do parkowania samochodów (treść).
Dokonaj podziału znaków i podaj przykłady.
Lernen beginnen
Znaki naturalne są zrozumiałe przez wszystkich, wynikają ze związku przyczynowo-skutkowego, który nie jest ustalony przez człowieka.
Konwencjonalne, czyli umowne wynikają z umowy między członkami jakiejś społeczności, są nadawane celowo, mają nadawcę i odbiorcę.
Przykład znaku naturalnego: unoszący się nad lasem dym może być znakiem pożaru. Przykład znaku konwencjonalnego: znaki dymne w dawnych kulturach plemiennych.
Co to jest język?
Lernen beginnen
System znaków konwencjonalnych (słownictwo) oraz reguł ich łączenia w większe całości (gramatyka) oraz zasad wymowy i zapisu.
"Język to gramatyka plus słownik." Noam Chomsky (językoznawca)
Do skutecznego porozumiewania się potrzebna jest kompetencja językowa, czyli znajomość słownictwa i gramtyki.
Wymień podsystemy języka i scharakteryzuj je.
Lernen beginnen
fonologiczny (najmniejsze cząstki języka - fenomy, czyli głoski nie znaczące nic pojedynczo), morfologiczny (najmniejsze znaczące jednostki języka - morfemy, np. -po w wyrazie pobiegłem)
leksykalny (zbiór wyrazów danego języka), składniowy (zawiera schematy budowy wypowiedzeń)
Kto to jest nadawca?
Lernen beginnen
Osoba, która mówi lub pisze do kogoś.
Kto to jest odbiorca?
Lernen beginnen
Osoba, która słucha lub czyta i rozumie komunikat.
Co to jest komunikat?
Lernen beginnen
To, co zostało powiedziane lub napisane przez nadawcę.
Co to jest kod?
Lernen beginnen
Wspólny dla nadawcy i odbiorcy system znaków.
Co to jest kontakt (kanał)?
Lernen beginnen
Droga przekazywania komunikatu (pośredni/bezpośredni).
Co to jest kontekst?
Lernen beginnen
Pozajęzykowa rzecywistość (znana nadawcy i odbiorcy), do której odsyła komunikat.
Wymień funkcje językowe.
Lernen beginnen
komunikacyjna (informatywna), ekspresywna, impresywna, poetycka, metajęzykowa, fatyczna, stanowiąca (sprawcza)
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji komunikacyjnej (informatywnej).
Lernen beginnen
cel: przekazanie informacji; przykładowe środki: zdania oznajmujące, sformułowania jednoznaczne, rzeczowe; przykładowe formy wypowiedzi: tekst naukowy, ogłoszenie, powiadomienie, sprawozdanie;
Przykładowa wypowiedź: Pociąg z Gdańska do Warszawy jest opóźniony 15 minut.
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji ekspresywnej.
Lernen beginnen
cel: wyrażanie uczuć i opinii, nacechowanie emocjonalne; przykładowe środki: słownictwo nacechowane emocjonalnie, oceniające, wykrzyknienia, pytania retoryczne, zdrobnienia, zgrubienia;
Przykładowa wypowiedź: Uwielbiam komiksy!
przykładowe formy wypowiedzi: pamiętnik, dziennik, list, recenzja, literatura piękna;
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji impresywnej.
Lernen beginnen
cel: skłonienie odbiorcy do określonych reakcji, np. zachęcenie do czegoś, poinstruowanie o czymś, nakazanie czegoś; przykładowe środki: apostrofy, czasowniki w formie trybu rozkazującego, bezokoliczniki, zdania pytające, wykrzyknikowe;
Przykładowa wypowiedź: Zamknij drzwi! przykładowe formy wypowiedzi: polecenie, regulamin, instrukcja, podanie;
Szczególna odmiana tej funkcji to funkcja perswazyjna, np. To najlepszy telefon. Musisz go mieć! Występuje w tekstach propagandowych i reklamach.
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji poetyckiej.
Lernen beginnen
cel: wywołanie przeżyć estetycznych, zwrócenie uwagi na właściwości samego tekstu; przykładowe środki: środki stylistyczne, np. epitety, porównania, metafory, onomatopeje, powtórzenia, apostrofy;
Przykładowa wypowiedź: Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, / Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, / Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, / Omijam koralowe ostrowy burzanu. (A. Mickiewicz "Stepy Akermańskie")
przykładowe formy wypowiedzi: literatura piękna, teksty retoryczne, codzienne sytuacje komunikacyjne
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji metajęzykowej.
Lernen beginnen
cel: przekazanie informacji o języku, jego składnikach, zasadach nim rządzących; przykładowe środki: słownictwo z zakresu nauki o języku; przykładowe formy wypowiedzi: wypowiedzi i teksty pisane na temat języka;
Przykładowa wypowiedź: Wyraz "język" jest pochodzenia prasłowiańskiego.
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji fatycznej.
Lernen beginnen
cel: nawiązywanie lub podtrzymywanie kontaktu; przykładowe środki: zwroty grzecznościowe, formuły powitalne lub pożegnalne, pytania; przykładowe formy wypowiedzi: codzienne sytuacje komunikacyjne;
Przykładowa wypowiedź: Halo! Oczywiście! Słuchasz mnie?
Podaj cel, przykładowe środki i przykładowe formy wypowiedzi funkcji stanowiącej (sprawczej).
Lernen beginnen
cel: zmiana w rzeczywistości pozajęzykowej, w życiu społecznym; przykładowe środki: czasowniki o znaczeniu sprawczym w czasie teraźniejszym, specjalne formuły prawne; przykładowe formy wypowiedzi: zarządzenia, akty prawne, śluby, przyrzeczenia;
Przykładowa wypowiedź: Zarządzam, że od jutra lekcje rozpoczynają się od 8:15.
Z tą funkcją wiąże się funkcja magiczna, np. Stoliczku, nakryj się! Przykładowe środki to czasowniki w trybie rozkazującym, partykuła niech. Przykładowe formy wypowiedzi to zaklęcia, klątwy; współcześnie: życzenia.
Z czym wiąże się funkcja komunikacyjna?
Lernen beginnen
kontekst, informacja
Z czym wiąże się funkcja ekspresywna?
Lernen beginnen
nadawca, emocje
Z czym wiąże się funkcja impresywna?
Lernen beginnen
odbiorca, nakaz
Z czym wiąże się funkcja poetycka?
Lernen beginnen
komunikat, piękno
Z czym wiąże się funkcja metajęzykowa?
Lernen beginnen
kod, język
Z czym wiąże się funkcja fatyczna?
Lernen beginnen
kontakt, kontakt

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.