Frage |
Antworten |
We wszystkich typach komórek jako uboczny produkt mitochondrialnego łancucha oddechowego powstaje Lernen beginnen
|
|
rodnik nadtlenkowy, ktory moze ulegac konwersji do h2o i rodnika hydroksylowego albo do nadtlenoazotynu (ONOO)
|
|
|
W leukocytach (glownie neutrofilach i makrofagach) enzym oksydaza zwiazany z... generuje... Lernen beginnen
|
|
zwiazany z bl fagosomow generuje powstawanie rodnika nadtlenkowego ktory moze ulec przeksztalceniu do innych wolnych rodnikow.
|
|
|
Mieloperoksydaza (MPO) w obrebie fagosomow stymuluje Lernen beginnen
|
|
synteze podchlorynu z aktywnych zwiazkow tlenu
|
|
|
Tempo rozkładu nadtlenku jest znacznie zwiekszane przez działanie Lernen beginnen
|
|
dysmutaz nadtlenkowych działających w wielu typach komórek
|
|
|
Peroksydazy glutationu (GSH) należą do rodziny enzymów, których główną rolą jest... Występująca wsrod nich najpowszechniej jest... ktora wystepuje w... Lernen beginnen
|
|
ochrona kom przed uszkodzeniem z udzialem wol rod; peroksydaza glutationu 1 stwierzdona w cytoplazmie wszystkich typow komorek
|
|
|
peroksydaza glutationu katalizuje Lernen beginnen
|
|
rozklad h2o2 w reakcji 2GSH + h2o2 -> GS-SG + 2h2o
|
|
|
Proporcje wewnątrzkom utlenionego glutationu (gs-SG) do glutationu zredukowanego (GSH) jest odzwierciedleniem Lernen beginnen
|
|
aktywnosci enzymu i miarą zdolnosci komorki do katabolizowania wolnych rodników
|
|
|
Katalaza obecna w peroksysomach katalizuje Lernen beginnen
|
|
rozpad nadltenku wodoru. Jest to jeden z najbardziej wydajnych enzymów, mogacy rozkładac miliony cz h2o2 na sekundę.
|
|
|
Endogenne i egzogenne antyoksydanty (np. wit E, A, C i b karoten) mogą hamować Lernen beginnen
|
|
powstawanie wolnych rodników albo ułatwiać ich "wymiatanie", jesli zostana juz zsyntetyzowane
|
|
|
W powstawaniu uszkodzeń komorki w wyniku dzialania wolnych rodnikow szczegolna role odgrywaja reakcje: Lernen beginnen
|
|
1) peroksydacja lipidow blonowych2) Powstawanie wiązań krzyżowych w obrębie białek3) Uszkodzenie DNA
|
|
|
Peroksydacja lipidów błonowych: co jest podatne na dzialanie wolnych rodnikow pochodzacych z tlenu? Lernen beginnen
|
|
podwojne wiazanie w wielonienasyconych lipidach
|
|
|
Peroksydacja lipidów błonowych: Reakcja między lipidami a wolnymi rodnikami indukuje powstanie Lernen beginnen
|
|
Reaktywnych i niestabilnych nadtlenków, co zapoczątkowuje reakcję autokatalityczną
|
|
|
Powstawanie wiązań krzyżowych w obrębie białek: Wolne rodniki pobudzają tworzenie... przyspieszając w ten sposób Lernen beginnen
|
|
poprzecznych wiązań sulfhydrylowych w obrebie bialek; przyspieszajac ich degradację i powodując utratę akt enzymatycznej. Reakcje z udzialem wol. rod. moga bezposrednio powodac fragmentację polipeptydów.
|
|
|
Uszkodzenie DNA: łączenie się wolnych rodników z... powoduje... Lernen beginnen
|
|
tyminą w DNA jądrowym i mitochondrialnym powoduje pekniecia pojedynczych jego nici.
|
|
|
Wspolna cecha roznych typow uszkodzenia komorki prowadzacych do jej smierci Lernen beginnen
|
|
wzrost przepuszczalnosci bl komorkowej prowadzacy ostatecznie do jej zniszczenia
|
|
|
Proces uszkadzania błony komórkowej wiąże się z różnego typu mechanizmami biochemicznymi: Lernen beginnen
|
|
zmniejszona synteza fosfolipidow; nasilony rozpad fosfolipidow; aktywne zwiazki tlenu; nieprawidłowości cytoszkieletu; produkty rozpadu lipidów
|
|
|
zmniejszona synteza fosfolipidow: zmniejszenia tempa produkcji fosfolipidów może być konsekwencja Lernen beginnen
|
|
spadku poziomu ATP komorkowego prowadzacego do redukcji akt. mechanizmow enzymatycznych zaelznych od zasobow energ. Spadek synt. fosfoli. uposledza funkcje wszystkich bl komorkowcyh
|
|
|
Nasilony rozpad fosfolipidów: Znaczego stopnia uszkodzenie komorki jest zwiazane z Lernen beginnen
|
|
procesem degradacji fosfolipidow blonowych, na skutek aktywacji endogennych lipaz przez zwiekszenie poziomu wewnatrzkom ca2+
|
|
|
Aktywne związki tlenu: Wolne rodniki tlenowe powodują uszkodzenie Lernen beginnen
|
|
uszkodzenie bl komorkowych w mechanizmie peroksydoacji lipidow blpnowych
|
|
|
Nieprawidłowosci cytoszkieletu: Wzrost wewnątrzcytoplazmatycznego ca2+ powoduje Lernen beginnen
|
|
aktywacje proteaz zdolnych do uszkadzania elemtnów cytoszkieletu, a co za tyim idzie, rowniez blon komorkowych
|
|
|
Produkty rozpadu lipidów: Należą do nich... ich gromadzenie się w uszkodzonej komorce jest następstwem Lernen beginnen
|
|
niezestryfik. wolne kw tluszczowe, acylkarnityna, lizofosfolipidy; degradacji fosfolipidow.
|
|
|
Najistotniejsze z punktu widzenia uszkadzanej komórki są: Lernen beginnen
|
|
bł. mitochondrialna, błona cytoplazmatyczna oraz blony lizosomow
|
|
|
Następstwem uszkodzenia błon mitochondrialnych jest Lernen beginnen
|
|
spadek syntezy ATP ze wszystkimi tego konsekwencjami w postaci szeregu procesów uszkadzających komórkę, a ostatecznie prowadzących do jej smierci.
|
|
|
Uszkodzenie błony cytoplazmatycznej: proces ten prowadzi do Lernen beginnen
|
|
zaburzenia rownowagi osmotycznej naplywu do komorki plynow i jonow, a takze do utraty zawartosci cytoplazmy; utrata metabolitow niezbednych do odtwarzania zasobow ATP; niezdolnosc do utrzymania zasob. energ. kom
|
|
|
Uszkodzneie bł lizosmoalnyc prowadzi do Lernen beginnen
|
|
wyciekania enzymów lizosomalnych do cytoplazmy oraz aktywacji kwasnych hydrolaz w warunkach kwasnego pH uszkadzanej komórki. Lizosomy zaweierają RNazy, Dnazy, proteazy, glukozydazy i inne enzymy.
|
|
|
Co zwykle towarzyszy niedokrwieniu? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
niewydolnosc funkcji kom zaleznych od podazy energii -> uszkodzenie odwracalne ->martwica
|
|
|
Uszkodzenie mitochondriow: Lernen beginnen
|
|
Uszkodzenie mitochondriow: zubozenie ATP -> niewydolnosc funkcji kom zaleznych od podazy energii -> matwica
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
akt enzymow uszkadzajacych elemnty komorki oraz mozliwa inicjacja apoptozy
|
|
|
Nagromadzenie reaktywnych zwiazkow tlenu: Lernen beginnen
|
|
kowalencyjna modyfikacja bialek komorki, lipidow i kwasow nukleinowch
|
|
|
Nagromadzenie uszkodzonego DNA i nieprawidłowo sfałdowanych białek: Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Wzrost przepuszczalnosci blon komorkowych: Lernen beginnen
|
|
moze dotyczyc blony cytoplazmatycznej, blon lizosmoalmych, czy blon mitochondrialnych: prowadzi do martwicy
|
|
|
W przeciwieństwie do hipoksji, która charakterezyuje... niedokrwienie wiąże się z... Lernen beginnen
|
|
H: ciagłość procesów tworzenia energii droga glikolizt beztl, N: ograniczenie dostawy substratów do procsu glikolizy
|
|
|
Dlateczego niedokrwienie powoduje szynsze i bardziej powazne uszkodzenia niz samo niedotlenienie? Lernen beginnen
|
|
w niedokrwionych tkankach prcoesy glikolizy beztl ulegaja zahamowaniu, kiedy wyczerpuja się dostepne substraty lub gdy proces jest hamowany przez gromadzące sie w kom metabolity
|
|
|
Zmiany w komorkach pozbawionych dostaw tlenu: Lernen beginnen
|
|
spadek syntezy ATP, uszkodzenie mitochondriow, gromadzenie sie akt zwiazkow tlenu (ROS)
|
|
|
Czynnośc skurczowa miesnia sercowego ustaje okolo Lernen beginnen
|
|
60s po zamknięciu naczyn wiencowych. Utrzymujace sie niedotlenienie dodatkowo poglębia niedobor ATP i dalsze uszkadzanie kom z utrata mikrokosmkow oraz tworzeniem palczastych wypustek (blebs). Obrzek kom i organelli, zw w kom: wody, Na, Cl, spadek st K
|
|
|
Przedłużające się niedokrwienie prowadzi do uszkodzenia nieodwracalnego i martwicy. Uszkodzenie nieodwracalne jest związane z: Lernen beginnen
|
|
obrzekiem mitochondriow i lizosmow, uszkodzenie bl kom, w kom gromadza sie ROS, zwieksza sie naplyw Ca2+, dochodzi do martwicy(czasem apoptoza). Inicjacja apoptozy jest zwiazana z uwolnieniem mitochondriow wielu cz. proapoptycznych
|
|
|
W niektorych sytuacjach przywrocenie przeplywu krwi do niedokrwionej, ale zywej tkanki moze Lernen beginnen
|
|
paradoksalnie prowadzic do smierci komorek, nawet jesli sa one uszkodzone w sposob odwracalny (NIEDOKRWIENIA Z REPERFUZJĄ); odpowiada za uszkodzenie tk w przypadku niedokrwienia miesnia serca czy mozgu
|
|
|
Za nasilenie procesu udzkadzania kom w przypadkach niedokrwienia z następową reperfuzją odpowiada kilka mechanizmów: Lernen beginnen
|
|
1) uszkodzenie tk wynikajace z wzmozonej syntezy ROS przez kom podscieliska, srodblonki oraz naplywajace do m. uszkodzenia leukocyty2) Zapelenie nasiloe w warun reperfuzji ze wzgledu na naplyw leukocytow i bialek osocza(str19)
|
|
|
Substancje chemiczne uszkadzają tkanki w jednym z dwoch mechanizmow Lernen beginnen
|
|
1) bezposrednio, wiazac sie z istotnymi cz. lub organellami2) substancje bez wl. aktywnosci biologicznej musi ulec przetworzeniu do toks. akt. metabolitow, by w takiej postaci wywierac dzialanie na komorki docelowe
|
|
|
W przypadku zatrucia chlorkiem rtęci (pochodzącego z zanieczyszczonych owoców morza) rtęć wiązę sie z: Lernen beginnen
|
|
grupami sulfhydrylowymi wielu białek blonowych, hamujac w ten sposb mech transp zalezne od ATP i zwieksz przepuszczalnosc bl kom.
|
|
|
Wiele związkow uzywanych w chemioterapii nowotworow uszkadza komorki w Lernen beginnen
|
|
bezposrednim mechanimzie cytotoksycznym; uszkodzenie jest najwieksze w kom, ktore wykorzystuja, absorbuja, wydalaja lub gromadza toksyczna substancje
|
|
|
Modyfikacja zwiazkow bez wlasnej aktywnosci biologicznej do toskycznie aktywnych metabolitow; zachodzi zwykle wskutek dzialania Lernen beginnen
|
|
cytochromu p450 w retikulum cytoplazmatycznym gladkim kom watroby i innych narzadów.
|
|
|
Toksyczne metabolity mogą uszkadzac Lernen beginnen
|
|
bl kom i komorki, wiazac sie kowalencyjnie z bialkami i lipidami, ale najwazniejszy mechanizm uszkadzania kom jest zwiazany z tworzeniem wolnych rodników. (np. CCl4, acetaminofen)
|
|
|
Mechanizm działania CCl4: w watrobie jest przekształcany do... Lernen beginnen
|
|
toksyczny woln. rod. Ccl3 uszkadzajacy tk na drodze peroksydacji fosfolipidow bl. <30min po eksopzycji na Ccl4 rozpadanie bl ER oraz spadku syn przez watrobe bialek enzym. i osocza.<2h obrzek ER i oddzielenie od niego rybosomow.
|
|
|
Po zadzialaniu Ccl4 zmniejsza się transport... Lernen beginnen
|
|
lipidów z hepatocytów, ponieważ uposledzeniu ulega synteza apoprotein tworzacych kompleksy z trojglicerydami umozliwajace wydzielanie lipoprotein. nastepstwem ch. dla zatruc Ccl4-> STLUSZCZENIE WATROBY
|
|
|
Apoptoza w warunkach fizjologicznych, jej znaczenie jest istotne w nastepujacych procesach fizjologicznych: (STR 20!!!) Lernen beginnen
|
|
1) programowane niszcz kom w embriogenezie2) inwolucja tk zaleznych od wplywu hormonalnego w braku stym. hormon3) kom w populacjach kom intensywnie prolifer4 kom ktorych pot. czyn. wykorzystany5) pot. szkod. lunficyty5) cytotoks. limfocyty T
|
|
|
Inwoulcja tkanek zaleznych od wplywu hormonalnego w syt braku stymulacji hormonalnej, apoptoza, przyklad: Lernen beginnen
|
|
rozpad endometrium w okresie menstruacji czy regresja utkania gruczołowego piersi po zaprzestaniu karmienia potomstwa
|
|
|
Eliminacja kom w populacjach kom intensywnie prolifer., apoptoza, przyklad: Lernen beginnen
|
|
utrata kom. nablonka krypt jelitowych, ktorej celem jest utrzymanie wzglednie stalej liczby tych komorek
|
|
|
Apoptoza w warunkach patologicznych: Lernen beginnen
|
|
1) Uszkodzenie DNA,2) gromadzenie pofałdowanych białek3) Uszkodzenie komorek w niektorych infekcja; adenowirusy, HIV, wirusowe zapalenie wątroby4) zanik narz. miazsz. przez zamkniecie przew. wyp.(trzustka, slinanka przyuszna, nerka)
|
|
|
Apoptoza jest skutkiem działania enzymów zwanych Lernen beginnen
|
|
kapsazami; proteazy cysteinowe przecinajace bialka za resztami asparaginianowymi
|
|
|
Aktywacja kaspaz jest wspolnym efektem szlakow: Lernen beginnen
|
|
szlaku mitochondrialnego oraz szlaku receptorow smierci; szlaki te maja wspolne elementy, ale sa one ndukowane w roznych okolicznosciach
|
|
|
Białka mitochondrium zdolne do indukcji komorki: Lernen beginnen
|
|
cytochrom C, Bcl-2, inne bialka neutralizujace endogenne inhibitory apoptozy
|
|
|
mitochondrialny szlak apoptozy: kiedy dochodzi do katywacji cz. sensorowych? Lernen beginnen
|
|
Gdy kom jest pozbawiona czynnikow wzrostu lub ulega dzialaniu czynnikow uszkadzajacych DNA albo gromadzi nieprawidlowo pofaldowane bialka
|
|
|
Białka nalezące do rodziny Bcl-2 zwane są... aktywają one: Lernen beginnen
|
|
BH3; aktywują 2 bialka proapoptyczne Bax i Bak, ktore ulegaja dimeryzacji, a nastepnie penertuja bl mitochond. Powstaja wniej kanaly, przez ktore do cytozolu wydostają się cytochrom c i inne bialka mitochondrialne.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Bcl-2, Bcl-Xl, Mcl-1, Bcl-W, Bcl-B/Boo/Diva, Bfl-1/A1
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Bax. Bak. Bok/Mtd, Bad, Bid, Bim, Bik, Hrk, PUMA, p193, Bcl-Gs, Bcl-rambo, Nix/Bnip
|
|
|
Cząsteczki sensorowe hamują Lernen beginnen
|
|
antyapoptyczne białka Bcl-2 i Bcl-Xl, co nasila wyciekanie białek mitochondrialnych.
|
|
|
Cytochrom c w połączeniu z kofaktorami aktywuje Lernen beginnen
|
|
|
|
|
komórki bedące pod wpływem czynnikow wzrostu syntetyzują Lernen beginnen
|
|
antyapoptyczne bialka z rodziny Bcl-2, w tym 2 glownie: Bcl-2 i Bcl-Xl
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
w komorkach pozbawionych czynnikow wzrostu dochodzi do aktywacji Lernen beginnen
|
|
bax i bak, ale rowniez stwierdza sie obnizony poziom bialek Bcl-2 i Bcl-Xl, co przechyla szale rownowagi w kierunku smierci komorki
|
|
|
Modelowe receptory smierci Lernen beginnen
|
|
receptor typu I dla TNF oraz Fas(CD95).
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
powierzchni aktywowanych limfocytow T. Kiedy limofycyty te rozpoznaja cel wykazujacy ekspresje Fas, cz. wiaza sie krzyzowo z FasL i przylaczaja bialka adaptorowe za posrednictwem domen smierci. Te ostatnie aktywuja kaspaze-8
|
|
|
W wielu komorkach kaspaza-8 ma zdolność Lernen beginnen
|
|
wycinania i akt bialka proap z rodziny Bcl-2 (BID) i zasila szlak mitochond. apoptozy. Łączna aktywacja obu szlaków owocuje uśmierceniem komorki
|
|
|
Szlak receptorow smierci odpowiada za Lernen beginnen
|
|
eliminację autoreaktywnych limfocytow oraz za eliminacje celow przez niektore lifmocyty T cytotoksyczne.
|
|
|
W prawidłowych komorkach fosfatydyloseryna znajduje sie Lernen beginnen
|
|
na wew listku bl kom, a na kom do apoptozy na pow. zew. Tu rozpoznawa przez makrofagi tkank->fagocytoza komorki apoptytcznej.
|
|
|
Dzięki czemu możliwa jest natychmiastowa eliminacja martwych komorek, zanim dojdzie w nichd do wtorengo uszkodzenia bl. kom. i wydostania sie przez nia cz. zawartosci komorki? Lernen beginnen
|
|
Komorki ginace w apoptozie wydzielają rozpuszczalne czynniki rekrutujace fagocyty
|
|
|
Niektóre ciałka apoptyczne wykazuja ekspresje Lernen beginnen
|
|
glikoprotein adhezyjnych rozpoznawanych przez fagocyty
|
|
|
Same makrofagi mogą produkować Lernen beginnen
|
|
białka wiążace sie z kom. apoptycznymi
|
|
|
Uszkodzenie DNA powoduje aktywację... co prowadzi do Lernen beginnen
|
|
akt. enzymu poli-ADP-polimeraza, redukujacy zapasy wewkom dinukleotydu nikotynoamidoadenylowego, co prowadzi do spadku il. ATP i do martwicy.
|
|
|
Apoptoza brak czynniki wzrostu: rola sprawcza Lernen beginnen
|
|
szlak mitochon, aktywacja apoptozy: aktywnosc bialek z rodziny Bcl-2 oraz zmniejszona synteza Bcl2 i bclXL
|
|
|
W przypadkach uszkodzenie DNA w komorwce gromadzi sie Lernen beginnen
|
|
bialko p53->zatrzymanie cykl kom(w fazie g1)->naprawa dna przed replikacja; jesli st uszkodzenia przekracza zd. naprawcze, p53 wywoluje apoptozę(stymulacja bial. sensorow. z aktywacja Bax i Bak oraz wzmagajac syn. Bcl-2)
|
|
|
Jeśli p53 jest zmutowane lub nieobecne, komorki z uszkodzonym DNA Lernen beginnen
|
|
|
|
|
`Podczas syntezy białek białka pomocnicze w ER nadzorują Lernen beginnen
|
|
proces fałdowania nowopowtałych białek. Nieprawidłowo sfałdowe sa laczone z ubikwityna i podlegają proteolizie.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
aktywacja kaspaz i apoptoza
|
|
|
Istotne białko, patogeneza, mukowiscydoza: Lernen beginnen
|
|
B: przezblonowy regulator przewodnictwa(CFTR), P: utrata CFTR prowadzi do nieprawidlosci w transporcie chlorkow
|
|
|
Białko, patogeneza: Rodzinna hipercholesterolemia Lernen beginnen
|
|
B: receptor LDL, patogeneza: Utrata receptora dla LDL prowadzi do hipercholesterolemii
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
B: podjednostka B heksozaminidazy, P: utrata enzymu lizosomalnego prowadzi do gromadzenia gangliozydow GM2 w obrebie neuronow
|
|
|
niedobór a1 antytrypsyny, patogeneza Lernen beginnen
|
|
magazynowanie nieczynnego bialka w hepatocytach powoduje apoptozę; brak akt. enzymatycznej w plucach prowadzi do zniszczenia tk. sprezystej z nastepowa rozedmą
|
|
|
choroba creutzfeldta-jakoba, b/p Lernen beginnen
|
|
B: priony, P: nieprawidlowe faldowanie PrPSC powoduje smierc neuronow
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
B: Peptyd Ab, P: nieprawidlowe faldowanie peptydu Ab powoduje jego gromodzenie w neuronach i apoptoze
|
|
|