POLSKI XVI wiek- pojęcia

 0    52 Datenblatt    Glosolalia
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
Andegawenowie
Lernen beginnen
Młodsza linia Kapetyngów, wywodząca się z Francji.
Ludwik Andegaweński
Lernen beginnen
Następca Kazimierza Wielkiego, zyskał poparcie możnowładców małopolskich. Władał największym terytorium w XVI-wiecznej Europie. Sojusznik zakonu krzyżackiego i Luksemburgów. Nadał szlachcie przywilej w Koszycach.
Przywilej szlachecki
Lernen beginnen
Prawo zwalniające szlachtę od pewnych obowiązków, bądź nadające jej szczególne uprawnienia.
Elżbieta Łokietkówna
Lernen beginnen
Matka Ludwika Andegaweńskiego, sprawowała w jego imieniu rządy w Polsce.
Przywilej koszycki
Lernen beginnen
Wydany przez Ludwika węgierskiego w 1374r. Zwalniał szlachtę z podatków z wyjątkiem 2 groszy z łana kmiecego. Na każdy podatek król musiał uzyskać zgodę szlachty, udział w pospolitym ruszeniu ograniczono do teryt. państwa.
Litwa właściwa
Lernen beginnen
Żmudź z Wilnem, Kownem i Trokami.
Giedymin
Lernen beginnen
Książę litewski. Za jego panowania wzrosło znaczenie Litwy.
Jadwiga Angdegaweńska
Lernen beginnen
Córka Ludwika Andegaweńskiego, zaręczona początkowo z Wilhelmem Habsburgiem poślubiła Władysława Jagiellończyka i królem Polski.
Władysław Jagięłło
Lernen beginnen
Wielki książę litewski, a po ślubie z Jadwigą władca Polski. Ojciec Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka.
Władysław Warneńczyk
Lernen beginnen
Syn Władysława Jagięłły i Zofii Holszańskiej. Król Polski i Węgier. Zginął podczas bitwy pod Warną.
Witold
Lernen beginnen
Wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagięłły. Początkową wojnę z Władysławem zakończył pokój w Ostrowie lubelskim i ugoda wileńsko-radomska, a w końcu unia w Krewie. Przegrał z Tatarami nad Worsklą.
Ugoda w Ostrowie Lubelskim
Lernen beginnen
Ugoda polsko-litewska, zawarta przez Witolda i Władysława Jagięłłę.
Worskla
Lernen beginnen
Miejsce bitwy wielkiego księcia litewskiego- Witolda z Tatarami, zakończona porażką Litwy.
Bitwa pod Warną
Lernen beginnen
Bitwa rozegrana we wschodniej Bułgarii między Turkami, a Władysławem Warneńczykiem, królem Polski i Węgier.
Zjazd wiedeński
Lernen beginnen
Spotkanie cesarza Maksymiliana I z Władysławem, królem Czech i Węgier oraz Zygmuntem I. Zawarto układ dynastyczny; w razie wygaśnięcia czesko-węgierskiej linii Jagiellonów tron mieli przejąć Habsburgowie. Tak się stało po śmierci Ludwika w bitwie pod Mohaczem w 1526r.
Nowa Marchia
Lernen beginnen
Terytorium, wżynające się między Pomorze, a Wielkopolskę, odkupione od Brandenburgii przez Krzyżaków.
Drezdenko
Lernen beginnen
Gród. W wyniku polsko-krzyżackiego sporu o niego wybuchła wojna z zakonem krzyżackim.
Jan Długosz
Lernen beginnen
Kronikarz, który zrelacjonował bitwę pod Grunwaldem, choć nie brał w niej udziału (urodził się później).
Mełno
Lernen beginnen
Jezioro, miejsce pokoju polsko-krzyżackiego, w którym krzyżacy zrzekli się Żmudzi na rzecz Litwy.
Unia horodelska
Lernen beginnen
Unia polsko-litewska. Litwa miała pozostać odrębnym państwem z własnym księciem na czele, rody litewskie zostały włączone w herbiarz polski, oba państwa miały odbywać zjazdy w sprawach wyboru władcy oraz innych, ważnych dla obu stron. Zawarta po zwycięstwie w walkach z krzyżakami.
Związek Pruski
Lernen beginnen
Zgrupowanie pruskiego mieszczaństwa i szlachty, skierowane przeciwko nadużyciom urzędników krzyżackich. Zwrócili się o pomoc do Kazimierza Jagiellończyka, a gdy ten przyłączył do Polski Prusy, wybuchła wojna z krzyżakami, zwana "trzynastoletnią".
Folwark
Lernen beginnen
Duże gospodarstwo rolne lub rolno-hodowlane produkujące na zbyt.
Statut warcki
Lernen beginnen
Wydany przez Władysława Jagiełłę. Zezwalał szlachcie na rugowanie krnąbrnych i nieposłusznych sołtysów.
Jan Olbracht
Lernen beginnen
Król polski, wydał przywilej piotrkowski.
Przywilej piotrkowski
Lernen beginnen
Wydany przez Jana Olbrachta, zakazywał mieszczanom posiadania dóbr ziemskich i ograniczył ich dostęp do urzędów kościelnych. Szlachta została zwolniona z opłat celnych.
Przywilej czerwiński
Lernen beginnen
Wydany przez Władysława Jagielłę, zabraniał konfiskaty majątków szlacheckich bez wyroku sądowego.
Przywilej jedlneńsko-krakowski
Lernen beginnen
Wydany przez Władysława Jagiełłę, wprowadzał zasadę neminem captivabimus.
Przywilej cerekwicko-nieszawski
Lernen beginnen
Wprowadzony przez Kazimierza Jagiellończyka. Król nie mógł zwołać pospolitego ruszenia ani nałożyć nowych podatków bez zgody szlachty.
Aleksander
Lernen beginnen
Król Polski i wielki książę litewski, brat Jana Olbrachta. Wprowadził przywilej mielnicki i konstytucję nihili novi.
Przywilej mielnicki
Lernen beginnen
Wprowadzony przez Aleksandra. Przekazywał on rzeczywista władzę w państwie w ręce senatorów.
Konstytucja nihili novi
Lernen beginnen
Uchwalona przez Aleksandra w Radomiu. Na jej mocy jedynie sejm walny stanowił nowe prawa, a posłem i senatorem mógł zostać jedynie szlachcic.
Orsza
Lernen beginnen
Wygrana bitwa wojsk polsko-litewskich przeciwko wojskom moskiewskim.
Karol V
Lernen beginnen
Cesarz. Poparł Albrechta Hohenzollerna w mediacjach z Polska, w wyniku czego zawarto niekorzystny dla Polski rozejm.
Księstwo Pruskie
Lernen beginnen
Zsekularyzowany przez Albrechta Hohenzollerna zakon krzyżacki. Sekularyzacji dokonano za radą Marcina Lutra, by ratować państwo przed uzależnieniem od Polski.
Gotthard Kettler
Lernen beginnen
Mistrz zakonu kawalerów mieczowych. Pod naporem Zygmunta Augusta zsekularyzował zakon i poddał go polskiemu zwierzchnictwu, występując przeciw inwazji moskiewskiej.
Flota kaperska
Lernen beginnen
Stworzona przez Zygmunta Augusta flota. Mogła zostać wynajęta przez inne państwo do walki z nieprzyjacielem.
Komisja Morska
Lernen beginnen
I państwowy urząd do spraw morskich, stworzony przez Z. Augusta podczas wojny z Moskwą o dominium Maris Baltici.
Stanisław Karnkowski
Lernen beginnen
Biskup, opracował statut regulujący zwierzchność polskiego władcy nad Gdańskiem.
Sejm w Lublinie
Lernen beginnen
Sejm polsko-litewski, na którym Zygmunt August wystąpił o zmianę charakteru unii personalnej. Stw. unię realną, powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów.
Jakub Uchański
Lernen beginnen
Arcybiskup gnieźnieński, sprawujący władzę jako interrex podczas pierwszego bezkrólewia, po śmierci Z. Augusta.
Jan Firlej
Lernen beginnen
Marszałek wielki koronny, czuwający nad bezpieczeństwem państwa podczas I bezkrólewia.
Stefan Batory
Lernen beginnen
Mąż Anny Jagiellonki, władca Polski i Siedmiogrodu. Powołał piechotę wybraniecką, ustanowił rejestr kozacki, zreformował armię. Powołał Trybunał Koronny i Litewski. Prowadził wojnę z Moskwą i Szwecją.
Trybunał Koronny i Litewski
Lernen beginnen
Sądy ostatniej instancji, powołane przez Stefana Batorego.
Piechota wybraniecka
Lernen beginnen
Piechota stworzona przez Stefana Batorego, do której rekrutowano co 20. chłopa z dóbr królewskich.
Jama Zapolska
Lernen beginnen
Miejsce podpisania rozejmu z Moskwą, która zwróciła Polsce ziemie połocką i Inflanty. Za panowania Stefana Batorego.
Menonici
Lernen beginnen
Odłam anabaptyzmu Menno Simonsa. Nie uznają hierarchii kościelnej, nie przysięgają, nie służą w wojsku, uznają dwa sakramenty: chrzest i eucharystię.
Konfederacja w Sandomierzu
Lernen beginnen
Spotkanie luteran, braci czeskich i wyznawców kalwinizmu, ułatwiająca współpracę tych religii.
Konfederacja warszawska
Lernen beginnen
Akt tolerancji wyznaniowej, wprowadzony w czasie I bezkrólewia.
Szymon Budny
Lernen beginnen
Arianin, dokonał kompletnego przekładu Biblii.
Jakub Wujek
Lernen beginnen
Polski kontrreformator i tłumacz Biblii.
Stanisław Hozjusz
Lernen beginnen
Biskup, który sprowadził do Polski jezuitów.
Unia brzeska
Lernen beginnen
Unia, podczas której powstał odłam unicki, zachowujący obrzędy prawosławne, ale podległy papieżowi.

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.