Międzynarodowe stosunki gospodarcze – ważne pojęcia

incydencja ceł

występuje np. gdy polscy eksporterzy krasnali do Niemiec obniżają ich ceny z obawy na spadek popytu na nie w wyniku wprowadzenia przez Niemcy ceł

specjalne prawa ciągnienia (special drawing rights)

prawa do zaciągania przez dany kraj członkowski specjalnego kredytu na swoim rachunku w MFW

cło naukowe

nakładane na towary importowane do takiej wysokości, by zrównoważyć poziom cen dóbr importowanych i krajowych

klauzula największego uprzywilejowania

zasada, zgodnie z którą obniżenie taryfy celnej dla jednego kraju wymaga podobnej obniżki wobec innych

prawo jednej ceny

zasada, zgodnie z którą przy braku barier handlowych i kosztów transportu, identyczne dobra powinny kosztować tyle samona całym świecie

kontrakty wielostronne

wspólne wyznaczanie przez eksporterów i importerów przedziału cen. Eksporterzy wyznaczają najwyższą cenę sprzedaży, a importerzy- zakupu.

efekt terms of trade cła

efekt powodujący polepszenie się relacji eksportu i importu w kraju poprzez spadek cen towarów importowanych (wyniku wprowadzenia ceł) i zachowanie cen towarów eksportowanych na niezmiennym poziomie.

Big Mac Index

indeks zawierający zestawienie przeliczonych na dolary cen hamburgera sprzedawanego w sieciach McDonalds na całym świecie. Różnica tego indeksu między poszczególnym krajami a USA wskazuje na przewartościowanie lub niedowartościowanie waluty w danym kraju.

bilans płatniczy kraju

relacja wartości eksportu do wartości importu

transakcje autonomiaczne

zawierane niezależnie od bilansu płatniczego kraju

transakcje wyrównawcze

dochodzą do skutku z myślą o wyrównaniu bilansu płatniczego

równowaga bilansu płatniczego

występuje gdy transakcje autonomiczne równoważą się, a transakcje wyrównawcze nie występują

redystrybucyjny efekt cła

korzyści uzyskiwane przez krajowych producentów w wyniku wprowazenia cła

strefa wolnego handlu

zdjęcie ceł i ograniczeń pozataryfowych między krajami

klauuzula narodowa

zasada, zgodnie z którą towary na danym rynku nie powinny być traktowane gorzej niż towary krajowe

transakcje debetowe

transakcje, w wyniku których kapitał upływa za granicę (np. gdy kupujemy wyprodukowany za granicą samochód)

transakcje kredytowe

transakcje, które pociągają za sobą przypływ kapitału z zagranicy (gdy ktoś kupuje produkt polski)

transakcje arbitrażu procentowego

transakcje zakupu i sprzedaży aktywów z zamiarem osiągnięcia zysku z różnic w stopie procentowej, występujących między różnymi krajami

LIBOR (London Interbank Offered Rate)

stopa procentowa kredytów oferowanych na rynku międzybankowym w Londynie

hipoteza Lindera

hipoteza, zgodnie z którą eksport ma miejsce wtedy, gdy popyt w dwóch krajach pokrywa się

choroba holenderska (deindustralizacja)

zjawisko, w którym odkrycie zasobów naturalnych powoduje spadek dynamiki rozwoju przemysłu w danym kraju (gdyż rozwija się głównie rolnictwo)

unia celna

porozumienie handlowe w ramach którego kraje członkowskie znoszą cła i inne taryfy w obrotach handlowych oraz ustalają wspólną zewnętrzną politykę handlową

zjawisko kreacji handlu

zjawisko, gdy kraj A zmniejsza produkcję np. żywności, gdyż w wyniku wstąpienia w Unię Celną z krajem B woli tę żywność importować z kraju B.

straty puste

straty ponoszone przez konsumentów w wyniku wprowadzenia cła, którym nie towarzyszą korzyści uzyskiwane przez inne grupy podmiotów

koncepcja dynamicznej przewagi komparatywnej

koncepcja, zgodnie z którą państwo, dokonując wyboru gałęzi przemysłu, które chce rozwijać, posługuje się kryterium ich nowoczesności, a nie zapotrzebowania na czynniki produkcji dostępne w państwie