Normy

Wymień rodzaje norm ze względu na kryterium

Teoretyczne (wyznaczane są przez teorię/koncepcję psychologiczną) kulturowe(określana przez przepisy i wzory kulturowe) i statystyczne (to co jest srednie/przeciętne)

Czym jest norma?

Jest to standard ilościowy wyznaczany przez średnia, medianę lub inną miarę tendencji centralnej obliczanej dla danej grupy. Pozwala odwołać wyniki surowe do grupy odniesienia i określi, czy jest to wynik odstający/przeciętny

Dlaczego wyniki surowe są bezużyteczne?

Bo a) nie wiemy czy to na tle populacji wynik przecietny/niski/wysoki, b) na ile odbiega od wyniku przeciętnego, c) czy odchylenie od wyniku przeciętnego jest znaczące w porównaniu z innymi badanymi. d) jak ocenić ten wynik na tle poprzednich wyników tej

Jakie znaczenie ma grupa normalizacyjna?

Właściwa interpretacja wyników testowych zależy od cech charakterystycznych osób badanych. Stąd też istotne by populacja wybrana do normalizacji była zgodna z tą dla której test jest przeznaczony.

Na czym polega dobór warstwowy?

Polega on na podzieleniu populacji na warstwy i niezależnym losowaniu określonej liczby osób z każdej z nich. Pozwala uwzględnić procentowy wkład każdej warstwy w próbę.

Na czym polega dobór kwotowy?

Polega na takim doborze próby, żeby uzyskać maksymalne podobieństwo do wyjściowej populacji. Określenie procentowego składu populacji i odzwierciedlenie go w próbie.

Co to znaczy, że normy mają charakter relatywny?

Oznacza to, że opisują zawsze poziom wykonania danej grupy.

Co należy wziąć pod uwagę w kontekście norm, gdy chcemy skorzystać z jakiegoś testu?

Wielkość próby oraz aktualność norm.

Jakie są rodzaje norm ze względu na sposób ich konstrukcji?

Normy typu standardowego, rangowego, albo równoważnikowego.

Jakie są rodzaje norm ze względu na sposób definiowania grupy?

Ogólnokrajowe i lokalne

Czym jest norma psychometryczna.

Jest to standard ilościowy, wyznaczany przez liczbę osób uzyskujących średnie wyniki lub przez miarę tendencji centralnej, obliczoną dla przedstawicieli danej grupy.

Jakie jest znaczenie norm ogólnokrajowych?

Umożliwiają zestawienie wyników danej osoby badanej z wynikami reprezentującymi populację ogólną. Chronią przed zbyt wąskim sposobem interpretacji wyników testowych.

Czym są normy lokalne?

Są to normy stworzone dla wąsko zdefiniowanych populacji, odpowiadających specyficznemu wykorzystaniu danego testu. Wykorzystywane do wąsko zdefiniowanych celów. W tym przypadku wynik należy interpretować jako ocenę wykonania testu w określonych warunkach

Czym są normy standardowe?

Są to normy powstające w skutek przekształcenia wyników surowych na wyniki standardowe z. Pozwalają one na interpretowanie wyniku otrzymanego poprzez odwołanie się do właściwości rozkładu normalnego.

W jaki sposób przekształca się wyniki surowe na wyniki standardowe z?

Od wyniku surowego odejmuję się średnią, a następnie dzieli przez odchylenie standardowe. Wyniki standardowe mają średnia 0 i SD=1

Opisz najbardziej znaną typologię wyników z

-2z lub mniej to wyniki bardzo niskie(2.27% populacji), od - 2z do -1z wyniki niskie(13.59%), od - 1z do +1z wyniki przeciętne(68.26%), od +1z do +2z wyniki wysokie(13.59%), powyżej 2z wyniki bardzo wysokie(2.27%)

Dlaczego nie stosuje się powszechnie skali z?

Bo punkt 0 nie oznacza początku skali, tylko średnią. W celu ułatwienia interpretacji korzysta się z transformacji, które powodują że początek skali znajduje się po lewejm

Na czym polega transformacja liniowa skali z i jakie są najczęstsze skale transformacyjne?

Transformacja wyników skali z polega na wybraniu dla nowej skali jej wartości M i SD. Wybierając dowolne kombinacje S i M można tworzyć nieskończenie wiele nowych skal. Odbywa się to poprzez pomnożenie wartości z przez SD i dodanie M.

Co należy wziąć pod uwagę przy wyborze skali trensformacyjnej?

1) Cel testowania - jeśli chcemy różnicować w zakresie patologii, to skala musi obejmować końce rozkładu normalnego. Jeżeli chcemy różnicować osoby mieszczące się w granicach średniej to wystarczy skala obejmująca zasięgiem środek rozkładu normalnego.

Scharakteryzuj skalę T (tenową)

M=50, SD=10, zakres od - 5SD do 5SD, 0-100 jednostek. Ta skala ma największy zasięg, nadaje się do różnicowania bardzo wysokich i niskich wyników.

Scharakteryzuj skalę stenową.

M=5.5, SD=2, zasięg od - 2.25 do 2.25, jednostki 1-10.

Scharakteryzuj skalę staninową

M=5, SD=2, zakres od - 2SD do 2SD, jednostki 1-9. Najkrótszą ze skal, obejmuje środek rozkładu normalnego.

Scharakteryzuj skalę tetronową.

M=10, SD=4, zakres od - 2.5SD, do 2.5SD, jednostki 0-20. Skala Polska, stworzona przez Matuszewskiego. Szeroki zasięg.

Scharakteryzuj skalę IQ

M=100, SD=15, rozpowszechniona przez Wechslera. zakres 45-145, czyli - 3SD do 3SD

Dlaczego sprawdza się zgodność rozkładu wyników surowych z rozkładem normalnym?

Wyniki standardowe rzadko mają znaczenie statystyczne, gdyż ich pozycja zależy od kształtu rozkładu wyników surowych. Nie znając tego kształtu, niewiele możemy powiedzieć o właściwościach wyników. Aby to zmienić dokonujemy nieliniowego przekształcenia

Czym jest normalizacja rozkładu?

Jest to przekształcenie wyników surowych do rozkładu o znanych właściwościach (rozkładu normalnego), co pozwala na interpretację wyników standardowych zgodnie z właściwościami rozkładu normalnego.

Opisz etapy procedury normalizacji.

Najpierw należy przeprowadzić badanie. Następnie sporządzić rozkład wyników surowych i sprawdzić, czy jest rozkładem normalnym. Jeśli tak, to dokonujemy liniowej transformacji wyników surowych na z, a następnie na wyniki wybranej skali standardowej.

Czym jest centyl?

Centyl to punkt na skali, poniżej którego leży określony odsetek rozkładu. Stanowi wygodny punkt odniesienia przy opisywaniu danego rozkładu wyników surowych.

Scharakteryzuj skalę centylową.

Skala ta nie odzwierciedla kształtu wyników surowych, jej rozkład jest prostokątny (równoprawdopodobny), a wszystkie wartości zmiennej pojawiają się z tym samym prawdopodobieństwem. Skala ta ma 101 jednostek.

Jaka jest wada skali centylowej?

Jeżeli rozkład wyników surowych jest rozkładem normalnym, to skala centylowa przecenia wielkości różnic międzyosobowych w środku rozkładu i nie docenia ich przy krańcach.

Czym jest siatka centylowa?

Jest to metoda graficznego przedstawienia centyl, w celu odzwierciedlenia nie tylko uporządkowania osób badanych, ale i różnic między nimi. w siatce tej centyl są tak rozłożone, by odpowiadały równym odległościom na rozkładzie normalnym.

Czym są normy typu równoważnikowego?

Są to normy rozwojowe, mają charakter opisowy, a wyniki w nich wyrażone są psychometrycznie surowe. Pozwalają określić, jak daleko na drodze normalnego rozwoju znajduje się jednostka. Najczęściej stosowane są równoważniki wieku i klasy.

Opisz równoważniki wieku.

Są to dane informujące o przeciętnym poziomie wykonania testu w określonych grupach wiekowych, z uwzględnieniem roku i miesiąca życia. Jednym z rodzajów tych równoważników jest wiek umysłowy (odsetek poprawnie wykonanych zadań).

Opisz równoważniki klasy.

Są to dane wskazujące na rok i miesiąc nauczania w roku szkolnym, odpowiadające M lub medianie wykonania testu na danym etapie rozwoju. Równoważnik ten bywa nadmiernie uogólniany.

Za co krytykuje się normy równoważnikowe?

1) Zakładają liniowy związek wieku z mierzoną funkcją(równomierny rozwój). 2) Prowadza do nieporozumień, zwłaszcza wśród nieprofesjonalistów. 3) Trudno porównywać równoważniki klasy tej samej osoby, ale dla różnych przedmiotów.

Jakie są zalety norm równoważnikowych?

1) Traktują osiągnięcia badanych rozwojowo. 2) miesiac i rok życia stanowią naturalną, zrozumiałą miarę. 3) Moga wskazać opóźnienie/przyspieszenie danej osoby na tle innych 4) Normy te można stosować do każdego miesiąca nauki.

Czym jest interpretacja normatywna?

Jest to sposób interpretacji wyników testowych poprzez odniesienie ich do innych wyników otrzymanych tym samym testem. Określenie jak osoba badana wypada na tle innych.

Opisz interpretację wyników testów zorientowaną na kryterium.

Podejście to nie opisuje poziomu wykonania testu w stosunku do innych osób, a interpretuje wyniki ze względu na kryterium lub poziom wykonania. Jego istotą jest kładziony nacisk na konkretny zakres wiedzy/umiejętności.

Jakie są zalety i wady interpretacji zorientowanej na kryterium?

Mówią nam o zdolnościach osób badanych, ale normy tego typu są obarczone subiektywizmem oraz prowadzą do utraty danych o relatywnej pozycji badanego w grupie odniesienia, nie da się ich odnieść do maksymalnego poziomu wykonania.

Z jakich testów korzysta się w celu ustalenia zgodności empiryczne go rozkładu wyników z rozkładem normalnym?

Z testów chi-kwadrat i testu Shapiro-Wilka