astma

astma jest niekontrolowana, gdy:

1. u chorego występują objawy podmiotowe wymagające doraźnego stosowania leków częściej niż 2 razy w tygodniu i/lub 2. stwierdza się obturację dróg oddechowych [FEV1]<80% wartości należnej lub [FEV1/VC]<70% wartości należnej

1 stopień leczenia astmy

szybko działający b2-mimetyk doraźnie

2 stopień leczenia astmy

szybko działający b2-mimetyk doraźnie + GKS w małej dawce / lek p-leukotrienowy

3 stopień leczenia astmy

szybko działający b2-mimetyk doraźnie + jedno z: 1. GKS w małej dawce + b2-mimetyk długo działający, 2. GKS w małej dawce + lek p-leukotrienowy, 3. GKS w małej dawce + teofilina o przedłużonym uwalnianiu. 4. GKS w średniej lub dużej dawce

4 stopień leczenia astmy

szybko działający b2-mimetyk doraźnie + jedno lub więcej z: 1. GKS w średniej lub dużej dawce + b2-mimetyk długo działający, 2. lek p-leukotrienowy, 3. teofilina o przedłużonym uwalnianiu.

5 stopień leczenia astmy

szybko działający b2-mimetyk doraźnie + jedno/obie z: 1. GKS doustny, 2. przeciwciała anty-IgE

Skutki uboczne - Długo działające β2-mimetyki

pobudzenie układu sercowo-naczyniowego, drżenie mięśni szkieletowych i hipokaliemia,

Skutki uboczne teofiliny

objawy ze strony przewodu pokarmowego, luźne stolce, zaburzenia rytmu serca, drgawki, a nawet zgon. Najczęstszymi wcześnie występującymi objawami ubocznymi są nudności i wymioty

Kromony - Skutki uboczne

Skutki uboczne występują rzadko; należą do nich kaszel po inhalacji i ból gardła. Niektórzy chorzy twierdzą, że smak nedokromilu sodu jest nieprzyjemny.

Skutki uboczne doustnego lub pozajelitowego stosowania glikokortykosteroidów

osteoporoza, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, supresja osi podwzgórzowoprzysadkowo- nadnerczowej, otyłość, zaćma, jaskra, ścieńczenie skóry prowadzące do rozstępów skórnych i łatwego powstawania wylewów krwi do skóry oraz osłabienie mięśni

Szybko działające β2-mimetyki wziewne

salbutamol, terbutalina, fenoterol, reproterol i pirbuterol

Długo działające β2-mimetyki doustne

salbutamol, terbutalina i bambuterol (prolek przekształcany w ustroju w terbutalinę)

Długo działające β2-mimetyki wziewne

formoterol i salmeterol

Leki przeciwcholinergiczne

bromek ipratropium i bromek oksytropium

połączenie do leczenia doraźnego, jak i przewlekłego

formoterol z budezonidem w jednym inhalatorze

Zmniejszanie intensywności leczenia po uzyskaniu kontroli astmy Jeśli się stosuje sam glikokortykosteroid wziewny w średniej lub dużej dawce

można próbować zmniejszać dawkę o 50% co 3 miesiące

Zmniejszanie intensywności leczenia po uzyskaniu kontroli astmy Jeżeli kontrolę astmy osiągnięto, stosując sam glikokortykosteroid wziewny w małej dawce

można zmienić dawkowanie na raz dziennie

Zmniejszanie intensywności leczenia po uzyskaniu kontroli astmy dzięki stosowaniu glikokortykosteroidu wziewnego w połączeniu z długo działającym β2-mimetykiem

preferowanym postępowaniem jest zmniejszanie dawki glikokortykosteroidu wziewnego o około 50% i utrzymanie dawki długo działającego β2-mimetyku. Jeśli kontrola jest utrzymana, powinno się dalej zmniejszać dawkę glikokortykosteroidu aż do małej, natomiast długo działający β2-mimetyk można odstawić

Zmniejszanie intensywności leczenia po uzyskaniu kontroli astmy dzięki stosowaniu glikokortykosteroidu wziewnego w połączeniu z innym lekiem kontrolującym niż długo działający β2-mimetyk

dawkę glikokortykosteroidu wziewnego powinno się zmniejszyć o 50% aż do małej dawki

Leczenie kontrolujące można zakończyć, kiedy

jeśli astma pozostaje pod kontrolą przy stosowaniu najmniejszej dawki leku kontrolującego i objawy nie nawróciły przez rok

Intensyfikacja leczenia w odpowiedzi na utratę kontroli astmy

Szybko działający β2-mimetyk o krótkim albo długim czasie działania. Powtarzanie dawki leku rozszerzającego oskrzela z tej grupy zapewnia przejściową poprawę do czasu zniknięcia przyczyny nasilenia objawów.

Typowe leczenie nagłego zaostrzenia

stosowaniu β2-mimetyku w dużych dawkach i glikokortykosteroidu podawanego doustnie lub dożylnie

Podstawę leczenia zaostrzeń astmy stanowią

powtarzane inhalacje szybko działającego β2-mimetyku, wczesne zastosowanie glikokortykosteroidów podawanych ogólnoustrojowo oraz suplementacja tlenu.

stosowanie dożylnego siarczanu magnezu (zwykle pojedynczy wlew 2 g w ciągu 20 min) w zaostrzeniach astmy

niektórych chorych lek ten może uchronić przed koniecznością przyjęcia do szpitala; do tej grupy należą: dorośli z FEV1 25–30% wartości należnej przy przyjęciu, dorośli i dzieci nieodpowiadający na leczenie początkowe oraz dzieci, u których FEV1 nie wzrasta >60% wartości należnej po pierwszej godzinie leczenia

Astma trudna

U chorych, u których nie udało się uzyskać akceptowalnego poziomu kontroli przy leczeniu stopnia 4 (leki doraźne w połączeniu z ≥2 lekami kontrolującymi), można rozpoznać astmę trudną

dodatkowe badania diagnostyczne i opcje terapeutyczne w astmie trudnej

1. Należy potwierdzić rozpoznanie astmy. W szczególności trzeba wykluczyć POChP, a także wziąć pod uwagę dysfunkcję fałdów głosowych. 2. Należy oceniać i potwierdzać przestrzeganie zaleceń dotyczących leczenia. Nieprawidłowe lub niewłaściwe przyjmowanie leków pozostaje najczęstszą przyczyną nieosiągnięcia kontroli astmy. 3. Należy wziąć pod uwagę palenie tytoniu obecnie lub w przeszłości i zachęcać do całkowitego zaprzestania palenia. 4. Należy poszukiwać chorób współistniejących, które mogą nas