Łacińska terminologia prawnicza

ius retentionis

prawo do zatrzymania rzeczy do chwili zwrotu nakładów np. mąż mógł w pewnych okolicznościach zatrzymać cześć posagu (to macie w podręczniku od Rzymu jakieś przykłady)

traditio brevi manu

dochodziła do skutku kiedy osoba nabywająca rzecz była już jej posiadaczem naturalnym (np. komodariuszem) (w takim przypadku wystarcza wola zbywcy do przeniesienia prawa własności)

fictio legis

fikcja prawna np. fictio legis Corneliae – fikcja przewidziana w ustawie Korneliusza: obywatel rzymski, który zmarł w niewoli nieprzyjacielskiej, traktowany był tak jakby zmarł w momencie dostania się do niewoli

dolus directus praemeditatus

zły zamiar zamierzony, przemyślany (premedytacja), którego powzięcie poprzedza dłuższe zastanowienie

Nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet

nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada.np. licencjobiorca nie może zbyć autorskich praw majątkowych do utworu

separatio bonorum

oddzielenie masy spadkowej od majątku dziedzica (ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe jedynie do spadku), w okresie prawa klasycznego udzielił go pretor wyzwolonemu i ustanowionemu dziedzicem niewolnikowi

beneficium inventarii

dobrodziejstwo inwentarza, dziedzic objąwszy spadek chciał ograniczyć swoją odpowiedzialność za długi spadkowe do faktycznej wysokości spadku

beneficium abstinendi

dobrodziejstwo wstrzymania się od objęcia zadłużonego spadku

cuius commodum eius periculum

ten kto ma korzyść (zysk), ponosi ryzyko, np. utrata rzeczy

facit ius inter partes

wyrok tworzy prawo między stronami

culpa in eligendo

– niedbalstwo przy wyborze, np. przyjęcie do pracy osób nieodpowiednich

legatum optionis

zapis dający dziedzicowi możliwość wyboru jednej z wielu rzeczy (ktoś zapisuje to co dziedzic może sobie wybrać)

facultas alternativa

upoważnienie przemienne, w zobowiązaniu 1 świadczenie, ale dłużnik może zwolnić się również przez spełnienie innego np. Odp. właściciela niewolnika za delikt przez niego popełniony = właściciel musi wydać niewolnika poszkodowanemu, ale mógł karę prywatną

Ignorantia facti non nocet

Nieznajomość faktów nie szkodzi., nieznajomość faktów nie może powodować niekorzystnych skutków dla osoby oświadczającą swą wolę - przy error facti w oświadczeniach woli

pactum in favorem tertii

umowa na rzecz osoby trzeciej, np. Dłużnik, zamiast świadczyć do rąk wierzyciela, jak w typowym stosunku obligacyjnym, jest zobowiązany spełnić świadczenie na rzecz osoby trzeciej

exceptiones declinatoriae

zarzut deklinatoryjny, zwalniał od wdania się w spór (np. zawarcie ugody), po wszczęciu procesu

onus probandi

ciężar dowodu, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne

ius variandi

prawo zastąpienia jednego przedmiotu innym przy upoważnieniu przemiennym, prawo wyboru świadczenia, np. przy legatum optionis