Frage |
Antworten |
Postacie leków do podania pozajelitowego Lernen beginnen
|
|
1. roztwory 2. zawiesiny 3. suche substancje 4. tabletki 5mikrosfery
|
|
|
Postacie leków do podania pozajelitowego - roztwory Lernen beginnen
|
|
gotowe do wstrzykiwań preparaty r-rów leczniczych o dyspersji molekularnej lub koloidalnej; ze względu na rodzaj uzytego rozpuszczalnika są to r-ry wodne (r-r glukozy), wodno-organiczne, lub niewodne(r-r olejowe sterydów)
|
|
|
Postacie leków do podania pozajelitowego - zawiesiny Lernen beginnen
|
|
jałowe, odpowiednio zmikronizowane subst. lecznicze, zawieszone w środ. wodnym, wodno-org lub olejowym; układy wielofazowe, w których faza rozpr. to ciało stale, a faza ciekła – ciecz. jest to postać leku o przedłużonym uwalnianiu (prep. insuliny)
|
|
|
Postacie leków do podania pozajelitowego - suche substancje Lernen beginnen
|
|
jałowe subst. lecznicze, przeznaczone do przygotowania r-ru lub zawiesiny bezpośrednio przed wstrzyknięciem, za pomocą odp. rozpuszczalnika (subst. wrażliwe na hydrolizę; difosforan tiaminy)
|
|
|
Postacie leków do podania pozajelitowego - tabletki Lernen beginnen
|
|
tabl. do sporządzania r-rów do wstrzykiwań (terapeutyczna dawka leku do rozp. w jałowej wodzie) oraz t. do implantacji (jałowe, do wprowadzania pod skórę; przedłużone uwalnianie; disulfiram)
|
|
|
Kontrola leków pozajelitowych Lernen beginnen
|
|
1. badanie jałowości (bezp. posiew i met sączków membr.) 2. ob. pirogenów (kroliki i LAL) 3. zanieczyszczenia nierozp. (wizualna, saczki membr, licznik Coultera, dyfrakcja laserowa) 4. ciśn. osmotyczne (obnizenie temp zamarzania r-ru) 5. akt. hemolityczna, szczelnosc opakowania, tozsamosc, zaw. subst leczniczej i ew subst pomocniczych, zaw. plynu w pojemniku
|
|
|
Substancje pomocnicze w lekach pozajelitowych Lernen beginnen
|
|
1. rozpuszczalniki 2. solubilizatory 3. p/utleniacze 4. bufory 5. substancje p/bakteryjne 6. subst. stosowane do doprowadzenia do izoosmotycznosci
|
|
|
Substancje pomocnicze w lekach pozajelitowych - rozpuszczalniki Lernen beginnen
|
|
1. woda do wstrzykiwan – Aqua pro injectione, 2. oleje: arachidonowy, sojowy, slonecznikowy, bawelniany, oliwkowy, racznikowy, sezamowy – Oleum pro injectione, 3. polsynt. triglicerydy – Miglyole; 4. etanol – ponizej 250 g/l [Relanium]; 5. glikol propylenowy [Digoxin]; 6. glikole polioksyetylenowe
|
|
|
Substancje pomocnicze w lekach pozajelitowych - solubilizatory Lernen beginnen
|
|
subst. wspomagajace rozpuszczanie (kofeina+benzoesan sodu, teofilina+etylenodiamina, aminofenazon/allobarbital +uretan, pentobarbital+glikol propylenowy+etanol)
|
|
|
Substancje pomocnicze w lekach pozajelitowych - p/utleniacze Lernen beginnen
|
|
(nizszy potencjal redox niż chronione subst. lecznicze; siarczyny, rongalit, wit. C, cysteina, EDTA)
|
|
|
Substancje pomocnicze w lekach pozajelitowych - bufory Lernen beginnen
|
|
odpowiednie pH, fosforanowy, cytrynianowy, octanowy, prep. Diphergan
|
|
|
Substancje pomocnicze w lekach pozajelitowych - subst. stosowane do doprowadzenia do izoosmotycznosci Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Wymagania leków do wstrzykiwań Lernen beginnen
|
|
muszą być: jałowe, apirogenne, pozbawione zanieczyszczen nierozpuszczalnych; powinny być: izohydryczne, izoosmotyczne
|
|
|
Wymagania leków do wlewów Lernen beginnen
|
|
jałowe, apirogenne, wolne od zanieczyszczeń nierozpuszczalnych, izohydryczne, izojoniczne, izoosmotyczne, niedopuszczalna obecnośc subst. gorączkotwórczych
|
|
|
Wyjaławianie r-rów do wlewów Lernen beginnen
|
|
1. para wodna pod ciśnieniem (121C/101,4kPa/t=20 min +połowa ponad ustalony czas w celu wyrównania temp; płyn może zajmowac max 85% objętości pojemnika bo może wyjebac) 2. sączenie (średn. porów max 0,2 um -> sączki membranowe; subst. wrażliwe na temp)
|
|
|
Płyny w zaburzeniach gospodarki kwasowo-zasadowej - kwasica metaboliczna Lernen beginnen
|
|
stany ciężkie: r-r 8,4% NaHCO3; stany lekkie: r-r 1,4-5% NaHCO3, r-r 1,68% mleczan Na; r-r 2,0-13,6% octan Na; r-r 2,2-9,8% octan Naprzy niedoborze jonów potasu – odpowiednie sole potasowe powyższych Gdy powyższe r-ry są niewskazane stosuje się r-r 0,3mol/l THAM
|
|
|
Płyny w zaburzeniach gospodarki kwasowo-zasadowej - Zasadowica metaboliczna Lernen beginnen
|
|
stany ciężkie: r-r 0,83% NH4Cl w 5% r-r glukozy; inne stany: r-r NaCL, KCl w odpowiednich stęż; r-r 5% L-argininy HCl, r-r 1mol/L L-lizyny HCl; r-r 0,05 – 0,2 mol/L HCl z subst. izotonizującą (Glu, NaCl)
|
|
|
R-r wodorowęglanu do wlewów Lernen beginnen
|
|
w leczeniu kwasic różnego typu; stężenia od 1,4 - 8%; substancja wyjściowa musi wykazywac wysoką czystośc (bez Ca i Mg, w tym celu dodaje się EDTA), nasycenie r-ru CO2 (w celu uzyskania jednolitego r-ru), stężone r-ry wymagają długotrwałego mieszania, nie można ich ogrzewa pow. 40C; trwałoś sporz. prep. 4 tyg; butelki napełniac do 80% obj, wyjaławia w autoklawie 122+2C/15min, wyjąc dopiero po 2h (powstaje CO2 i może wyjebać)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
stosowany w nawodnieniu (dostarczenie org. wody i elektrolitów w stezeniach bliskich fizjologicznym; wyjatek - jony Cl, ich stezenie jest wieksze niz fizj.; dlatego jest izotoniczny, nie izojoniczny) oraz w celu zwiekszenia objetosci w łożysku naczyniowym (ef. krótkotrwały)
|
|
|
Płyn Ringera - zastosowanie Lernen beginnen
|
|
odwodnienie izotoniczne, uzupełnienie płynów i elektrolitów z zasadowicy hipochloremicznej, hipowolemia (jako skutek oparzeń, zab. chir., utraty krwi), płukanie jam ciała z zab. chir., rozpuszczalnik (rozcieńczalnik) dla leków i koncentratów elektrolitów nie wykazujących niezgodności.
|
|
|
Roztwory leków wrażliwych na utlenianie Lernen beginnen
|
|
r-ry kw. askorbowego, p-aminosalicylowego, adrenaliny, morfiny, apomorfiny, fizostygminy
|
|
|
metody zabezpieczenia przed utlenieniem wrażliwych substancji Lernen beginnen
|
|
1. usuwanie tlenu z wody przeznaczonej do przyrządzania r-ru, 2. napełnianie w atm. CO2 lub N, 3. regulacje odczynu (zakwaszenie), 4. dodatek p/utl, dodatek zw. o char. chelatujacym (EDTA), 5. zachowawcze met. wyjaławiania (100C/30 min, wyjalawianie frakcjonowane, sr. konserwujące (rongalit))
|
|
|
Ochrona przed utlenianiem wit. C Lernen beginnen
|
|
1. usuwanie tlenu z wody przeznaczonej do przyrządzania r-ru poprzez wysycenie CO2 za pomocą nuczy gazowej 2. dodatek p/utleniacza – rongalit 3. dodatek zw. chelatującego jony metali: EDTA w celu wiązania jonów Ca i Mg 4. napełnianie ampułek w środowisku CO2 5. zachowawcze metody wyjaławiania (100 st. C. 30min)
|
|
|
Trudności w sporządzaniu glukozy do wstrzyknięć Lernen beginnen
|
|
1. - rozkład glukozy i wytworzenie toksycznego 5-HMF 2. - żółknięcie r-ru w wyniku polimeryzacji 5HMF 3. rozwój bakterii
|
|
|
Zalecenia FPVI w wykonaniu glukozy do wstrzyknięć Lernen beginnen
|
|
1. pH 3,5-6,5 (zakwaszanie przy pomocy 0,1M HCl) 2. glukoza musi być jałowa, bezwodna, apirogenna 3. r-r bezbarwny, brak 5-HMF (norma A<0,8) 4. przechowywanie w ciemnym miejscu 5. stosowane dawki: 5% 10% 20% 40% 60%
|
|
|
Metody otrzymywania Aqua pro injectionae Lernen beginnen
|
|
1. przez destylacje zgodnie z FP 2. przez podwojna destylacje (redestylacje, bidestylacje) 3. destylacja termokompresyjna 4. ultrafiltracja za pomoca „świec” membranowych 5. odwróconą osmozę
|
|
|
AIO - niezgodności w fazie olejowej Lernen beginnen
|
|
1. zmiana wielkosci czastek emulsji tluszczowej, 2. smietankowanie, 3. koalescencja; niezgodnosci powoduja r-ry elektrolitow (dochodzi do agregacji), temperatura (złamanie emulsji)
|
|
|
AIO - niezgodności w fazie wodnej Lernen beginnen
|
|
1. zmętnienie, 2. wytracenie osadu, 3. inaktywacja aminokw. i witamin
|
|
|
kolejność dodawania składników do mieszaniny AIO Lernen beginnen
|
|
1. glukoza + fosforany 2. aminokwasy 3. elektrolity 4. pierwiastki śladowe 5. witaminy rozpuszczalne w wodzie 6. emulsje tłuszczowe 7. witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
|
|
|
niezgodności AIO w fazie wodnej Lernen beginnen
|
|
zmętnienie, osad (wytrącenie wodorofosforanów wapnia), inaktywacja witamin. Znaczenie ma stężenie jonów w roztworze, pH, kolejność mieszania, sposób przygotowania, współobecność jonów Mg2+.
|
|
|
wytrącenie wodorofosforanów wapnia Lernen beginnen
|
|
Ir Ca(H2PO4) 2 = 5,8*10-6 mol/l tak więc znając stężenie jednej substancji, mogę obliczyć dopuszczalne, bezpieczne stężenie drugiego składnika. Dla fosforanów wapnia graniczne ich stężenie wynosi 72 mmol/dm3. Zasada ta odnosi się jedynie do prostych, jonowych obliczeń (np.: CaCl2), bo już organiczne związki wapnia pozwalają na 1000x wyższy Ir soli.
|
|
|
odczyn a wytrącenie wodorofosforanów wapnia Lernen beginnen
|
|
Jony Ca2+ w środowisku 7,0 zawsze spowodują wystąpienie precypitacji, ale w kwaśnym pH 5,0-6,0 (np.: w roztworze glukozy i witamin) można uzyskać wyższe stężenia, bo występuje więcej jonów H2PO42-, a ten ma mniejsze powinowactwo do wapnia i ma wyższy Ir.
|
|
|
Obecność jonów Mg2+ a wytrącenie wodorofosforanów wapnia Lernen beginnen
|
|
efekt solny. Dodatek roztworu jonów nie wchodzących w skład drugiej, trudno rozpuszczalnej soli, powoduje wzrost Ir.
|
|
|
wpływ środowiska zewn. na trwałość AIO Lernen beginnen
|
|
na stan aminokwasów: O2, Temp; stan witamin: O2, hV, Temp, reduktory
|
|
|
wpływ środowiska zewn na stan aminokwasów Lernen beginnen
|
|
Powoduje to rozkład Cys, Met, Tryp. Może dojść do reakcji z glukozą i zajdzie ciemnienie roztworu. Tlen przenika przez pory pojemnika z pożywieniem, oraz napływa przy przetaczaniu.
|
|
|
wpływ środowiska zewn na stan witamin Lernen beginnen
|
|
najmniej trwałe są roztwory witaminy C, oraz B1. Często do AIO dodaje się jonów miedzi, która zmienia pH i dodatkowo katalizuje rozpad tych witamin. Emulsja tłuszczowa chroni je przed rozpadem.
|
|
|
żywienie immunomodulacyjne - składniki Lernen beginnen
|
|
1. kwasy tłuszczowe omega3 2. aminokwasy siarkowe i zw. pokrewne 3. lgutamina 4. arginina
|
|
|
żywienie immunomodulacyjne - działanie Lernen beginnen
|
|
1. hamowanie zapalenia 2. stymulacja czynności limfocytów 3. wzrost wytwarzania hormonu wzrostu 4. ochrona antyoksydacyjna, pobudzenie wytwarznia i utrzymywanie zasobów glutationu
|
|
|
żywienie pozajelitowe - droga i ciśnienie osmotyczne Lernen beginnen
|
|
1. żyła centralna - 1800 mOsm/l 2.żyły obwodowe - 700-900 mOsm/l - mniejsza il. cukrów i aa, źródło energii - tłuszcze
|
|
|
glukoza a wytrącenie wodorofosforanów wapnia Lernen beginnen
|
|
glukoza może tworzyc rozpuszczalne kompleksy z jonami Ca i HPO4; większe stężenie glukozy powoduje spadek wolnych il. wolnych jonów zdolnych do tworzenia nierozp. osadu; ponadto zmniejsza pH
|
|
|
działanie ochronne aminokwasów Lernen beginnen
|
|
1. tworzą rozpuszczalne kompleksy z jonami Ca i HPO4 2. cysteiny HCl obniża pH 3. adsorbując się na granicy faz zmniejszają agregację
|
|
|
Sporządzanie kropli o zwiększonej lepkości Lernen beginnen
|
|
Rozpuszcza się subst. lecz. i subst. pomocnicze w 1/2 przepisanej il. wody (wg. met. 1 lub 2), następnie uzupełnia się jałowym rozt. subst. lepkiej w stęż. 2x większym od wymaganego
|
|
|
płyn do dializy otrzewnowej Lernen beginnen
|
|
24l: NaCl, CaCl2*6H2O, MgCl2*6H2O, Glucosum, Natrium aceticum, Aqua pro injectione + heparyna, antybiotyki
|
|
|
płyn do dializy sztucznej nerki Lernen beginnen
|
|
50-200l: stężone r-ry elektrolitowe: NaCl, CaCl2*6H2O, MgCl2*6H2O, Natrium aceticum, KCl, Aqua demineralisata
|
|
|
zmiana zabarwienia r-ru glukozy - przyczyna Lernen beginnen
|
|
utlenianie glukozy potęgowane przez: 1. nadmierne natlenianie r-rów podczas przyrządzania 2. alkaliczny odczyn 3. podwyższenie T i przedłużenie czasu ogrzewania w autoklawach
|
|
|
r-ry do wlewów - lek diuretyczny Lernen beginnen
|
|
1. glukoza 20-66% 2. sorbitol 40%- krótkotrwałe działanie, obniżanie ciśnienia śródczaszkowego 3. mannitol 10-25%- długotrwałe działanie 4. glicerol 10% w 10% r-rze Glc, do obniżania ciśnienia wewnątrzczaszkowego, przenika przez BBB, w kamoicy nerkowej - przyspiesza usuwanie złogów, *5. NaCl 10% do wstrzykiwań 6. Mocznik 30% w Glc 5%- Przenika przez BBB – szybkie obniżenie ciśnienia
|
|
|
r-ry cukrów do odżywiania pozajelitowego Lernen beginnen
|
|
1. glukoza 5-10% 2. fruktoza 3. ksylitol 4. inwertoza 5. sorbitol 5%
|
|
|
substancje, których nie można ampułkować w atmosferze CO2 Lernen beginnen
|
|
r-ry soli sodowych słabych kwasów (sól sodowa sulfadiazyny, fenobarbitalu, aminofiliny). CO2 wypiera słabe kwasy z ich soli, mogą one ulec wytrąceniu
|
|
|
oczyszczanie gazów do ampułkowania Lernen beginnen
|
|
CO2 - przepuszczanie przez płuczki z wodą, N2 - zawiera <2% tlenu - nie musi być oczyszczany, celem usunięcia resztek tlenu - przepuszczenie przez odpowiednie płuczki
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
gotowanie w ciągu min. 10minut, wysycenie gazem przez nuczę gazową G3 lub G4 w cg min. 15 minut.
|
|
|
przeciwutleniacze stosowane w r-rach substancji łatwo utleniających się Lernen beginnen
|
|
1. połączenia siarki, 2. siarczyny, wodorosiarczyny Na 3. pirosiarczyn Na 4. rongalit 5. kwas askorbowy
|
|
|
sposoby zwiększenia rozpuszczalności substancji Lernen beginnen
|
|
1. zastosowanie soli lub pochodnych lepiej rozp. w wodzie 2. zmiana składu rozpuszczalnika - częściowe zastąpienie wody etanolem lub glicerolem 3. użycie niewodnego rozpuszczalnika - glikolu propylenowego 4. dodanie solubilizatorów
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
połączenia ułatwiające rozpuszczenie wodzie trudno rozpuszczalnych substancji - zjawisko hydrotropii. przykłady - etery, estry org, organiczne zw. azotowe, oksykwasy org., glikole, cukry, wieloalkohole, zw. powierzchniowo czynne
|
|
|
czynniki przyspieszające procesy redoks Lernen beginnen
|
|
1. obecność powietrza 2. obecność tenzydów 3. rozcieńczanie r-rów powodujące zmiany stężenia 4. hydroliza
|
|
|
obliczenia z zakresu doprowadzania r-rów do izotonii Lernen beginnen
|
|
1. met. oparta na danych krioskopowych 2. met. uproszczona 3. met. równoważnika NaCl
|
|
|
woda oczyszczona - wymagania Lernen beginnen
|
|
1. wolna od zanieczyszczeń nierozp., bezbarwna, przezroczysta, bez zapachu 2. odczyn obojętny 3. nie może zawierać zw. utleniających się, fenoli, chloru 4. bez jonów: Cl-. NO3-, SO4, NH4+, Ca, Mg 5. bez metali ciężkich 6. bez środków konserwujących 7. pozostałość po odparowaniu< 10μg/ml 8. odpowiednia czystość mikrobiologiczna
|
|
|
woda do wstrzykiwań - wymagania Lernen beginnen
|
|
jak Aqua purificata + 1. jałowa 2. apirogenna 3. bez zanieczyszczeń nierozpuszczalnych 4. bez środków konserwujących
|
|
|
Płyny krwiozastępcze – funkcja preparatów komórkowych krwi Lernen beginnen
|
|
1) Płyny przenoszące tlen – hemoglobina pozbawiona zrębu krwinkowego: a) spolimeryzowana hemoglobina, b) hemoglobina + fosforan pirydoksalu 2) Emulsja perfluorowęglowodoru – niedokrwistość autoimmunohemolityczna 3) Ludzkie rekombinowane czynniki hemopoetyczne a) Erytropoetyna otrzymana z E. coli
|
|
|
Różnice między roztworami do wstrzyknięć a roztworami do wlewów Lernen beginnen
|
|
1. cel stosowania – osiągnięcie właściwego działania leczniczego; uzupełnienie ubytku krwi, regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej, odżywianie pozajelitowe, 2. droga podania – śródskórnie, podskórnie, domięśniowo, dosercowo, dożylnie, odstawowo itd.; dożylnie, dotętniczo, rzadko podskórnie 3. sposób podania – strzykawki, ampułkostrzykawki; zestawy do wlewów 4. objętości – 0,1-20ml; 100-4000ml przez 24h 5. czas podania – od kilku sekund do kilkunastu min; od kilkudziesięciu min do kilku godz 6
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
1. HIPEROSMOTYCZNY – utrata wody przewyższa utratę elektrolitów, podaje się wówczas roztwory cukrów (nieelektrolitów) np. 2,5% i 5% roztwory glukozy i sorbitolu, odwodnienie to powoduje zagęszczenie krwi np. biegunki u niemowląt, ludzie starsi, długie przebywanie na słońcu, gorączka 2. HIPOOSMOTYCZNE – niedobór Na, utrata elektrolitów przewyższa utratę wody, stosuje izotoniczne i izojoniczne roztwory z jonami Na 3. IZOOSMOTYCZNE – wynik utraty równoważnych ilości wody i sodu co prowadzi do zmnie
|
|
|
Właściwości odwadniające ma: Lernen beginnen
|
|
1. Hiperosmotyczne roztwory glukozy 20, 30, 50%, 2. Mannitol - ochronnie na nerki, (znosi skurcz naczyń nerkowych, usprawnia przesączanie kłębuszkowi, spada obrzęk śródmiąższowy) 3. Sorbitol 4. Glicerol - wykazuje właśc. hemolityczne, stos w obrzęku mózgu 5. Mocznik - Obrzęk mózgu np. przy zapaleniu opon mózgowych
|
|
|
nie dodaje sie środka konserwującego, gdy Lernen beginnen
|
|
1. objętość wstrzykiwanej dawki jednorazowej przekracza 15ml 2. preparat jest przeznaczony do podania droga, dla której nie sa dozwolone -wewnątrzczaszkowe, dokanałowe, nadtwardówkowe, do oka
|
|
|
suche proszki do wstrzykiwań - otrzymywanie Lernen beginnen
|
|
1. mieszanie jałowych substancji leczniczych z pomocnoiczymi, napełnianie opakowań w warunkach aseptycznych 2. liofilizacja w pojedynczych opakowaniach - r-r substancji leczniczej i pomocniczej - sączenie wyjaławiające - rozdozowanie do opakowań - liofilizacja
|
|
|