Podstawy istnienia Unii Europejskiej

Cztery Wolności Unii Europejskiej

wolność przepływu towarów; wolność przepływu usług; wolność przepływu kapitału; wolność przepływu osób

Rodzaje prawa w systemie prawnym UE:

źródła prawa pierwotnego i źródła prawa wtórnego

Źródła prawa pierwotnego w UE

traktaty założycielskie; Jednolity Akt Europejski; Traktat z Maastricht; Traktat Amsterdamski; Traktat Nicejski; traktaty akcesyjne poszczególnych państw członkowskich

Źródła prawa wtórnego UE

uregulowania instytucji wydane na podstawie źródeł prawa pierwotnego: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje

Rozporządzenia w prawie UE

mają charakter wspólnotowy i bezpośrednią moc obowiązującą (nie trzeba ich przekształcać w prawo krajowe)

Dyrektywy w prawie UE

adresowane do konkretnych państw, nakładają na nie obowiązek działania w celu osiągnięcia wskazanego celu

Decyzje w prawie UE

maja charakter wiążący tylko dla wyraźnie określonych adresatów (porozumienia międzynarodowe, podstawowe procedury i orzecznictwo Trybunały Sprawiedliwości); prawo wspólnotowe jest nadrzędne w stosunku do prawa krajowego

Układ z Schengen

porozumienie dotyczące ruchu granicznego podpisane 14 czerwca 1985 roku, weszło w życie 26 czerwca 1995 roku; stopniowo znosi kontrole na granicach

Pierwotni sygnatariusze układu z Schengen

Belgia, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Francja

Obszar Schengen

obszar w ramach którego całkowicie zniesiono kontrolę na granicach wewnętrznych

Które z państw Unii nie przystąpiły do Schengen?

Wielka Brytania i Irlandia

Kiedy Polska przystąpiła do Schengen?

21 grudnia 2007 roku

Strefa euro

Euroland – obszar 16 spośród 27 państw członkowskich Unii, w którym obowiązującą walutą jest euro, a polityka pieniężna prowadzona jest w tych krajach przez Europejski Bank Centralny

Euro po raz pierwszy pojawiło się:

1 stycznia 2002 roku w 12 państwach Unii (transakcje bezgotówkowe rozliczane były w euro już od stycznia 1999 roku)

Państwa strefy euro

Austria, Belgia, Cypr, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowenia, Włochy, Słowacja

Czym są „ramy finansowe” w budżecie UE?

formą długoterminowego planowania wydatków z budżetu, ramy obejmują każdorazowo 7 lat

Jak przyjmowany jest roczny budżet UE?

gdy popiera go 3/5 członków Parlamentu Europejskiego – kwestie sporne rozwiązywane są za pomocą kompromisów

Źródła finansowania budżetu Unii

zasoby własne – kwoty zależne od możliwości finansowych poszczególnych państw; opłaty celne i rolnicze; podatki od towatrów i usług

Euroregion

forma dobrowolnej współpracy samorządów na obszarach przygranicznych dwóch lub kilku państw – głównym celem jest wspieranie rozwoju obszarów przygranicznych

Symbole UE

Flaga (12 żółtych gwiazd na lazurowym tle); hymn („Oda do Radości” z IX symfonii Ludwika von Beethovena); Dzień Europy (9 maja – propozycja Schumana utworzenia EWWiS); obywatelstwo unii (wszyscy obywatele państw członkowskich)