podst. dietetyki

wystepowanie i dzialanie laurynowego C12

tluszcz kokosowy, maslo, produkty mleczne. Hipercholesterolomiczne i proaterogenne

Dzialanie i wystepowanie laurynowego C14

Maslo, olej kokosowy, produkty mleczne. Hipercholesterolomiczne, proaterogenne

Ogolnie dzialanie nasyconych

wzrasta krzepliwosc, LDL... spada HDL

wystepowanie i dzialanie palmitynowego C16

Smalec, tluszcz wolowy, zotlko jaja, HIPERCHOLESTEROLOMICZNE, PROATEROGENNE

Dzialanie i wystepowanie stearynowego C18

Loj, smalec, tluszcz wolowy, maslo kakaowe PROATEROGENNE, PROAGREGACYJNE

wymien jednonienasycone

c16 palmitooleinowy, c18 oleinowy: oliwa, olej rzepakowu, awokado, migdaly, orzechy i zoltko jaj. C2w erukowy olej rzepakowy wysokoerukowy

Dzialanie N-3

- hamuja karcinogeneze - reguluja korzystnie gospodarke lipidowa - wykazuja dzialanie przecizakrzepowe i hipotensyjne - przeciwzapalne: wzrasta ilosc monocytow, makrofagow, neutrofili

Alfa linolenowy C18:3

lniany, rzepakowy, sojowy, rosliny lisciaste OBNIZA LDL, HDL

Eikozapentaenowy EPA C20:5

losos, olej z dorsza, OBNIZA TG, KRZEPLIWOSC, CISNIENIE KRWI, RYTM SERCA

DOKOZAHEKSAENOWY DHA C22:6

olej z makreli OBNIZA TG, KRZEPLIWOSC, CISNIENIE KRWI, RYTM SER A

Dzialanie N-6

W malych stezeniach wykazuja korzystny wplyw na stezenie cholesterolu calkowitrgo i LDL - w duzych zwezaja naczynia, stymuluja powstawanje zakrzepow, nasilaja stany zapalne i reakcje alergiczne, proliferacje komorek, hamuja synteze eikozanoidow z EPA

LA: LINOLOWY C18:2

kukurydziany, slonecznikowy, sojowy, arachidonowy, z pestek winogron, oliwa, orzechy wloskie

Gammalinolenowy C18:3

Olej z wiesiolka, olej z ogorecznika, mleko kobiece

Arachidonowy AA C20:4

w niewielkich ilosciach w mieie i jego przetworach

Blonnik rozpuszczalny gdzie?

Warzywa, owoce, produkty pelnoziarniste

Blonnik nierozpuszczalny- gdzie?

Nasiona z pelnego przemialu, otreby!(

Blonnik nierozpuszczalnu funkcje

Wiaze wode, co zwieksza mase i objetosc kalu, przyspiesza perystaltyke jelit i pasaz tresci pokarmowej

Frakcje blonnika rozpuszczalnego

Pektyny, obojetne hemicelulozy, Bglukany. gumy, sluzy

Frakcje blonnika nierozpuszczalnego

Celuzoza, Hemicelulozy rozpuszczalne w kwasach, Ligniny, Oporna skrobia

Stosunek n-6 do n-3 w tluszczach

Oliwa 15,7. Rzepakowy 1,9. Sojowy 8. Slonecznikowy 335. Kukurydziany 140,8. Olej z pestek winogron 173,4. Olej lniany 0,3. Olej rybny 0,44

Zalecane techniki kulinarne

Gotowanie na parze, gotowanie(ale czas powinien byc krotki), duszenie, pieczenie w folii, pieczenie w pergaminie bez tluszczu, pieczenie w piekarniku lub naczyniu zaroodpornym, nie wymagajace tluszczow zwierzecych, SMAZENIE-NIE-CUKRZYCA

Na wartosc indeksu glikemicznego wplywa:

Ilosc i rodzaj weglowodanow w produkcie, rodzaj skrobi (skrobia w postaci amylozy ma nizsze Ig), obecnosc blonnika pokarmowego, stopien dojrzalosci owocow, rodzaj obrobki kulinarnej, im wieksze rozdrobnienie tym wiekszy IG, sposob wyrobu ciasta

Otylosc, rozklad

bialko, tluszcz 25, weglowodany 50

Nadcisnienie, rozklad

bialko 18, tluszcz 27, weglowodany 55

miazdzyca, rozklad

bialko 15, tluszcz 30, weglowodany 55

cukrzyca, rozklad

bialko 18, tluszcz 34, weglowodany 48

WK

1,35 x (2xSFA-PUFA) +1,5x pierwzX

Potas zrodla

jablka suszone, orzechy wloskie, nasiona slonecznika, kakao, brukselka, soja nasiona suche, fasola nasiona suche, morele suszone

Zrodla sodu

Sol kuchenna, wedlinki, wedzonki miesne, ryby solone, sery zolte, sery topione, pieczywo, platki sniadaniowe dla dzieci,

Witamina D

80% powstaje w skorze pod wplywem promieni slonecznych, tran, ruby, watroba, maslo, mleko, margaryny z dod. wit D,