Legislacja – podstawowe informacje

Czym jest droga legislacyjna?

wieloetapowym procesem przyjmowania nowego prawa przez władzę ustawodawczą

Pierwszy krok na drodze legislacyjnej to:

przedłożenie projektu ustawy przez wnioskodawcę marszałkowi Sejmu (wraz ze wskazaniem na skutki finansowe wprowadzenia jej w życie)

Co może zrobić marszałek Sejmu z projektem nowej ustawy?

zwrócić wnioskodawcy jeżeli nie spełnia wymogów regulaminowych; skierować do pierwszego czytania (na posiedzeniu Sejmu lub właściwej komisji); skierować projekt do Komisji Ustawodawczej by oceniła, czy nie jest sprzeczny z prawem; skierować projekt do ekspertów Komisji Europejskiej, by ocenili jego zgodność z prawem Unii Europejskiej

W ilu czytaniach sejm rozpatruje projekt ustawy?

w trzech (do czasu zakończenia drugiego czytania wnioskodawca może sam wycofać projekt)

Jaką większością Sejm uchwala ustawy?

zwykła większość głosów w obecności min. połowy ustawowej liczby posłów

Pierwsze czytanie projektu ustawy obejmuje:

uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę; pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy; debata w sprawie ogólnych zasad projektu

Jakie możliwości ma Sejm po pierwszym czytaniu ustawy?

może odrzucić projekt w całości lub skierować go do Komisji Sejmowej

Jakie możliwości ma Komisja Sejmowa po pierwszym czytaniu projektu ustawy?

może przyjąć projekt bez zastrzeżeń; przyjąć projekt z określonymi poprawkami; odrzucić projekt; wnioskować do marszałka Sejmu o poprawienie projektu

Drugie czytanie projektu ustawy obejmuje:

przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji; przeprowadzenie debaty oraz zgłaszanie ewentualnych poprawek i wniosków

Jakie znaczenie mają poprawki w drugim czytaniu projektu ustawy?

jeżeli po drugim czytaniu zostały zgłoszone poprawki, projekt kieruje się ponownie do komisji, które go rozpatrywały; komisje po rozpatrzeniu poprawek, przedstawiają Sejmowi dodatkowe sprawozdanie, w którym wnioskują o ich przyjęcie lub odrzucenie

Kto może zgłaszać poprawki?

wnioskodawcy; posłowie; Rada Ministrów

Trzecie czytanie projektu ustawy obejmuje:

przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji lub (jeżeli projekt nie został ponownie skierowany do komisji) przedstawienie poprawek i wniosków zgłoszonych podczas drugiego czytania; głosowanie

Porządek głosowania w trzecim czytaniu

głosowanie wniosku o odrzucenie projektu w całości; głosowanie poprawek do poszczególnych artykułów; głosowanie projektu w całości. W brzmieniu zaproponowanym przez komisje

Skrócenie drogi legislacyjnej przez Sejm może nastąpić poprzez:

natychmiastowe skierowanie do pierwszego czytania; niezwłoczne skierowanie do drugiego czytania zaraz po pierwszym

Po zakończeniu prac nad ustawą marszałek Sejmu:

przesyła treść przyjętej ustawy marszałkowi Senatu i Prezydentowi

Prace Senatu nad ustawą trwają maksymalnie:

30 dni – po upływie tego terminu ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm

Senat może ustawę:

przyjąć bez zmian; uchwalić poprawki; odrzucić ustawę w całości

Wprowadzenie poprawek przez Senat oznacza:

że ustawa wraca do Sejmu, który może poprawki przyjąć lub odrzucić

Odrzucenie ustawy w całości lub w części oznacza:

że ustawa zostaje odrzucona, chyba że Sejm przegłosuje jej przyjęcie wbrew woli Senatu (bezwzględną większością głosów w obecności minimum połowy ustawowej liczby posłów

Prezydent może ustawę:

podpisać w ciągu 21 dni i zarządzić jej publikację w Dzienniku Ustaw; skierować do rozpatrzenia przez Trybunał Konstytucyjny (którego decyzja jest wiążąca – ustawę zgodną z Konstytucją Prezydent musi podpisać, a niezgodnej nie może zawetować)

Jeżeli Trybunał Konstytucyjny uzna ustawę za częściowo niezgodną z Konstytucją:

Prezydent podpisuje ustawę z pominięciem przepisów niezgodnych z Konstytucją albo zwraca ustawę Sejmowi w celu usunięcia nizgodności

Weto prezydenckie wobec ustawy powoduje:

że ustawa wraca do Sejmu, który może ponownie przyjąć ustawę (obalić weto) większością 3/5 w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów – Prezydent musi wtedy ustawę podpisać w przeciągu tygodnia