Frage |
Antworten |
Lernen beginnen
|
|
Młodsza linia Kapetyngów, wywodząca się z Francji.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Następca Kazimierza Wielkiego, zyskał poparcie możnowładców małopolskich. Władał największym terytorium w XVI-wiecznej Europie. Sojusznik zakonu krzyżackiego i Luksemburgów. Nadał szlachcie przywilej w Koszycach.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Prawo zwalniające szlachtę od pewnych obowiązków, bądź nadające jej szczególne uprawnienia.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Matka Ludwika Andegaweńskiego, sprawowała w jego imieniu rządy w Polsce.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wydany przez Ludwika węgierskiego w 1374r. Zwalniał szlachtę z podatków z wyjątkiem 2 groszy z łana kmiecego. Na każdy podatek król musiał uzyskać zgodę szlachty, udział w pospolitym ruszeniu ograniczono do teryt. państwa.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Żmudź z Wilnem, Kownem i Trokami.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Książę litewski. Za jego panowania wzrosło znaczenie Litwy.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Córka Ludwika Andegaweńskiego, zaręczona początkowo z Wilhelmem Habsburgiem poślubiła Władysława Jagiellończyka i królem Polski.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wielki książę litewski, a po ślubie z Jadwigą władca Polski. Ojciec Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Syn Władysława Jagięłły i Zofii Holszańskiej. Król Polski i Węgier. Zginął podczas bitwy pod Warną.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagięłły. Początkową wojnę z Władysławem zakończył pokój w Ostrowie lubelskim i ugoda wileńsko-radomska, a w końcu unia w Krewie. Przegrał z Tatarami nad Worsklą.
|
|
|
Ugoda w Ostrowie Lubelskim Lernen beginnen
|
|
Ugoda polsko-litewska, zawarta przez Witolda i Władysława Jagięłłę.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Miejsce bitwy wielkiego księcia litewskiego- Witolda z Tatarami, zakończona porażką Litwy.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Bitwa rozegrana we wschodniej Bułgarii między Turkami, a Władysławem Warneńczykiem, królem Polski i Węgier.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Spotkanie cesarza Maksymiliana I z Władysławem, królem Czech i Węgier oraz Zygmuntem I. Zawarto układ dynastyczny; w razie wygaśnięcia czesko-węgierskiej linii Jagiellonów tron mieli przejąć Habsburgowie. Tak się stało po śmierci Ludwika w bitwie pod Mohaczem w 1526r.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Terytorium, wżynające się między Pomorze, a Wielkopolskę, odkupione od Brandenburgii przez Krzyżaków.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Gród. W wyniku polsko-krzyżackiego sporu o niego wybuchła wojna z zakonem krzyżackim.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Kronikarz, który zrelacjonował bitwę pod Grunwaldem, choć nie brał w niej udziału (urodził się później).
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Jezioro, miejsce pokoju polsko-krzyżackiego, w którym krzyżacy zrzekli się Żmudzi na rzecz Litwy.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Unia polsko-litewska. Litwa miała pozostać odrębnym państwem z własnym księciem na czele, rody litewskie zostały włączone w herbiarz polski, oba państwa miały odbywać zjazdy w sprawach wyboru władcy oraz innych, ważnych dla obu stron. Zawarta po zwycięstwie w walkach z krzyżakami.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Zgrupowanie pruskiego mieszczaństwa i szlachty, skierowane przeciwko nadużyciom urzędników krzyżackich. Zwrócili się o pomoc do Kazimierza Jagiellończyka, a gdy ten przyłączył do Polski Prusy, wybuchła wojna z krzyżakami, zwana "trzynastoletnią".
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Duże gospodarstwo rolne lub rolno-hodowlane produkujące na zbyt.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wydany przez Władysława Jagiełłę. Zezwalał szlachcie na rugowanie krnąbrnych i nieposłusznych sołtysów.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Król polski, wydał przywilej piotrkowski.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wydany przez Jana Olbrachta, zakazywał mieszczanom posiadania dóbr ziemskich i ograniczył ich dostęp do urzędów kościelnych. Szlachta została zwolniona z opłat celnych.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wydany przez Władysława Jagielłę, zabraniał konfiskaty majątków szlacheckich bez wyroku sądowego.
|
|
|
Przywilej jedlneńsko-krakowski Lernen beginnen
|
|
Wydany przez Władysława Jagiełłę, wprowadzał zasadę neminem captivabimus.
|
|
|
Przywilej cerekwicko-nieszawski Lernen beginnen
|
|
Wprowadzony przez Kazimierza Jagiellończyka. Król nie mógł zwołać pospolitego ruszenia ani nałożyć nowych podatków bez zgody szlachty.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Król Polski i wielki książę litewski, brat Jana Olbrachta. Wprowadził przywilej mielnicki i konstytucję nihili novi.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wprowadzony przez Aleksandra. Przekazywał on rzeczywista władzę w państwie w ręce senatorów.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Uchwalona przez Aleksandra w Radomiu. Na jej mocy jedynie sejm walny stanowił nowe prawa, a posłem i senatorem mógł zostać jedynie szlachcic.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wygrana bitwa wojsk polsko-litewskich przeciwko wojskom moskiewskim.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Cesarz. Poparł Albrechta Hohenzollerna w mediacjach z Polska, w wyniku czego zawarto niekorzystny dla Polski rozejm.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Zsekularyzowany przez Albrechta Hohenzollerna zakon krzyżacki. Sekularyzacji dokonano za radą Marcina Lutra, by ratować państwo przed uzależnieniem od Polski.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Mistrz zakonu kawalerów mieczowych. Pod naporem Zygmunta Augusta zsekularyzował zakon i poddał go polskiemu zwierzchnictwu, występując przeciw inwazji moskiewskiej.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Stworzona przez Zygmunta Augusta flota. Mogła zostać wynajęta przez inne państwo do walki z nieprzyjacielem.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
I państwowy urząd do spraw morskich, stworzony przez Z. Augusta podczas wojny z Moskwą o dominium Maris Baltici.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Biskup, opracował statut regulujący zwierzchność polskiego władcy nad Gdańskiem.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Sejm polsko-litewski, na którym Zygmunt August wystąpił o zmianę charakteru unii personalnej. Stw. unię realną, powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Arcybiskup gnieźnieński, sprawujący władzę jako interrex podczas pierwszego bezkrólewia, po śmierci Z. Augusta.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Marszałek wielki koronny, czuwający nad bezpieczeństwem państwa podczas I bezkrólewia.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Mąż Anny Jagiellonki, władca Polski i Siedmiogrodu. Powołał piechotę wybraniecką, ustanowił rejestr kozacki, zreformował armię. Powołał Trybunał Koronny i Litewski. Prowadził wojnę z Moskwą i Szwecją.
|
|
|
Trybunał Koronny i Litewski Lernen beginnen
|
|
Sądy ostatniej instancji, powołane przez Stefana Batorego.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Piechota stworzona przez Stefana Batorego, do której rekrutowano co 20. chłopa z dóbr królewskich.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Miejsce podpisania rozejmu z Moskwą, która zwróciła Polsce ziemie połocką i Inflanty. Za panowania Stefana Batorego.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Odłam anabaptyzmu Menno Simonsa. Nie uznają hierarchii kościelnej, nie przysięgają, nie służą w wojsku, uznają dwa sakramenty: chrzest i eucharystię.
|
|
|
Konfederacja w Sandomierzu Lernen beginnen
|
|
Spotkanie luteran, braci czeskich i wyznawców kalwinizmu, ułatwiająca współpracę tych religii.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Akt tolerancji wyznaniowej, wprowadzony w czasie I bezkrólewia.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Arianin, dokonał kompletnego przekładu Biblii.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Polski kontrreformator i tłumacz Biblii.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Biskup, który sprowadził do Polski jezuitów.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Unia, podczas której powstał odłam unicki, zachowujący obrzędy prawosławne, ale podległy papieżowi.
|
|
|