biologia definicje 9

 0    90 Datenblatt    Kaaamilkaaaaa
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
informacyjny RNA
Lernen beginnen
RNA który wyznacza kolejność aminokwasów w białku, powstaje w wyniku transkrypcji DNA.
inhibicja nieodwracalna
Lernen beginnen
trwała inaktywacja lub zniszczenie enzymu przez inhibitor.
inhibicja odwracalna
Lernen beginnen
czasowa inaktywacja enzymu przez nietrwale wiażacy się z nim inhibitor kompetencyjny lub niekompetencyjny.
inhibina
Lernen beginnen
hormon hamujacy wydzielanie hormonu dojrzewania pęcherzyków jajnikowych (FSH); wydzielany przezmkomórki Sertoliego jader i komórki warstwy ziarnistej (granulozy) jajników.
inicjacja
Lernen beginnen
zapoczatkowanie; pierwsze etapy syntezy białka w których duża i mała podjednostka rybosomowa oraz inne składniki uczestniczace w translacji przyłaczaja się do końca 5' mRNA.
inseminacja sztuczna
Lernen beginnen
zaplemnienie samicy przez sztuczne wprowadzenie spermy samca.
insulina
Lernen beginnen
hormon trzustkowy obniżajacy stężenie cukru we krwi.
insulinopodobne czynniki wzrostu, somatomedyny
Lernen beginnen
peptydy, których syntezę indukuje hormon wzrostu, działajace jako czynniki wzrostu.
insulinowy szok
Lernen beginnen
drastyczny spadek poziomu glukozy we krwi wskutek przedawkowania insuliny lub jej nadmiernej produkcji przez trzustkę. Może spowodować utratę przytomności, a nawet śmierć.
integracja (sygnałów nerwowych)
Lernen beginnen
sumowanie (dodawanie i odejmowanie) i interpretowanie sygnałów nerwowych dochodzacych do organizmu lub neuronu.
integralne białko błonowe
Lernen beginnen
białko silnie zwiazane z dwuwarstwa lipidowa błony biologicznej, np. białko transbłonowe, przechodzace na wylot przez dwuwarstwę lipidowa.
integryny
Lernen beginnen
białka receptorowe błony komórkowej wiażace się ze specyficznymi białkami macierzy pozakomórkowej i białkami błonowymi sasiednich komórek; przekazuja sygnały z macierzy pozakomórkowej do wnętrza komórki.
interfaza
Lernen beginnen
stadium cyklu komórkowego między kolejnymi podziałami komórki; i. dzieli się na trzy fazy: g1, S (syntezy DNA) i G2.
interferencja RNA I
Lernen beginnen
zjawisko, w którym pewne niewielkie czasteczki RNa wpływaja na ekspresję genów lub ich transkryptów RNA;
interferencja RNA II
Lernen beginnen
w interferencji RNA biora udział mały interferencyjny RNA, mikroRNA oraz kilka innych rodzajów krótkich czasteczek RNA.
interferencyjna konkurencja
Lernen beginnen
konkurencja wewnatrz gatunkowa polegajaca na tym, że osobniki dominujace uzyskuja wystarczajaca ilość ograniczonych zasobów kosztem pozostałych członków populacji.
interferony
Lernen beginnen
grupa cytokin wytwarzanych przez komórki zwierzęce zaatakowane przez wirusa, hamuja jego namnażanie się i stymuluja komórki odpornościowe, np. limfocyty NK, makrofagi.
interkineza
Lernen beginnen
stadium między pierwszym i drugim podziałem mejotycznym, trwa zwykle krótko, chromosomy moga ulegać dekondensacji, przyjmujac częściowo postać interfazowa, w interkinezie nie zachodzi synteza DNA i duplikacja chromosomów.
interleukiny
Lernen beginnen
grupa cytokin wytwarzana głównie przez makrofagi i limfocyty.
interoceptor, interoreceptor
Lernen beginnen
receptor zmysłowy umiejscowiony we wnętrzu organizmu, odbiera informacje o składzie chemicznym, pH, ciśnieniu osmotycznym lub temperaturze danego narzadu.
interstycjalne komórki, k. śródmiàższowe Leydiga
Lernen beginnen
wydzielajace testosteron komórki leżace między kanalikami nasiennymi (plemnikotwórczymi) jadra.
intron
Lernen beginnen
region w genie eukariotycznym niekodujacy białka, a także fragment pre-mRNA transkrybowany z takiego regionu. Introny nie występuja w mRNA.
inwazyjny gatunek
Lernen beginnen
obcy gatunek, który zasiedliwszy nowy dla siebie teren, powoduje zaburzenie równowagi między żyjacymi tam organizmami oraz wyrzadza szkody ekonomiczne i środowiskowe.
inwersja
Lernen beginnen
zaburzenie w strukturze chromosomu polegajace na odwroceniu jego fragmentu o 180 stopni.
inżynieria genetyczna
Lernen beginnen
manipulacja genami poza komórka, czyli rekombinacja DNA in vitro.
inżyniernia tkankowa
Lernen beginnen
metoda majaca na celu pobudzenie do wzrostu ludzkich tkanek i narzadów (przeznaczonych do transplantacji) w hodowlach tkankowych.
istota zbita, tkanka kostna zbita
Lernen beginnen
twarda i odporna tkanka kostna występujaca głównie na powierzchni kości.
iteroparyczność
Lernen beginnen
strategia rozrodcza gatunku polegajaca na wielokrotnym powtarzaniu sezonu rozrodczego w ciagu życia.
izogamia
Lernen beginnen
rozmnażanie płciowe, w którym uczestnicza ruchliwe gamety podobne pod względem budowy i wielkości.
izolacja behawioralna i. płciowa
Lernen beginnen
rozrodczy mechanizm izolacyjny uniemożliwiajacy rozród spokrewnionych gatunków z powodów różnic w zachowaniu godowym; zwana również izolacja etologiczna lub rozrodcza.
izolacja czasowa
Lernen beginnen
izolacja rozrodcza prezygotyczna uniemożliwiajaca połaczenie się gamet osobników różnych gatunków z uwagi na różne pory dnia, sezonu lub roku odbywania się ich rozrodu.
izolacja mechaniczna
Lernen beginnen
izolacja rozrodcza prezygotyczna uniemożliwiajaca połaczenie gamet osobników dwóch różnych gatunków z powodu różnic morfologicznych lub anatomicznych (np. wielkość ciała lub budowy narzadów kopulacyjnych).
izolacja siedliskowa, i. ekologiczna
Lernen beginnen
mechanizm izolacji rozrodczej prezygotycznej uniemożliwiajacy kojarzenie osobników ze spokrewnionych gatunków ze względu na ich przystosowanie do życia i rozrodu w różnych siedliskach.
izolacji rozrodczej mechanizmy
Lernen beginnen
bariery rozrodcze uniemożliwiajace kojarzenie międzygatunkowe dzięki nim pulangenowa danego gatunku jest izolowana od innych.
izolecytalne jajo
Lernen beginnen
jajo o niewielkiej zawartości żółtka równomiernie rozmieszczonego w cytoplazmie.
izomery
Lernen beginnen
zwiazki chemiczne o identycznym wzorze sumarycznym (składzie pierwiastków), ale różnym wzorze strukturalnym, np. i. strukturalne i geometryczne, enancjomery.
izomery geometryczne
Lernen beginnen
zwiazki o identycznym układzie wiazań kowalencyjnych, ale różnym ułożeniu przestrzennym atomów lub grup atomów.
izomery strukturalne
Lernen beginnen
zwiazki chemiczne o takim samym wzorze chemicznym, lecz różniace się układem wiazań kowalencyjnych między atomami, np. glukoza i fruktoza.
izoprentowe jednostki
Lernen beginnen
pięciowęglowe monomery (węglowodory) wchodzace w skład niektórych lipidów, np. karotenoidów i steroidów.
izotoniczny
Lernen beginnen
określenie roztworów majacych identyczne stężenie rozpuszczonych substancji, a więc takie samo ciśnienie osmotyczne.
izotop
Lernen beginnen
alternatywna postać danego pierwiastka o odmiennej liczbie neutronów, lecz identycznej liczbie protonów i elektronów.
jagoda
Lernen beginnen
owoc pojedyńczy, mięsisty, zwykle wielonasienny; np. pomidor, banan, winogrono.
jajnik
Lernen beginnen
jedna z pary gonad żeńskich zwierzęcia, odpowiedzialnych za wytwarzanie komórek jajowych i hormonów płciowych.
jajo
Lernen beginnen
zwierzęca gameta żeńska.
jajorodny
Lernen beginnen
określenie organizmu, którego zarodek rozwija się w jaju poza organizmem samicy.
jajowód
Lernen beginnen
przewód transportujacy komórki jajowe z jajnika do macicy, kloaki lub na zewnatrz ciała. U samic ssaków zwany również przewodem Fallopa.
jajożyworodny
Lernen beginnen
określenie organizmu, którego zarodek rozwija się w jaju wewnatrz ciała samicy i wylęga w chwili jego złożenia.
jasmonowy kwas
Lernen beginnen
hormon roślinny wpływajacy na rozwój pyłku, wzrost korzeni, dojrzewanie owoców i starzenie; uczestniczy także w obronie rośliny przed owadami i mikroorganizmami chorobotwórczymi.
jàderko
Lernen beginnen
wyspecjalizowana zbita struktura w jadrze komórkowym utworzona przez określone regiony niektórych chromosomów, jest miejscem formowania podjednostek rybosomowych.
jadro 1
Lernen beginnen
część atomu zawierajaca protony i neutrony
jadro 2
Lernen beginnen
Organella komórkowa eukariontów zawierajaca DNA i kierujaca procesami w komórce.
jadro 3
Lernen beginnen
skupienie ciał komórek nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym.
jadro 4
Lernen beginnen
gonada męska wytwarzajaca plemniki i męski hormon płciowy, testosteron. U człowieka i wielu innych ssaków j. sa umieszczone w mosznie.
jednakozarodnikowość, homosporia
Lernen beginnen
wytwarzanie przez sporofit jednego typu haploidalnych (n) zarodników (spor), z których powstaja obupłciowe gametofity.
jednojajowe bliźnięta
Lernen beginnen
bliźnięta identyczne genetycznie, powstałe z jednej zapłodnionej komórki jajowej.
jednoliścienne
Lernen beginnen
jeden z kladów wyższych roślin okrytozalażkowych, zarodek w nasieniu j. ma tylko jeden liścień.
jednopienny
Lernen beginnen
określenie rośliny majacej osobniki o zarówno męskich, jak i żeńskich organach rozrodcznych.
jednoroczna roślina
Lernen beginnen
roślina, której cały cykl życiowy przebiega w ciagu jednego roku lub krótszym okresie.
jelito cienkie
Lernen beginnen
część przewodu pokarmowego kręgowców występujaca między żoładkiem a jelitem grubym.
jelito grube
Lernen beginnen
część przewodu pokarmowego człowieka i innych kręgowców składajaca się z jelita ślepego, okrężnicy, odbytnicy i odbytu.
jon
Lernen beginnen
atom lub grupa atomów niosaca jeden lub więcej ładunków elektrycznych, dodatnich (kation) lub ujemnych (anion).
jonizacja
Lernen beginnen
dysocjacja substancji na jony, np. jonizacja wody dostarcza jonów H+ i OH-.
jonowe wiazanie
Lernen beginnen
przyciaganie miedzy dodatnio naładowanym kationem i ujemnie naładowanym anionem.
jonowy zwiazek
Lernen beginnen
zwiazek chemiczny złożony z kationów i anionów połaczonych siła przyciagania przeciwnych ładunków elektrycznych.
juwenilny hormon
Lernen beginnen
hormon owadów hamujacy przeobrażenie (larwy w imago) podczas każdego linienia larwy.
kalcytonina
Lernen beginnen
wydzielany przez tarczycę hormon powodujacy szybkie obniżenie poziomu wapnia w krwi.
kalmodulina
Lernen beginnen
białko wiażace wapń; zwiazana z wapniem kamlodulina zmienia aktywność niektórych enzymów i białek transportujacych.
kaloria
Lernen beginnen
ilość energii cieplnej potrzebna do podniesienia temperatury grama wody o 1'C; ekwiwalent 4,184 dżuli.
kalus
Lernen beginnen
niezróżnicowana masa komórek uzyskana w wyniku hodowli in vitro wyciętej części tkanki lub organu rośliny.
kanalik kręty bliższy, k.k. proksymalny, k.k. I rzędu
Lernen beginnen
część kanalika nerkowego odprowadzajaca przesacz z torebki Bowmana do pętli Henlego.
kanalik kręty dalszy, k.k. dystalny, k.k. II rzędu
Lernen beginnen
część kanalika nerkowego odprowadzajaca przesacz z pętli Henlego do cewki zbiorczej.
kanalik zbiorczy
Lernen beginnen
kanalik w nerce przewodzacy mocz z nefronów do miedniczki nerkowej.
kanaliki nasienne
Lernen beginnen
silnie poskręcane kanaliki w jadrach samców kręgowców, zachodzi w nich spermatogeneza
kanaliki T. k. poprzeczne
Lernen beginnen
rurkowate wpuklenia błony komórkowej włókna mięśniowego.
kanały jonowe
Lernen beginnen
struktury białkowe w błonach biologicznych, umożliwiajace transport jonów przez błony.
kanały jonowe bramkowane potencjałem, k.j. napięciowozależne
Lernen beginnen
kanały jonowe w błonie komórkowej neuronów aktywowane i regulowane przez zmiany napięcia.
kanały półkoliste
Lernen beginnen
przewody w uchu wewnętrznym kręgowców pełniace funkcje narzadów równowagi.
kapsyd
Lernen beginnen
otoczka białkowa wirusa
karboksylowa grupa
Lernen beginnen
grupa funkcyjna o słabej kwasowości; zapisuje się jako- COOH.
karbonylowa grupa
Lernen beginnen
polarna grupa funkcyjna złożona z węgla połaczonego wiazaniem podwójnym z tlenen; występuje w aldehydach i ketonach.
karcynogen
Lernen beginnen
czynnik przyczyniajacy się do powstania nowotworu lub przyśpieszajacy jego rozwój.
kariogamia
Lernen beginnen
fuzja dwóch haploidalnych jader; następuje po plazmogamii (połaczeniu) komórek należacych do kompatybilnych typów płciowych.
kariotyp
Lernen beginnen
pełen zestaw chromosomów występujacych w komórce somatycznej organizmu.
kariotyp XYY
Lernen beginnen
trisomia chromosomów płciowych; osoby o tym kariotypie sa wysokimi mężczyznami z silnym tradzikiem.
karotenoidy
Lernen beginnen
grupa żółtych, pomarańczowych i czerwonych barwników roślinnych będacych pochodnymi izoprenu; należa do nich karoteny i ksantofile.
kaspazy
Lernen beginnen
grupa enzymów proteolitycznych aktywnych we wczesnych stadiach apoptozy.
katabolizm
Lernen beginnen
zespół reakcji metabolicznych prowadzacych do rozkładu złożonych zwiazków organicznych na zwiazki prostsze, towarzyszy temu uwolnienie energii chemicznej, która komórka wykorzystuje lub gromadzi.
katalizator
Lernen beginnen
substancja przyspieszajaca reakcję chemiczna, przy czym sama nie ulega zmianie. Biologicznymi katalizatorami sa enzymy.
katecholaminy
Lernen beginnen
grupa zwiazków obejmujaca dopaminę, adrenalinę i noradrenalinę, zwiazki te pełnia rolę neuroprzekaźników i chormonów.
kation
Lernen beginnen
jon majacy jeden lub więcej ładunków dodatnich, np. wodorowy (H+) lub wapniowy (Ca2+).

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.