Moja lekcja

działy filozofii:

ontologia (metafizyka) - o bycie, epistemologia - teoria poznania, aksjologia - teoria wartości i wartościowania etycznych i estetycznych

Tales z Miletu

wszystko pochodzi z WODY, to pratworzywo świata

Heraklit z Efezu

panta rhei, wszystko płynie, wariabilizm - wszystko się zmienia, świat jest cykliczny i zmienny jak rzeka, ogień praźródło

parmenides z elei

byt jest a niebytu nie ma byt: ciągły, niepodzielny, niezróżnicowany, niezmienny i nieruchomy, źródło prawdy rozum

demokryt

poznanie zmysłowe złe, rozumowe dobre, świat się składa z atomów: niepodzielnych cząstek, przyroda to część materialna oddzielna od innych bytów

sofiści

np. protagoras; pierwsi humaniści, poznanie subiektywne tylko, każdy sąd prawdziwy, to co użyteczne dobre, religia i moralność to umowa między ludźmi, sztuka dyskusji retoryka ważna

sokrates

wiem, że nic nie wiem; twórca etyki (cnota-arete) gadał z ludźmi stosując ironię sokratejską: najpierw się zgadzał potem pokazywał że punkt widzenia rozmówcy to bzdura, majeutyczna metoda - że jest jak akuszerka przy narodzinach prawdy

cynicy

np. diogenes, antystenes. pierwszy z nich łaził w beczce, asceza jako metoda na życie, cnota ważna, obywatele świata

cyrenaicy

hedonizm, carpie diem, np. teodoros - trzeba żyć chwilą, przyjemnosc to bodziec, cielesnosc wiec trzeba korzystac z zycia

platon

dualizm świata: idee i zmysłowy gorszy, chciał też stworzyć państwo totalitarne podporzadkowane władzy

arystoteles

rozum nad idee, eudajmoniz (szczęście) osiągniesz roztropnością i złotym środkiem

stoicy

np. seneka, wszystko jest materialne, panteizm - świat ma boski charakter z mononistyczną siłą bożą, trzeba ufać państwu i spokojnie sobie żyć; cykliczność - wszystko powstało z pneumy

epikurejczycy

szczęście to brak trosk, trzeba żyć i się nie bać i cieszyć życiem, ataraksja, nie ma życia po śmierci

św. augustyn

można dostąpić iluminacji ale jest predestynacja i sie wybiera tego kto pójdzie do nieba a kto nie, niewiadomo na jakiej zasadzie

św. Tomasz

rozum z religią w parze

Pascal

zakład pascala - że warto wierzyc bo to sie bardziej opłaca, fideizm, filozofia i nauka są beznadziejne, a religia zajebista

hobbes

glorious revolution, on twierdzil ze ludzie musza sie podporzadkowac monarchii dziedzicznej

locke

demokracja, mówił że ludzie z założenia potrzebują żyć w society, wladze mozna zmienic,

deizm brytyjski

Bóg bądź to stworzył świat, bądź odegrał w jego początkach rolę "pierwszego poruszyciela", 2) ustalił (w każdym z tych przypadków) prawa, wg których cała rzeczywistość miała się rozwijać, 3) nie ingeruyje w niego. TINDAL, TOLAND

Kant

etyka motywów, imperatyw kategoryczny - musimy robić wszystko bezinteresownie bo inaczej sie nie liczy jako dobre uczyki, jak założymy ze Bog istnieje to swiat jest bardziej etyczny, sprawiedliwy

utylitaryzm - jeremy benthman, john stuart mill

etyka konsekwencji, panopticon - świat to gmach szklany, wszystko widać; * Utylitaryzm sklania nas do zastanowienia sie co stanie sie po dzialaniu. Dzialanie bedzie moralne lub nie kiedy wyplyna skutki.

Marks

religia opium ludu, czlowiek przez nia jest bierny, nalezy toczyc z nią boj by czlowiek ze zyl bez zludzen