DZIADY cz. III

Genezis

Mickiewicz: -wyrzuty sumienia z powodu nie wzięcia udziału w powstaniu listopadowym -próba zadośćuczynienia narodowi -carskie represje po upadku powstania -napisane w 1832r w Dreźnie -drukiem ukazał się w 1832r w Paryżu

Time and place of action

-akcja związana z autentycznym uwięzieniem Mickiewicza i przyjaciół z Towarzystwa Filomatów -od 1 listopad 1823 do 1listopada 1824r -klasztor o. Bazylianów w Wilnie i pałac Senatora, Warszawa, cmentarz, Lwów, podróż do Petersburga

Feature of kind

-dramat romantyczny -synkretyzm rodzajowy i gatunkowy -obecność bohatera romantycznego -epizodyczność, luźna kompozycja -zerwanie z zasada 3jednosci i zasada decorum -nawiązanie do dramatu szekspirowskiego(obecność świata nadprzyrodzonego) oraz średniowiecznych misteriów(podzial sceny na str prawa, dobra i lewa, złą) i moralitetów -kompozycja otwarta(zakończenie pozwala na kontynuacje) -budowa oparta na opzycjach(przeplatanie się scen jednostkowych ze zbiorowymi)

Mesjanizm

-pochodzi od imienia Mesjasza(Chrystusa an którego przyjście oczekiwał Izrael, miał dać on Izraelitom wolność i panowanie nad światem -mesjanizm polski polega na przeświadczeniu o szczególnej roli Polski w dziejach świata -uwazano że Polska jako kraj szczególnie umęczony przez zaborców jest krajem wybranym przez Boga do przyniesienia nowego ładu Europie oraz odrodzenia wiary chrześcijańskiej. Polska-łącznik między Bogiem a ludzkością. Cel m: zbawienie ludzkości w przyszłym Królestwie Bożym. Przy

Prometeizm

Bunt prometejski-wzniesiony w imię ludzkości, miłosci do ludzi i gotowosci poswiecenia sie dla nich, a z drugiej str przeswiadczenia bohatera o swojej wyjatkowosci i potedze, przeciw Bogu. -pojęcie pochodzi od Prometeusza(ulepił czlowieka, wykradł ogień, kara: przykłucie do skaly gdzie orzeł codziennie wyrywał mu wątrobe a ona odrastała, p byl niesmiertelny, straszliwa męka) -postawa Prometeusza-bezinteresowna milość do człowieka i gotowość wystapienia dla niego nawet przeciw bogom

Konrad

-wrażliwy -przeczuwa istnienie świata metafizycznego i pragnie go poznać -przeżywa stany uniesienia(improwizacje) -czci Marie Panne -pyszny(symbol kruk) -jest poeta romantycznym(tworzy prawdziwa poezję a jego akt twórczy jest taki sam jak boski) -jest wieszczem narodowym, kocha naród i w pełni się z nim utożsamia, pragnie ofiarować mu wolność lecz za cenę całkowitego podporządkowania -chce władzy tyrańskiej: chce rządzic duszami i uczuciami innych i dlatego poniesie klęske -bohater bajroniczny:

Ksiądz Piotr

-odwazny patriota -odwiedza więźniów i podnosi ich na duchu -pokorny, przez co jest egzorcystą i zwycięża złe duchy, opiera się ich pokusom, wyciąga informacje o Rollisonie -bierze na siebie grzech bluźnierstw Konrada -zna przyszłe losy narodu polskiego a takze dar przepowiadania przyszlych losów bohaterów<śmierć Doktora i dalsze losy Konrada> -przepowiada Konradowi wolność -jego odwaga i stanowczosc sprawiaja ze Nowosilcow pozwala mu na widzenie sie z Rollisonem i puszcza wolno

WIĘŻNIOWIE

Żegota-nowy, aresztowany pomimo że nie nalezal do żadnego spisku, wierzy ze beda za niego rządac okupu, opowiada bajkę o diable i zbożu(kto oszuka Boga, siebie też) Sobolewski-opowiada o widoku wywożących studentów na zsyłkę(ogolone głowy, skuci kajdankami, młodzi, nie mogli udzwignąc swojego łancucha, osłabieni Feliks-spiewa piosenkę z nadużyciem świetych imion

Mała Improwizacja

-bluźniercza pieśń -Sformułował on w niej swój profetyzm-to zdolność przewidywania przyszłości, prorokowania, chcąc przekazać światu, iż stał się prorokiem głoszącym przyszłość swojego narodu. W tym celu wzniósł się ponad ludzkość w postaci orła –symbolizujący siłę, odwagę. Nagle nad orłem pojawił się czarny kruk – swą sylwetką zasłonił niebo i przykrył horyzont, nie pozwolił również orłowi na spokojny lot. Krukiem był carat przynoszący Polsce nieszczęścia.

Wielka Improwizacja

-duch Konrada wznosi się nad ziemie -pragnie poznać przeszłośc i przyszłość -stwierdza że jest równy Bogu -pragnie mieć władzę nad ludzmi -złorzeczy, wyzywa Boga na pojedynek -utorzsamia się z narodem -pstatnie najwieksze bluźnierstwo wypowiada za niego szatan a konrad pada na ziemie -konrad jest nie do konca swiadomy swoich słow i czynów -walka konrada z bogiem, konrada z silami ciemnosci o dusze, walka w duszy bohatera z samym soba o zachowanie zdrowego rozsadku i szacunku dla siebie<psychomac

Widzenie księdza Piotra

-leżąc krzyżem, modląc się, ma widzenie -widzi mlodzież wiodąćą na wygnanie i jednego chlopca któremu udaje sie uciec. Jest nim wskrzesiciel narodu, który jeszcze nie nadszedł -Opis męki narodu: analogiczny do męki i smierci Chrystusa, Francja(Piłat), Rosja(car Rosyjski), Austriak i Prusak(zołnierze pojacy konajacego Chrystusa. Narod kona na krzyżu a niedługo potem zmartwychwstanie, odzyska wolność, Wskrzesicielem narodu bd (44)

Dodatki

-problematyka zwiazana z cierpieniem narodu polskiego -czlowiek, okrazony przez zle moce, musi walczyc o wolnosc swoja i ojczyzny -2plaszczyzny-realna, ziemska i nierealna, duchowa -koncepcja dotyczaca filozofii dziejów opartej na mesjanizmie: polska jako chrystus narodów -walka czlowieka o wolnosc przemiana bohatera>Upiór>Widmo>Gustaw> Konrad -zło rowniez pochodzi od boga i jest czescia planu zbawienia -nawiazania: kordin, slowackiego

Nowosilcow senator

-mikolaj nowosilcom, postac historyczna -delegat cara -odpowiedzialny za przesladowania polskiej mlodziezy w wilnie