biologia definicje 1

 0    81 Datenblatt    Kaaamilkaaaaa
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
abiotyczne czynniki
Lernen beginnen
czynniki środowiska nieożywionego wpływajace na orgnizm
abscysynowy kwas
Lernen beginnen
hormon roślinny wywołujacy stan spoczynku nasion, a także uczestniczacy w reakcjach na stresy.
absorpcja
Lernen beginnen
1) wchłanianie substancji odżywczych i innych zwiazków przez ścianę przeowdy pokarmowego, naczynia krwionośnego lub limfatycznego; (2) pochłanianie przez chlorofil światła słonecznego podczas fotosyntezy.
absorpcyjne widmo
Lernen beginnen
wykres przedstawiajacy ilość światła o różnej długości fali absorbowanego podczas przechodzenia przez dana substancję.
acetylocholina
Lernen beginnen
ważny neuroprzekaźnik uwalniany przez neurony cholinergiczne, m.in. neurony motoryczne (ruchowe).
acetylokoenzym A, acetylo-CoA
Lernen beginnen
ważny w przemianach metabolicznych zwiazek złożony z dwuweglowej grupy acetylowej połaczonej kowalencyjnie z koenzymem A.
acetylowa grupa
Lernen beginnen
dwuwęglowa grupa będaca reszta kwasu octowego (octanu).
adaptacja
Lernen beginnen
zmiana ewolucyjna zwiększajaca szanse organizmu na przeżycie i wydanie potomstwa w danym środowisku.
adaptacyjna strefa
Lernen beginnen
nowa możliwość ekologiczna dla gatunków pionierskich, niewykorzystywana przez ich przodków; ewolucjoniści stosuja ten termin do wyjaśnienia szlaków ekologicznych ewolucji różnych taksonów.
adenina
Lernen beginnen
zasada purynowa wchodzaca w skład kwasów nukleinowych i ATP.
adenozynotrifosforan
Lernen beginnen
zwiazek organiczny zbudowany z adeniny, rybozy i trzech reszt kwasu fosforoweg, jest głównym nośnimiem energi w komórkach.
adhezja
Lernen beginnen
zdolność łaczenia się powierzchniami dwóch różnych ciał zetkniętych ze soba.
adrenalina, epinefryna
Lernen beginnen
hormon wytwarzany przez rdzeń nadnerczy; stymuluje współczulny (sympatyczny) układ nerwowy.
adrenergiczny neuron
Lernen beginnen
neuron wydzielajacy neuroprzekaźniki: adrenalinę lub noradrenalinę.
aferentny
Lernen beginnen
doprowadzajacy
afotyczna strefa
Lernen beginnen
warstwa oceanu (występujaca poniżej 100 m), do której nie dociera światło.
aklimatyzacja
Lernen beginnen
przystosowanie do zmian sezonowych.
akromegalia
Lernen beginnen
choroba objawiajaca sie m.in. przerostem kończyn, palców, żuchwy, nosa. jej przyczyna jest nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu przez przedni płat przysadki...
akrosomowa reakcja
Lernen beginnen
proces, w wyniku którego akrosom, struktura w postaci czapeczki w szczytowej części główki plemnika, uwalnia enzymy proteolityczne (rozkładajace bialka) i przechodzi inne zmiany umożliwiajace plemnikowi penetracje osłonek jajowych
akson
Lernen beginnen
długa wypustka neuronu przewodzaca impuls nerwowyod ciała komórkowego.
aksopodia
Lernen beginnen
długie, cienkie wypustki cytoplazmatyczne charakterystyczne dla promienionóżek.
aktyna
Lernen beginnen
białko budujace mikrofilamenty (filamenty aktynowe); aktyna w powiazaniu z białkiem miozynâ jest odpowiedzialna za skurcze mięśni
aktynowe filamenty
Lernen beginnen
cienkie filamenty zbudowane głównie z białka aktyny; filamenty aktynowe i miozynowe tworzá włókienka kurczliwe (miofibryle) we włóknach mięśniowych.
aktywacji energia
Lernen beginnen
energia kinetyczna konieczna do zainicjowania reakcji chemicznej (innymi słowy, energia, której trzeba dostarczyć substratom, aby mogły wejść ze sobá w reakcję).
aktywatorowe białko
Lernen beginnen
białko regulatorowe, które po zwiázaniu się z DNA indukuje transkrypcję
aktywne miejsce, centrum aktywne
Lernen beginnen
specyficzny rejon enzymu (zwykle na powierzchni), który wiáże jeden lub więcej substratów i katalizuje reakcję chemicznaá.
aktywny transport (cz I)
Lernen beginnen
transport substancji przez błonę z obszaru o najniższym stężeniu do obszaru o wyższym stężeniu, a więc wbrew gradientowi stężenia.
aktywny transport (cz II)
Lernen beginnen
energi potencjalnej zawartej w gradiencie stężenia nie można wykorzystać do tego transportu, więc wymaga on dodatkowego źródła energii, zwykle w postaci ATP.
akwaporyny
Lernen beginnen
rodzina białek transportujácych zlokalizowanych w błonie komórkowej, ułatwiajá szybki transport czásteczek wody do i z komórki.
albinizm, bielactwo
Lernen beginnen
dziedziczna niezdolność do wytwarzania melaniny, czego skutkiem jest jasne zabarwienie skóry.
albuminy
Lernen beginnen
grupa białek występujáca w większości tkanek zwierzęcych, frakcja białek osocza krwi.
aldehyd
Lernen beginnen
zwiázek chemiczny zawierajácy grupę karbonylowá zwiázaná z conajmniej jednym atomem wodoru.
aldehyd 3-fosfoglicerynowy
Lernen beginnen
ufosforylowany trójwęglowy zwiàzek będàcy ważnym produktem pośrednim w glikozie i cyklu Calvina.
aldosteron
Lernen beginnen
hormon steroidowy wytwarzany przez korę nadnerczy; m.in. stymuluje resorpcję sodu.
alergen
Lernen beginnen
substancja (antygen), która wywołuje reakcję alergicznâ.
alergia
Lernen beginnen
nadwrażliwość na niektóre substancje występujáce w środowisku, objawiajáca się np. katarem, wysypká lub astmâ; a. mogá powodować niektóre środki spożywcze (alergia pokarmowa).
alfa-helisa
Lernen beginnen
rodzaj drugorzędowej struktury łańcucha polipeptydowego, którego helikalne zwinięcie stabilizujá wiázania wodorowe.
alle
Lernen beginnen
alternatywne formy genu zajmujáce to samo miejsce (locus) na chromosomach homologicznych; wywołujá odmienne wykształcenie tej samen cechy.
allele wielokrotne
Lernen beginnen
trzy lub więcej alleli jednego locus genowego (w populacji), np. allele wyznaczajáce grupy krwi układu AB0.
allelopatia
Lernen beginnen
oddziaływanie jednych roślin na inne za pośrednictwem substancji wydzielanych do środowiska, np. przez korzenie lub opadłe liście.
allometryczny wzrost
Lernen beginnen
odmienne tempo wzrostu różnych części ciała w rozwoju osobniczym.
allopoliploid
Lernen beginnen
poliploid, którego chromosomy pochodzá od dwóch gatunków.
allosteryczne miejsce
Lernen beginnen
niezależne od miejsca aktywnego miejsce w czásteczce enzymu, gdzie wiâże sie specyficzna substancja, zmieniajâc w ten sposób kształt i aktywność enzymu.
allosteryczne regulatory
Lernen beginnen
substancje, które wpływajá na funkcje białekprzez wiàzanie siè z ich miejscami allosterycznymi.
alternatywne składanie eksonów
Lernen beginnen
mechanizm genetyczny prowadzácy do powstawania na matrycy jednego genu różnych czásteczek, RNA wskutek odmiennego łàczeni eksonów.
Alveolata
Lernen beginnen
protisty majâcy alweole, spłaszczone pęcherzyki występujáce tuż pod błonâ komórkowâ; obejmujâ bruzdnice, Apicomplexa i orzęski.
alweola
Lernen beginnen
jeden z wielu spłaszczonych pęcherzyków położony tuż pod błoná komórkowá niektórych protistów.
Alzheimera choroba
Lernen beginnen
postępujáca degeneracyjna choroba mózgu charakteryzujáca się formowanie w tkance mózgowej płytek amyloidowych i splotów neurofibrylarnych.
ameba
Lernen beginnen
protist poruszajàcy się za pomocá nibynóżek.
ampfipatyczna czàsteczka
Lernen beginnen
czàsteczka zawierajáca część hydrofilowá i hydrofobowà.
aminoacylo-tRNA
Lernen beginnen
czásteczka złożona z aminokwasu połáczonego z tRNA wiàzaniem konwalencyjnym.
aminokwas
Lernen beginnen
zwiazek organiczny zawierajacy grupę aminowa (-NH2) i karboksylowa (-COOH); aminokwasy połaczone wiazaniami peptydowymi tworza łańcuch polipeptydowy.
aminowa grupa
Lernen beginnen
słabo zasadowa grupa funkcyjna o wzorze -NH2
aminy biogenne
Lernen beginnen
grupa neuroprzekaźników, do której należa noradrenalina, serotonina i dopamina.
aminocenteza
Lernen beginnen
pobranie próbki płynu owodniowego otaczajacego płód w celu uzyskania informacji o jego rozwoju i strukturze genetycznej.
amonifikacja
Lernen beginnen
proces przeksztalcania organicznych zwiazków azotowych w amoniak (NH3) przez niektóre bakterie glebowe (zwane amonifikacyjnymi); amonifikacja jest częścia cyklu azotowego.
amplifikacja genu
Lernen beginnen
proces rozwojowy polegajacy na tym, że pewne komórki wytwarzaja, w wyniku wybiórczej replikacji, liczne kopie określonebo genu, zwiększajac w ten sposób syntezę kodowanego przez niego produktu.
amylaza
Lernen beginnen
enzym rozkładajacy skrobię, obecny np. w ślinie i soku trzustkowym
anabolityczne steroidy
Lernen beginnen
syntetyczne androgeny powodujace wzrost masy mięśni, siły fizycznej, wytrzymałości i agresywności, przy czym jednak wykazuja szkodliwe działanie uboczne, zwiazki te sa często nadużywane.
anabolizm
Lernen beginnen
zespół reakcji metabloicznych, w których wyniku ze zwiazków prostych powstaja złożone, np. magazynujace energię lub będace materiałem budulcowym niezbędnym do wzrostu komórki.
anafaza
Lernen beginnen
stadium mitozy oraz mejozy I i II, w którym chromosomy wędruja do przeciwmych biegunów komórki; anafaza występuje po metafazie i poprzedza telofazę.
anafilaksja
Lernen beginnen
ostra reakcja alergiczna spowodowana uczuleniem na obca substancję.
anafilaksja ogólnoustrojowa
Lernen beginnen
szybka, rozległa reakcja alergiczna, która może doprowadzić do śmierci.
androgen
Lernen beginnen
jakakolwiek substancja nadajaca cechy męskie np. męski hormon płciowy.
anemia sierpowata, niedokrwisość sierpowata
Lernen beginnen
dziedziczna postać anemi polegajacej na nienormalnej budowie łańcuchów beta hemoglobiny; a.s. dziedziczy się jako recesywna cecha autosomalna.
anemia, niedokrwistość
Lernen beginnen
zmiejszenie poziomu hemoglobiny w erytrocytach lub liczby erytrocytów.
aneuploidalność, aneuploidia
Lernen beginnen
aberracja chromosomowa polegajaca na obecności dodatkowego (ych) chromosomu (ów) albo braku jednego lub większej ich liczby.
angiotensyna I
Lernen beginnen
polipeptyd wytwarzany w wyniku działania reniny na białko osocza (angiotensynogen).
angiotensyna II
Lernen beginnen
hormon peptydowy wytwarzany przez działanie na angiotensynę I tzw. enzymu komwertujacego angiotensynę, hormon ten stymuluje wydzielanie aldosteronu przez korę nadnerczy.
animalny biegun
Lernen beginnen
metabolicznie aktywna część (bez żółtka) jaja kręgowców i jeżowców
anion
Lernen beginnen
jon majacy jeden lub więcej ładunków ujemnych np. jon chlorkowy (Cl-) lub hydroksylowy (OH-).
anizogamia
Lernen beginnen
rozmnażanie płciowe, w którym uczestnicza ruchliwe gamety różniace sie wielkościa.
antenowy kompleks
Lernen beginnen
kompleks złożony z chlorofilu, barwników dodatkowych oraz zwiazanych z barwnikami białek tworzacy jednostkę pochłaniajaca światło. a.k. występuje w błonach tylakoidów fotoautotroficznych eukariontów.
anterydium, plemnia
Lernen beginnen
wielokomórkowe męskie gametangium (organ płciowy) roślin, w którym powstaja komórki plemnikowe.
antropoidy, małpy właściwe
Lernen beginnen
podrzad naczelnych grupujacy małpy zwierzokształtne, małpy człekokształtne i ludzi.
antropologia molekularna
Lernen beginnen
gałaź nauki zajmujaca się porównaniem materiału genetycznego osobników z regionalnych populacji ludzkich w celu wyjaśnienia pochodzenia i dróg migracji człowieka współczesnego.
antydiuretyczny hormon, wazopresyna
Lernen beginnen
hormon uwalniany przez tylny płat przysadki, komtrolujacy zwrotne wchłanianie wody w nerkach.
antygen
Lernen beginnen
jakakolwiek czasteczka, zwykle białko lub polisacharyd, specyficznie rozpoznawana jako obca przez komorki układu odpornościowego.
antykodon
Lernen beginnen
sekwencja trzech nukleotydów w czasteczce transportujacego RNA (tRNA) komplementarna do sekwencji trzech nukletydów kodonu.
antykoncepcja
Lernen beginnen
jakakolwiek metoda zapobiegajaca zajsciu w ciażę.
antyonkogen
Lernen beginnen
gen (zwany również genem supresorowym transformacji nowotworowej), którego zadaniem jest blokowanie podziału komórki w odpowiedzi na działanie pewnych czynników hamujacych wzrost; mutacja takiego genu może spowodować powstanie komórki rakowej.

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.