Komórka, tkanka nerwowa, synapsy

neuron

podstawowa jednostka morfologiczno-funkcjonalna układu nerwowego, jej części to: ciało komórki (perykarion), dendyryty, akson

tkanka nerwowa

komórki nerwowe i glejowe

aksony

inaczej neuryty, wypustki przewodzące impulsy bioelektryczne od ciała komórki na obwód; ich rolą jest przewodzenie impulsów nerwowych od ciała neuronu do innych neuronów lub do narządu wykonawczego

dendryty

wypustki przewodzące impulsy z obwodu do ciała komórki

dwa bieguny neuronu

wykonawczy i odbiorczy

komórki glejowe

zapewniają funkcje życiowe komórkom nerwowym, które przez wysoką specjalizację utraciły tę zdolność

rodzaje komórek glejowych

astrocyty, komórki oligodendrogleju, mikroglej

astrocyty

funkcja podporowa wobec neuronów

oligodendroglej

wytwarzanie osłonki mielinowej wokół aksonów w OUN (w obwodowym - komórki Schwanna)

mikroglej

kontrola homeostazy, usuwanie martwych neuronów i biorą udział w odpowiedzi autoimmunologicznej

prawo dynamicznej polaryzacji neuronu

impulsy nerwowe w danej wypustce są zawsze przewodzone w jednym kierunku

cechy czynnościowe neuronów

pobudliwość i przewodnictwo

synapsy

miejsce styku dwóch neuronów lub neuronu z narządem wykonawczym albo odbiorczym, za pomocą których neurony kontaktują się ze sobą

rodzaje synaps ze względu na mechanizm przekazywania impulsów

chemiczne (pęcherzykowe) - u ssaków większość, elektryczne (niepęcherzykowe)

rodzaje synaps

akso-dendrytyczna, akso-somatyczna, akso-aksonalna

potencjał spoczynkowy

różnica potencjałów w nieaktywnym neuronie między wnętrzem a środowiskiem zewnętrznym -70mV

depolaryzacja

potencjał błony staje się mniej elektroujemny

hiperpolaryzacja

nadmierna polaryzacja w wyniku zwiększenia elektroujemności wewnątrz komórki

potencjał czynnościowy

gwałtowna depolaryzacja błony w wyniku zadziałania bodźca po przekroczeniu progu pobudzenia

epsp

potencjał postsynaptyczny pobudzający na skutek otwarcia kanałów sodowych, nie oznacza pełnego pobudzenia neuronu - dopiero po przekroczeniu wartości krytycznej

ipsp

postsynaptyczny potencjał hamujący, pod wpływem GABA na skutek otwarcia kanałów chlorkowych (lub potasowych)

przewodzenie potencjału wzdłuż aksonu

sposób ciągły lub skokowy

przewodzenie skokowe

opór elektryczny osłonki mielinowej powoduje, że prąd płynie tylko między sąsiednimi przewężeniami Ranviera

sumowanie czasowe epsp

efekty działania bodźców w krótkim odstępie czasu sumują się

sumowanie przestrzenne epsp

efekt prawie jednoczesnych pobudzeń wielu synaps w pojedynczym neuronie

synapsy elektryczne

impulsy płyną za pośrednictwem prądów jonowych cytoplazmy jednego neurony do drugiego

synapsy chemiczne

błona presynaptyczna, szczelina synaptyczna, błona postsynaptyczna; impulsy płyną za pośrednictwem neuroprzekaźnika

neuroprzekaźniki

aminokwasy, acetylocholina, monaminy, peptydy, puryny, gazy

neuroprzekaźniki aminokwasy:

glutaminian, GABA, glicyna, asparginian

neuroprzekaźniki monaminy:

serotonina, katecholaminy: dopamina, noradrenalina, adrenalina

neuroprzekaźniki peptydy:

endorfiny, substancja P, neuropeptyd Y

neuroprzekaźniki puryny:

ATP, adenozyna

działanie jonotropowe neuroprzekaźnika na neuron postsynaptyczny

neuroprzekaźnik przyłącza się do receptora, co skutkuje natychmiastowym otwarciem kanału dla pewnego typu jonów

efekt metabotropowy

zainicjowanie sekwencji reakcji metabolicznych przy wykorzystaniu wtórnego przekaźnika

działanie wtórnego przekaźnika

otwieranie lub zamykanie kanałów jonowych, wpływ na syntezę białek lub regulacja ekspresji genów

zdarzenia w synapsie metabotropowej

1. neuroprzekaźnik przyłącza się do receptora 2. receptor zmienia strukturę przestrzenną uwalniając białko G 3. białko G uruchamia wtórny neuroprzekaźnik