Europa i Polska w czasach oświecenia.

 0    65 Datenblatt    tbhkasia
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage Antworten
Kto i kiedy sformułował prawo powszechnego ciążenia?
Lernen beginnen
Izaak Newton, 1687
Kto i kiedy zbadał skład powietrza i wody?
Lernen beginnen
Antoine Lavoisier, 1785
Kto sklasyfikował gatunki roślin i zwierząt?
Lernen beginnen
Karol Linneusz
Kto wymyślił nową skalę pomiaru temperatury?
Lernen beginnen
Anders Celsjusz
Kto i kiedy skonstruował piorunochron?
Lernen beginnen
Benjamin Franklin, 1752
Co to empiryzm? Kto go reprezentował?
Lernen beginnen
Nurt filozoficzny w XVIII w. zakładający, że wiedza płynie z doświadczenia. Przedstawiciel - John Locke
Co to racjonalizm? Kto go reprezentował?
Lernen beginnen
Nurt filozoficzny w XVIII w. zakładający, że tylko rozumny człowiek potrafi wykorzystać wiedzę. Przedstawiciele - Wolter i Denis Diderot.
Kto to Jean-Jacques Rousseau?
Lernen beginnen
Filozof, napisał "Umowę Społeczną" i "Emil, czyli o wychowaniu.". Twierdził, że rządy w państwie powinien sprawować ogół społeczeństwa oraz, że człowiek z natury jest dobry, a jego zepsucie wynika z rozwoju cywilizacji.
Kto sformułował zasadę trójpodziału władzy?
Lernen beginnen
Karol Ludwik Monteskiusz (władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza).
Kto i kiedy wynalazł maszynę parową?
Lernen beginnen
James Watt, 1763
Kto i kiedy wynalazł latający balon?
Lernen beginnen
Bracia Montgolfier, 1783
Jakie poglądy mieli deiści i ateiści?
Lernen beginnen
Deizm - Bóg stworzył świat, ale nie ingeruje w jego funkcjonowanie. Ateizm - Bóg nie istnieje, nie stworzył świata. Oba poglądy wątpiły w sens działalności Kościoła i zostały przez niego potępione.
Co to wolnomularstwo lub masoneria? Jak nazywały się ich spotkania? W co wierzyli? W jakich stosunkach byli z Kościołem?
Lernen beginnen
Wolnomularstwo lub masoneria to tajny ruch głoszący potrzebę doskonalenia człowieka i braterstwa wszystkich ludzi. Ich spotkania to loże wolnomularskie. Wierzyli w Najwyższą Istotę. Masoneria została zakazana.
Co to salony literackie? Kto organizował je w Paryżu, a kto w Warszawie?
Lernen beginnen
To spotkania podczas których czytano utwory literackie, prezentowano sztukę, przeprowadzano eksperymenty naukowe. W Paryżu - pani Lespinasse, w Warszawie - Barbara Sagnuszkowa.
Co to rokoko? Podaj przykład zabytków.
Lernen beginnen
Styl w sztuce na początku XVIII w., cechowało się małymi formami artystycznymi i bogatymi zdobieniami.Np. pałac Zwinger w Dreźnie, Sanssouci w Poczdamie.
Kto objął władzę w Rosji pod koniec XVII w.? Jakie reformy wprowadził?
Lernen beginnen
Piotr I. Rozwój gospodarczy, militarny i kulturalny, podzielił Rosję na gubernie i prowincje, utworzył Senat Rządzący, podporządkował sobie K. Prawosławny, przeniósł stolicę do Petersburga, zmiany tradycjonalne i unowocześnienie armii.
Kto w 1762 r. przejął władzę w Rosji?
Lernen beginnen
Katarzyna II.
Jakie tereny wchodziły w skład Prus? Kto otrzymał tytuł króla Prus w 1701 r.?
Lernen beginnen
Brandenburgia i Prusy Książęce - lenno Polski. Fryderyk III.
Kto przejął władzę w Prusach? Jakie reformy wprowadził?
Lernen beginnen
Fryderyk Wilhelm I. Obowiązek szkolny dla mężczyzn, wzmocnienie administracji, zmodernizowanie armii. Niechętnie prowadził wojny.
Kto objął tron Prus w 1740 r.? Co wprowadził do państwa?
Lernen beginnen
Fryderyk II. Podbijał wiele terenów (dokonał rozbioru Polski), umocnił armię, dbał o rozwój gospodarczy, lubił sztukę, naukę i kulturę (absolutyzm oświecony).
Kto przejął władzę w Austrii w 1740 r.? Jaka to dynastia?
Lernen beginnen
Maria Teresa, dynastia Habsburgów.
Jakie zmiany wprowadziła Maria Teresa?
Lernen beginnen
Ograniczyła uprawnienia szlachty i duchowieństwa, powołała Radę Państwa, była zwolenniczką merkantylizmu.
Kto objął władzę po Marii Teresie w 1780 r.? Jakie reformy wprowadził?
Lernen beginnen
Józef II. Zniósł poddaństwo, rozbudował szkoły, zapewnił wolność religijną i ograniczył dyskryminację Żydów, zlikwidował ok. 30% klasztorów.
W jakich latach odbywała się wojna siedmioletnia? Jakie państwa zyskały potęgę (5)?
Lernen beginnen
1756-1763, Francja, Austria, Wielka Brytania, Prusy i Rosja
Kto przejął władzę w Polce po Janie III Sobieskim?
Lernen beginnen
Fryderyk August, przyjął imię August II (Mocny).
Kiedy i z kim został podpisany pokój w Karłowicach i jakie były jego postanowienia?
Lernen beginnen
1699 r., z Turcją, Polska odzyskała Ukrainę i Podole
Opisz przebieg wojny północnej.
Lernen beginnen
W 1700 r. August II przystąpił do wojny. Król Szwecji przeniósł walki na tereny polskie, co wyniszczyło kraj. W wyniku walk domowych August abdykował, a wojna zakończyła się pokojem.
Co zawarli przeciwnicy Augusta II, a co jego zwolennicy?
Lernen beginnen
Przeciwnicy - popierającą króla Szwecji Karola XII konfederację warszawską, a jego zwolennicy konfederację sandomierską.
Kogo wybrano na władcę w 1704 r.?
Lernen beginnen
Wojewodę poznańskiego - Stanisława Leszczyńskiego.
Jak zakończyła się wojna północna?
Lernen beginnen
Po klęsce Szwedów z Rosjanami w bitwie pod Połtawą w 1709 r. August II powrócił do Polski. Odbył się Sejm Niemy w 1717 r... Wojna została zakończona pokojem w Nystad w 1721 r.
Jakie były postanowienia Sejmu Niemego (Pacyfikacyjnego)?
Lernen beginnen
Ograniczono prawa urzędników saskich oraz samowolę hetmanów i podskarbich. Ustanowiono stałe podatki na wojsko. Ograniczono prawa niekatolickiej szlachty.
Co stało się w 1720 r.?
Lernen beginnen
Rosja i Prusy zawiązały porozumienie przeciwko Polsce.
Co to tumult toruński?
Lernen beginnen
Egzekucja protestantów i burmistrza Torunia w 1724 r.
Po śmierci Augusta II, kogo wybrano początkowo na władcę? Kto został władcą?
Lernen beginnen
Stanisława Leszczyńskiego, później był to syn Augusta II August III (Sas). August III został koronowany w 1734 r.
Dlaczego wybuchła wojna domowa? Co ją zakończyło?
Lernen beginnen
Część szlachty opowiadała się za Augustem III, jednak pozostała część za S. Leszczyńskim. Wojnę zakończył sejm pacyfikacyjny w 1736 r. Walkę wygrał Sas.
Jakie były nowe postanowienia Augusta III?
Lernen beginnen
Ulepszenie zarządzania państwem przez ministrów, powoływał Polaków na urzędy w Saksonii.
Jakie dwa stronnictwa magnackie były ważne w Polsce w XVIII w.?
Lernen beginnen
Czartoryscy i Potoccy.
Jakie hasła głosiła szlachta?
Lernen beginnen
"Polska nierządem stoi.". Znaczyło to, że szlachcie odpowiada niska pozycja króla i uważa, że to właściwe.
Jakie są skutki unii Polski z Saksonią?
Lernen beginnen
Ożywiona wymiana kulturalna i gospodarcza. Pokój przyczynił się do odbudowy Polski.
Kto poparł Stanisława Augusta w elekcji?
Lernen beginnen
Ród Czartoryskich, zwany Familią i caryca Katarzyna II.
Co zmieniono w obradach sejmu pod koniec XVIII w.?
Lernen beginnen
Nowy regulamin sejmowy, ograniczono liberum veto, brak obowiązku przestrzegania przez posłów instrukcji, uchwały będą zapadać większością głosów, komisje wojskowe i skarbowe, podatki szlachty od nieruchom. w miastach.
Jaki pogląd na polską gospodarkę miał Stanisław August?
Lernen beginnen
Uważał, że Polska potrzebuje reform. Dbał o rozwój gospodarczy (górnictwa i manufaktur), angażował się w zarządzanie krajem i spotykał się z ministrami. Te plany w Rosji były uważane za nielojalne.
Czego zażądał ambasador rosyjski (jak się nazywał?) w 1766 r.?
Lernen beginnen
Mikołaj Repnin, zarządał równouprawnienia dla innowierców (dysydentów), co umożliwiłoby im wejście do sejmu i senatu
Jakie konfederacje zawiązali dysydenci, a jaką katolicy?
Lernen beginnen
Dydysenci - 1767 r., konfederacje w Słucku i Toruniu. Katolicy - konfederacja w Radomiu, cele: obrona praw katolików, sprzeciw Stanisławowi Augustowi
Co się wydarzyło podczas sejmu podczas którego miano zatwierdzić prawa innowierców?
Lernen beginnen
Rosyjski ambasador kazał uwięzić i zesłać w głąb Rosji biskupów Kajetana Sołtyka i Józefa Załuskiego oraz hetmana Wacława Rzewuskiego i jego syna. W 1768 r. posłowie ulegli i ustanowiono prawa kardynalskie.
Na czym polegały prawa kardynalskie?
Lernen beginnen
Obejmowały one podstawowe zasady ustroju Polski - wolną elekcję, liberum veto i przywilej wypowiadania posłuszeństwa królowi przez szlachtę.
Co to konfederacja barska?
Lernen beginnen
Sprzeciw szlachty wywołany działaniami Repnina i Stanisława Augusta. Jej przedstawiciele (m.in. Józef Pułaski, Michał Krasiński) podjęli walkę przeciw Rosji i królowi. Wojna trwała 4 lata, konf. przegrała - I rozbiór Polski w 1772 r.
Kto i kiedy dokonał I rozbioru Polski?
Lernen beginnen
Rosja, Austria i Prusy, 5 sierpnia 1772 r.
Co wydarzyło się w 1773 r.?
Lernen beginnen
Utworzono Komisję Edukacji Narodowej, która zajmowała się szkolnictwem w oparciu o szkoły jezuickie.
Jak rządy Stanisława Augusta Poniatowskiego wpłynęły na kulturę?
Lernen beginnen
Budowa manufaktur i nowych zakładów rzemieślniczych, odradzały się miasteczka, odbywały się jarmarki.
Jak zmieniła się gospodarka w czasie panowania Stanisława Augusta?
Lernen beginnen
Poprawił się handel, zakładano banki, wprowadzono nowe zasady gospodarowania i wprowadzono opłaty czynszowe.
Co to Collegium Nobilium?
Lernen beginnen
Najsłynniejsza szkoła, elitarne kolegium dla młodzieży szlacheckiej, utworzona w 1740 r.
Jak nazywała się i kiedy powstała pierwsza publiczna biblioteka?
Lernen beginnen
Biblioteka Załuskich, powstała w 1747 r.
Do czego przyczynili się m.in. Antoni Tyzenhaus i Andrzej Zamoyski?
Lernen beginnen
Do założenia wielu manufaktur, propagowali unowocześnienie wsi.
Jaki wpływ miał Stanisław August na pocztę?
Lernen beginnen
System pocztowy został ulepszony i ułatwił przepływ informacji w całym państwie.
Kiedy została założona Szkoła Rycerska i jakie miała znaczenie?
Lernen beginnen
1765 r., cel - przygotowanie młodzieży do służby w armii i wykształcenie nowej kadry oficerskiej. Najsłynniejsi absolwenci - Tadeusz Kościuszko, Józef Poniatowski.
Jaki był cel utworzenia Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych?
Lernen beginnen
Opracowywanie podręczników, unowocześnianie metod nauczania.
Biskup, poeta, autor bajek.
Lernen beginnen
Ignacy Krasicki.
Poeta, historyk, autor "Historii Narodu Polskiego".
Lernen beginnen
Adam Naruszewicz.
Publicyści, popierający reformy ograniczające szlachtę i wzmacniające mieszczaństwo.
Lernen beginnen
Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj
Kto, kiedy i gdzie założył Teatr Narodowy?
Lernen beginnen
Wojciech Bogusławski, Warszawa, 1779 r.
Malarze pochodzący z Włoch cenieni w Polsce.
Lernen beginnen
Canalett, Marcelo Bacciarelli
Architekt, który zapoczątkował w Polsce modę na sztukę antyczną i zaczął rozwijać klasycyzm.
Lernen beginnen
Dominik Merlini
Jak nazywamy okres władzy Stanisława Augusta i dlaczego?
Lernen beginnen
Okres jego panowania to oświecenie stanisławowskie, ponieważ przyczynił się do rozpowszechnienia oświecenia i rozwoju kultury.
Jak wyglądała moda czasów oświecenia?
Lernen beginnen
U kobiet - duże suknie (roby, rogówki do podtrzymania ich). U mężczyzn - fraki i obcisłe spodnie.

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.