Estetyka performatywności

 0    82 Datenblatt    Doctor10
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
definicja teatru Maxa Herrmanna
Lernen beginnen
gra, w której wszyscy są uczestnikami - uczestnikami i widzami
przedstawienie wg Fisher-Lichte
Lernen beginnen
takie wydarzenie, w którym w tym samym miejscu i czasie spotykają się wszyscy uczestnicy, by wziąć udział w specyficznie zaprogramowanych działaniach (mogą dzielić się na aktorów i widzów, a także wymieniać rolami)
elementy tworzące spektakl wg Fisher-Lichte
Lernen beginnen
efekt spotkanie, interakcji i wzajemnego oddziaływania aktorów i widzów (bardziej performans niż spektakl)
co zakłada Fisher-Lichte mówiąc o przedstawieniu
Lernen beginnen
cielesna współobecność widzów i aktorów; ulotność przedstawienia; niematerialność, semiotyczność i estetyczność
semiotyczność przedstawienia
Lernen beginnen
swoisty sposób powstawania znaczeń w przedstawieniu
estetyczność przedstawienia
Lernen beginnen
doświadczenia stające się możliwe za sprawą przedstawienia ze względu na warunki, które stwarza ono dla wszystkich uczestników
różnice pomiędzy powstawaniem tekstu a spektaklu
Lernen beginnen
tekst zaczyna istnieć niezależnie od swojego twórcy, można go odbierać w różnych czasach i miejscach zupełnie inaczej
następstwo cielesnej współobecności
Lernen beginnen
oddziaływanie na siebie aktorów i widzów (np ostentacyjne znudzenie wpływa na innych widzów); wpływa to na grę aktorów, a co za tym idzie jakość przedstawienia; autopojetyczna pętla feedbacku
wniosek z cielesnej współobecności
Lernen beginnen
przedstawienie rodzi się dopiero w chwili, gdy się odbywa
inscenizacja
Lernen beginnen
wszystkie strategie, które służą ustaleniu czasu trwania i sposobu pojawiania się ludzi, rzeczy i dźwięków w przestrzeni
przedstawienie
Lernen beginnen
przedstawienie auf Polnisch
wszystko to, co pojawia się w czasie jego trwania - całość oddziałujących na siebie wydarzeń scenicznych i reakcji publiczności; nie da się nad nim zapanować
performatywność przedstawienia
Lernen beginnen
jego nieprzewidywalność, dzianie się w trakcie
refleksja teatru nad własną performatywnością
Lernen beginnen
konwencja teatru w teatrze, zamiany ról pomiędzy aktorami i widzami (np aktorzy nie schodzą ze sceny, tylko stają się widzami)
uczestnicy przedstawienia jako podmioty
Lernen beginnen
poprzez współoddziaływanie na siebie uczestników; podmioty nie autonomiczne lecz ponoszą odpowiedzialność za sytuację
tendencja od Publiczności zwymyślanej
Lernen beginnen
najważniejsza relacja między aktorami a publicznością
teatry aktywizujące widzów
Lernen beginnen
Living Theatre; Performance Group Richarda Schechnera
Commuter The Performance Group
Lernen beginnen
performer wybierał 15 widzów - musieli wyjść na scenę, negocjacje trwały tak długo aż widz posłuchał albo wyszedł z teatru
odpowiedzialność widzów za sytuację
Lernen beginnen
ponosi ją każdy, kto zostaje na sali (trudno mówić o manipulacji ze względu na nieprzewidywalność przedstawienia)
co składa się na "materialność przedstawienia"?
Lernen beginnen
przestrzenność, cielesność i dźwiękowość
przestrzeń spektaklu
Lernen beginnen
nie tyle przestrzeń miejsca ile ta oddziałująca na przedstawienie
przestrzenność performatywna
Lernen beginnen
wpływa na nią jak wykorzystywane są możliwości przestrzeni architektoniczno-geometrycznej. ulega zmianie pod wpływem najdrobniejszych bodźców typu ruch czy dźwięk
związki pomiędzy przestrzenią performatywną i architektoniczną
Lernen beginnen
kształt sceny i sali wpływa na akt percepcji i relacji pomiędzy aktorami a publicznością (inaczej na okrągłej, inaczej na pudełkowej itd); różna ilość miejsca do gry
przestrzeń teatralna na widza
Lernen beginnen
kształtuje ją wszystko (czy widzi sąsiednią lożę, czy jest w dobrze oświetlonym miejscu itp itd)
co jeszcze cechuje przestrzeń performatywną?
Lernen beginnen
możliwość innego wykorzystania niż tradycyjne (np aktorzy na scenie)
atmosfera w przestrzeni teatralnej
Lernen beginnen
przestrzenność powstaje nie tylko w wyniku określonego wykorzystania przestrzeni przez aktorów i widzów, ale także w wyniku szczególnej atmosfery (wzajemne oddziaływanie elementów spektaklu); nie da się jej utrwalić
ulotność cielesności
Lernen beginnen
dzieła nie funkcjonują niezależnie od twórców; materiał tworzywa - ciało ludzkie
ciało jako tworzywo
Lernen beginnen
znajduje się w procesie nieustannej transformacji; dopiero po śmierci na chwilę przyjmuje ustalony kształt
dlaczego ciało tylko w ograniczonym sensie można traktować jako materiał?
Lernen beginnen
bo człowiek zarówno posiada ciało jak i jest ciałem
napięcie pomiędzy ciałem fenomenalnym i semiotycznym
Lernen beginnen
napięcie pomiędzy cielesnością wykonawcy a przedstawianą postacią
XVII w o moralności teatru
Lernen beginnen
współistnienie ciał semiotycznego i fenomenalnego źródłem przemiany widzów; prowadzi to do zaburzenia oddalającego człowieka od samego siebie i Boga; cielesne powaby aktorów prowadzą do rozpadu małżeństw
XVIII w a aktorstwo
Lernen beginnen
tekst literacki jako instancja kontrolująca sztukę aktorską; aktorstwo jako wyrażanie znaczenia tekstu; dążenie do zniknięcia ciała fenomenalnego
kiedy teatr znów dopuści istnienie ciała fenomenalnego?
Lernen beginnen
w czasach awangardy historycznej
Craig o ciele
Lernen beginnen
uważał je za trudne do przewidzenia i wolałby pozbyć się go ze sceny
Meyerhold o ciele
Lernen beginnen
aktor może twórczo wykorzystywać swoje ciało jako materiał, poddając je nieskończonym transformacjom i umiejętnie je kontrolując
Brecht o aktorstwie
Lernen beginnen
aktor nie powinien wczuwać się w rolę i przedstawiać postaci, jakby chciał w niej zniknąć; przedstawianie własnego stosunku do postaci aby zachęcić do krytycznego osądu
lata 60. XX w a ciało
Lernen beginnen
jednoczesne bycie ciałem i posiadanie ciała, współistnienie ciała fenomenalnego i semiotycznego
Grotowski o roli
Lernen beginnen
aktor nie powinien odgrywać postaci, musi manipulować postacią sceniczną dla preparowania własnej osobowości, działa jako podmiot-ciało, jako wcielony umysł
strategia Roberta Wilsona
Lernen beginnen
akcentowanie i eksponowanie indywidualności każdego wykonawcy-ciało, oba ciała istnieją obok siebie
kontrast pomiędzy ciałem fenomenalnym i semiotycznym
Lernen beginnen
kolejna strategia; uwaga widzów skupia się na cielesności a nie akcji
cross-casting
Lernen beginnen
powierzanie mężczyznom ról kobiecych i vice versa
cielesność w performansach
Lernen beginnen
brak fikcyjnej postaci, tylko ciało fenomenalne wykonujące określone czynności
obecność tu i teraz
Lernen beginnen
1. słaba-obecność ciała fenomenalnego (panowanie nad przestrzenią i przyciąganie uwagi) 2. mocna-wykonawca w niecodzienny sposób obecny, intensywnie teraźniejszy 3. radykalna-najwyższe - jeśli wykonawca wywoła podobną obecność w widzu
dźwiękowość teatru europejskiego
Lernen beginnen
pozornie-sprowadza się do języka mówionego; argumenty przeciw: muzyka w teatrze greckim, rola opery i teatru muzycznego
przedstawienia do końca XVIII w
Lernen beginnen
składały się z odrębnych numerów
szczególne znaczenie dźwiękowe
Lernen beginnen
głosy wykonawców (przestrzenność i cielesność)
teatr lat 60 a dźwiękowość
Lernen beginnen
stara się uwolnić głos od języka (poszukiwanie krzyku, jęku etc); głos jako przestrzeń liminalna (nie wskazuje na wiek, płeć itd)
szczególna rola głosu
Lernen beginnen
tworzy relację między mówiącym a słuchającym
rytm w teatrze
Lernen beginnen
szczególna rola w organizacji czasu w przedstawieniu; zasada organizacyjna, która nie opiera się na symetrii ale regularności
przykład rytmizacji w teatrze
Lernen beginnen
reżyser wprowadza motyw, aby w trakcie przedstawienie powtarzać go wciąż w nowych wariacjach
czemu rytm przychodzi człowiekowi tak naturalnie?
Lernen beginnen
jest wpisany w organizm
znaczeniowość przedstawienia
Lernen beginnen
przedstawienie nie jako jakaś konkretna interpretacja; znaczenie indywidualne dla każdego widza
nadawanie znaczeń
Lernen beginnen
postrzeganie czegoś jako czegoś innego; percepcja zjawiska w jego fenomenalnym byciu i nadawanie subiektywnych znaczeń (skojarzeń)
porządek percepcji obecności
Lernen beginnen
skupia się na ciele i realnej obecności
porządek percepcji reprezentacji
Lernen beginnen
skupia się na przestrzeni przedstawionej i postaci; wytwarza znaczenia; skupiając się wybieramy tylko fakty związane ze światem przedstawionym; inaczej u każdego widza
wydarzeniowość przedstawienia
Lernen beginnen
1. istnieje tylko jako proces 2. jednorazowe 3. brak pełnej kontroli 4. możliwość specyficznych doznań (coś i coś, często przeciwnieństwa jak np percepcja) 5. doświadczenie liminalności
fazy rytuału przejścia
Lernen beginnen
1. faza wyłączenia (z nurtu codziennego życia) 2. faza progu (stan pomiędzy, dezorientujące przeżycie) 3. faza włączenia (z nowym statusem)
liminalność przedstawienia
Lernen beginnen
znajdowanie się pomiędzy, przechodzenie od emocji do emocji; pomiędzy percepcjami, rzadko jednak prowadzi do stałej transformacji
sens wydarzeń artystycznych
Lernen beginnen
sama przyjemność z przekraczania linii liminalności
Usta Tomasza
Lernen beginnen
performans Mariny Abramovic; przykleiła zdjęcie mężczyzny, obryzowała gwiazdą dawida; zjadła miód, wypiła wino, ścisnęła kieliszek, wycięła sobie gwiazdę na brzuchu i leżała na lodzie - interwencja publiczności
waga performansu Abramovic
Lernen beginnen
sytuacja kryzysu-zmusiła widzów do interwencji, wszyscy poczuli się odpowiedzialni za to co się dzieje; trudno było określić czy czuje czy nie czuje bólu (z reguły dzieła sztuki lokują widza w bezpiecznej odległości jako obserwatora)
zmiana u performerów wobec wcześniejszych artystów
Lernen beginnen
okaleczenie i niszczenie ciała nigdy nie było dziełem sztuki; ewentualnie mogło służyć za inspirację
samookaleczenie w praktykach religijnych
Lernen beginnen
było godne naśladowanie (asceza etc), czasami rozpowszechniało się jako swoista moda (samobiczowanie)
wystawienie się na niebezpieczeństwo w sytacji jarmarcznej
Lernen beginnen
chodzenie po linie, tresura zwierząt, łykanie ognia i noży
egzekucje
Lernen beginnen
po egzekucji dotykano zwłok, stryczka etc co miało służyć własnej pomyślności
przyczyna pomocy Abramovic
Lernen beginnen
etyka, chęć udzielenia pomocy artystce
performans Abramovic jako rytuał i widowisko
Lernen beginnen
jako rytuał prowadził do przejścia (chociaż nie wywoływał zmiany statusu); jako widowisko wywoływał najróżniejsze emocje
cel performansu
Lernen beginnen
przemiana jego uczestników
możliwa interpretacja performansu Abramovic
Lernen beginnen
złożenie siebie w ofierze przeciwko przemocy?
podstawa estetyki
Lernen beginnen
klarowne oddzielenie podmiotu od przedmiotu (podmiot artysta tworzy dzieło niezależne od niego i przekazuje je przedmiotowi odbiorcy, który może je odebrać jak chce) - performans Abramovic tego nie posiadał
estetyka performansu Abramovic
Lernen beginnen
brak podziału na przedmiot i podmiot; raczej sytuacja
zależność materialności i znaczeniowości
Lernen beginnen
wszystko co obdarzone materialnością staje się znakiem (w wypadku Abramovic zdecydowanie dominuje materialność)
teoria estetyki recepcji, produkcji i dzieła
Lernen beginnen
w wypadku performansu zanachronizmowane (produkcja i recepcja w tym samym momencie, zamiast dzieła sztuki wydarzenie)
początek lat 60.
Lernen beginnen
performatywny zwrot (przedstawieniowość, performatywność w różnych dziedzinach sztuki)
performatywność w plastyce
Lernen beginnen
body art, pokazy świateł etc. np zmuszanie widza do wchodzenie w interakcje z dziełem - tworzy się przedstawienie
performerzy lat 60
Lernen beginnen
Wolf Vostell; Akcjoniści Wiedeńscy; Fluxus; Hermann Nitsch (rozrywanie jagnięcia)
performance w muzyce
Lernen beginnen
John Cage - 4'33"; teatr instrumentalny; widzialna muzyka; muzycy wykonują sceniczne działania
performans w literaturze
Lernen beginnen
publiczne czytanie dzieł; powieści-labirynty do układania
główny problem zwrotu performatywnego w teatrze
Lernen beginnen
nowe oznaczenie relacji pomiędzy sceną i widzami; teatr rozgrywa się pomiędzy nimi
autoreferencyjność teatru
Lernen beginnen
działania znaczą dokładnie to samo, czym są w rzeczywistości
Publiczność zwymyślana
Lernen beginnen
reż Calus Peymann; pierwszy wieczór właściwe interakcje z publicznością; drugiego wieczora publiczność wdarla się na scenę, reżyser musiał przerwać akcje (reżyser tradycyjnie podmiot i przedmiot; publiczność chciała interweniować na równych zasadach)
relacja między materialnością i znakowością
Lernen beginnen
materialność uwalnia się od znakowości i zaczyna funkcjonować niezależnie
co umożliwiają widzom sztuki jako wydarzenia?
Lernen beginnen
możliwość doświadczenia przemiany w czasie swego trwanaia, możliwość transformacji (i widzom i uczestnikom)

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.